Kısırlık tarihe mi karışıyor?

Erkek kısırlığına, mikro-çipli tedavi...

Kısırlık sorunlarının yüzde 50'sinde erkek faktörü vardır. Sperm sayı ve hareketliliğindeki yetersizlik ya da sorunlar kendiliğinden gebelik şansını oldukça düşürür…

Türk bilim insanı Prof. Dr. Utkan Demirci'nin icat ettiği ‘mikro çip'li yöntem, tüp bebek tedavisindeki başarıyı ve erkeklerin baba olma şansını yüzde 70 oranında artırdı..

İyi ka­li­te­de­ki sperm­ler se­çi­lir

Bir yı­lı aş­kın sü­re­dir ül­ke­miz­de de uy­gu­la­nan mik­ro çip­li tüp be­bek te­da­vi­si sa­ye­sin­de sperm­ler ara­sın­dan DNA ya­pı­sı en ide­al olan sperm­le­ri seç­mek müm­kün­dür. Bu sa­ye­de de da­ha iyi em­bri­yo­lar oluş­tu­ru­la­bil­mek­te ve ol­duk­ça ba­şa­rı­lı ne­ti­ce­ler el­de edil­mek­te­dir. Bu yön­tem­le sağ­lık­lı sperm­le­rin di­ğer­le­rin­den ayırt edil­me­si sağ­la­nır. Sperm çip­le­ri mik­ro ka­nal­cık­lar­dan mey­da­na ge­lir. Mik­ro ka­nal­lar da iyi ka­li­te­de­ki sperm­le­rin se­çi­mi­ne yar­dım eder. Bu yön­tem­le sağ­lık­lı ol­ma­yan, DNA'sı ufak da ol­sa ha­sar gör­müş her sperm bir bö­lüm­de top­la­nır. Di­ğer bö­lüm­de ise, ka­li­te­li ve ha­sar­sız olan sağ­lık­lı sperm­ler mik­ro ka­nal­lar­dan ge­çer ve ora­da top­la­nır. Do­la­yı­sıy­la sağ­lık­lı sperm­ler­den oluş­tu­ru­lan em­bri­yo­lar­la da­ha yük­sek ge­be­lik so­nuç­la­rı el­de edil­miş olur. Ka­li­te­li sperm­ler ve yu­mur­ta hüc­re­si­nin bir­leş­me­si ve ne­ti­ce­sin­de döl­len­me­siy­le 5'in­ci gü­ne ula­şan blas­to­sist em­bri­yo­lar el­de edi­lir. Ge­be­lik şan­sı bu em­bri­yo­lar­la da­ha da üst­le­re ta­şı­nır.

Ade­ta bir dev­rim…

Mik­ro çip tek­no­lo­ji­si, tüp be­bek te­da­vi­si ha­ri­cin­de fark­lı branş­lar­da ve alan­lar­da da kul­la­nı­lan bir yön­tem­dir. Mik­ro­en­jek­si­yon yön­te­miy­le, sperm sa­yı­sı ye­ter­siz olan has­ta­la­rın da be­bek sa­hi­bi ola­bil­me­si müm­kün­dür. Di­ğer yar­dım­cı üre­me te­da­vi­le­riy­le kar­şı­laş­tı­rıl­dı­ğın­da da­ha yük­sek ba­şa­rı ora­nı­na sa­hip olan tüp be­bek te­da­vi­sin­de mik­ro akış­kan çip tek­no­lo­ji, bu so­run­lar için ade­ta bir dev­rim.
Tüp be­bek­te mik­ro­çip uy­gu­la­ma­sı­nın en bü­yük avan­ta­jı er­kek kı­sır­lı­ğı söz ko­nu­su ise, er­kek ada­yı­nın sperm sa­yı­sı­nın az ol­ma­sı du­ru­mun­da, çift­ler­de­ki ha­mi­le­lik el­de et­me ora­nı­nı art­ır­ma­sı­dır. Bu gi­bi prob­lem­ler­le tüp be­bek te­da­vi­siy­le be­bek sa­hi­bi ol­mak is­te­yen çift­le­rin bu yön­te­mi ter­cih et­me­si du­ru­mun­da, ba­şa­rı oran­la­rı­nın da­ha yük­sek ol­ma­sı ka­çı­nıl­maz­dır. Mik­ro çip­li tüp be­bek te­da­vi­siy­le ge­be­lik el­de edi­le­bi­lir, el­de edi­len ge­be­lik­ler­de de be­bek­ler ol­duk­ça sağ­lık­lı olur. Çün­kü sperm­ler se­çi­lir­ken en ka­li­te­li ve en sağ­lık­lı olan­lar ter­cih edil­mek­te­dir. Bu yön­te­min bu den­li ba­şa­rı­lı ol­ma­sın­da­ki kay­nak, sperm­ler ara­sın­dan DNA'sı en ka­li­te­li olan sperm­le­ri kul­lan­mak­tır. Bu sa­ye­de oluş­tu­ru­la­cak em­bri­yo­la­rın da DNA ya­pı­sı ol­duk­ça ka­li­te­li ola­cak­tır. Bu sa­ye­de em­bri­yo rah­me da­ha ko­lay tu­tu­nur, ge­be­lik sağ­lık­lı bir şe­kil­de ge­li­şir.

