Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in Cuma günkü görüşmelerinde “1960 garanti rejiminin, olduğu şekliyle devam edemeyeceği, Kıbrıslı Türklerin güvenliğini garanti edecek ancak Rumlar için tehdit oluşturmayacak bir mekanizma olması gerektiği” ilkesinde anlaştığı ileri sürüldü.
Politis gazetesi, haberi “Yeni Tip Garantiler… Bir Daha Asla 60’ların Garantörlük Hakları Olmayacak… Önemli Miktarda Bölge Kıbrıs Rum İdaresi Altına Girecek, Yüzdelikler Gündeme Gelmedi… Yabancı Yargıçlara Hayır” başlık ve spotlarıyla manşete çekti.
Gazete, alışılagelmiş, ancak taraflardan her birinin kaygıları temelinde işlenmiş tezlerin sunulduğu Cuma günkü görüşmede liderlerin yanında sadece müzakerecilerin bulunduğunu, BM ve müzakere heyetlerinin katılmadığını, 23 Ağustos itibarıyla yeniden başlayacak yoğunlaştırılmış müzakerelerin temelinin bu sayede atıldığını yazdı.
İlk dört başlıktaki, özellikle mülkiyet ve yürütme yetkisiyle ilgili anlaşmazlıkların, üzerine köprü kurulabilir olduğunu, “önemli ve hatta hassas” diye nitelediği toprak ve garantilerde “taraflarda, mümkün olduğu ölçüde çözüm bulma niyeti saptandığını belirten gazete “iyi bilgili kaynaklara” dayanarak özetle şunları yazdı:
“Cuma günkü görüşmede, bundan sonraki 7 görüşmede Dönüşümlü Başkanlık ve Mülkiyet dışında odaklanılacak Toprak, Garantiler başlıklarında yaratıcı fikirler ortaya konuldu. Görüşmede işitilen fikir, AB ve uluslararası toplum çerçevesinde işleyecek ve taraflardan her birinin, gerek gördüğü zaman -ancak net bulgular ve somut kategorilerle- başvuracağı bir mekanizma oluşturulmasıyla ilgilidir.
“KIBRISLI TÜRKLER DÜZENLEMELERİN GEÇİCİ OLMASINI GÖRÜŞÜYOR”
Kıbrıslı Türklerin, herhangi bir düzenlemenin geçici, yani taraflar arasında güven tesis edilene kadar olmasını görüşüyor olması önemlidir. İlerleme olabilecekse, büyük ölçüde Toprak’ta olması bekleniyor. Toprak başlığı, serbest ikamet de dâhil 4 özgürlüğe saygı gösterileceği konusunda varılmış görünen yakınlaşmayla kolaylaşabilir. Cuma günü sadece, her birinin Toprak’ta talep edeceği parametreler görüşüldü, haritalar açılmadı, köy veya bölgelerin ismi anılmadı.
Taraflar ayrıca, özel statülü federal bölgeler belirlenmesi konusunu da ele aldı. Bu, Mülkiyet başlığındaki tazminatlar ve Güvenlik başlığındaki garantiler konularını geride bırakarak Toprak başlığındaki zorlukları azaltacak, sonuca varmasını daha da kolaylaştıracak.
“ANLAŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜ MEKANİZMASI’NDA ANLAŞMA”
Başkan Anastasiadis 4 saat süren dünkü Siyasi Parti Başkanları toplantısında müzakerelerde kaydedilen ilerlemeler hakkında, Cuma günkü görüşmenin detaylarına girmeden bilgi verdi. Anlattığına göre Rum tarafının öneri olarak; BM Anayasası’nın 7 Maddesi altında Güvenlik Konseyi tarafından garanti sağlanması, kararların veto hakkı olmaksızın oybirliğiyle alınmasını masaya koydu.
Tarafların, anlaşmazlıkların çözüm mekanizması konusundaki yakınlaşmada sağlanan değişiklik hakkında da bilgi verdi. Buna göre, anlaşmazlıkların çözüm mekanizmasının kurayla Avrupalı yargıç seçmek yerine mekanizma oluşumunun, her toplumdan bir kişi olmak üzere: ele alınacak konuya göre bakan, milletvekili, senatör veya yargıç olacak iki Kıbrıslı ile genişletilmesine karar verildi.”