2004’teki Annan Planı referandumu ve 2017’deki Crans Montana zirvesi gibi önemli girişimlere rağmen, kalıcı bir çözüm sağlanamamıştı.
Crans Montana başarısızlığından sonra Türkiye’nin Kıbrıs politikasında önemli değişiklikler yaşandı. 1977-1979 yıllarındaki Denktaş-Makarios ve Denktaş-Kiprianu anlaşmalarında önerilen iki bölgeli, iki toplumlu siyasi eşitliğe dayalı federasyon çözümünden uzaklaşıldı ve iki ayrı devlet savunulmaya başlandı. 2020’de KKTC Cumhurbaşkanlığı seçimlerine yapılan müdahaleyle, Türkiye’nin iki devlet politikasını destekleyen birinin seçilmesi sağlandı. Bu gelişme, 2017’de kesintiye uğrayan görüşmelerin tamamen durmasına yol açtı.
Bu dönemde Rusya-Ukrayna savaşı, Ortadoğu’daki çatışmalar ve İsrail’in Filistinlilere karşı uyguladığı politikalar tüm şiddetiyle devam ederken, Kıbrıs'ın Kuzeyinde müdahaleler ve işbirlikçi hükümetler aracılığıyla büyük bir talan sürmekte. Çevre ve doğa değerlerinin tahrip edilmesi, yozlaşma ve çürümüşlük yaşanan en büyük sorunlar arasında.
Kıbrıs sorununun federal bir çözümle sonuçlanması, bölgenin uluslararası hukuka uygun bir statü kazanmasını sağlayacak ve mevcut müdahaleleri, talanı ve yozlaşmayı en azından asgari düzeye indirecektir. Ayrıca, Doğu Akdeniz’de barış ve istikrarın sağlanmasına katkıda bulunacak ve bölgedeki diğer anlaşmazlıkların çözümüne örnek teşkil edecektir.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, uzun bir aradan sonra 2024 başında Maria Angela Holguin Cuellar'ı şahsi temsilci olarak atamış ve 6 ay boyunca yoğun temaslarda bulunmuştur. Genel Sekreter’in Kıbrıs’a ilgisinin devam ettiği belirtilirken, Eylül ayı sonunda görüşmelerin yeniden başlatılması için çabaların artırılması bekleniyor.
1 Eylül Dünya Barış Günü'nde, Kıbrıs’ta iki bölgeli, iki toplumlu ve siyasi eşitliğe dayalı federal çözümü destekleyen birçok siyasi parti, sendika, meslek odası ve sivil toplum örgütü, Genel Sekreterin çabalarını desteklemek ve Kıbrıs Türklerinin çözüm iradesini görünür kılmak amacıyla "Eylül Ayını Barış Ayına Dönüştürelim" sloganıyla etkinlikler düzenleyecek. Etkinliklerin detayları, Eylül ayının ilk haftasında basın ve halkla paylaşılacak.
Ahmet Derya
Barış Derneği Başkanı
30.08.2024