Mik­ro çip­li tüp be­bek te­da­vi­si na­sıl uy­gu­la­nır?

Mik­ro­çip­li tüp be­bek te­da­vi­sin­de de ilk ola­rak an­ne ada­yı­na yu­mur­ta sa­yı­sı­nı ar­tır­mak için yu­mur­ta­lık­la­rı uya­rı­cı bir te­da­vi ve­ri­lir. Bu sa­ye­de bir ay­da ye­ter­li sa­yı­da yu­mur­ta el­de edil­me­si sağ­la­nır. Yu­mur­ta hüc­re­le­ri la­bo­ra­tu­var ko­şul­la­rın­da ba­ba ada­yın­dan el­de edi­len sperm hüc­re­le­ri ile döl­len­di­ri­lir. Kla­sik tüp be­bek te­da­vi­sin­de de de uy­gu­la­nan aşa­ma­lar­dan far­kı mik­ro çip­li tüp be­bek te­da­vi­sin­de ise yük­sek ka­li­te­li em­bri­yo­lar ile ge­be­lik şan­sı yük­se­le­cek­tir.  Ge­liş­ti­ril­miş sperm çip­le­ri ile hor­mon­la­rın mey­da­na ge­tir­di­ği mik­ro ka­nal­cık­lar­la vü­cu­dun ken­di iş­le­yi­şi tak­lit edil­miş­tir. Tıp­kı bir süz­geç gi­bi sağ­lık­lı ve ka­li­te­li olan sperm­ler di­ğer­le­rin­den ayırt edil­mek­te­dir. Mik­ro ka­nal­cık­lar­da­ki bu sağ­lık­lı sperm­ler fark­lı bir alan­da top­la­nır. Mik­ro en­jek­si­yon yön­te­mi ile ayırt edil­miş sperm­le­rin yu­mur­ta hüc­re­siy­le döl­len­di­ril­me­si ile an­ne ve ba­ba ol­mak is­te­yen aday­la­rın bu ha­yal­le­ri­ne ka­vuş­ma şan­sı ar­tar.

İş­te er­kek kı­sır­lı­ğı­nın se­bep­le­ri

Er­kek kı­sır­lı­ğın­da en çok gö­rü­len ne­den­ler­den bi­ri­si de va­ri­ko­sel­dir.
Has­ta­lar­da va­ri­ko­sel yüz­de 42 ora­nın­da bu­lun­mak­ta­dır. Da­ha son­ra­ki se­bep­ler ise; hor­mo­nal ne­den­ler, en­fek­si­yon­lar, tes­tis yet­mez­li­ği ve cin­sel bo­zuk­luk­lar ola­rak sı­ra­la­na­bi­lir…
Er­kek kı­sır­lı­ğın­da son yıl­lar­da çok bü­yük ge­liş­me­ler göz­lem­len­miş­tir. Bü­yük oran­lar­da te­da­vi­si ger­çek­le­şip veya sperm­ler el­de edi­le­rek ge­be­lik­ler oluş­ma­ya baş­la­mış­tır. Ço­cuk sa­hi­bi ola­ma­yan çift­le­rin bir üro­log ta­ra­fın­dan in­ce­len­me­si ve te­da­vi ol­ma­sı ge­re­kir.
Er­kek kı­sır­lı­ğın­da te­da­vi aşa­ma­la­rın­da ne­de­ne yö­ne­lik plan­la­ma­lar ya­pıl­ma­lı­dır. En­fek­si­yon gi­bi du­rum­lar­da an­ti­mik­ro­bik te­da­vi uy­gu­la­nır. Si­ga­ra ve al­kol kul­la­nan has­ta­lar­da kul­la­nım­la­rı ya­sak­la­nır. Gü­nü­müz­de ya­pı­lan araş­tır­ma­lar­da tıp­ta er­kek kı­sır­lı­ğı te­da­vi­sin­de es­ki­ye oran­la da­ha yük­sek ba­şa­rı­lar sağ­lan­mak­ta­dır. Kı­sır­lık se­bep­le­rin­den ba­zı­la­rı şöy­le sı­ra­la­na­bi­lir:

1) Ge­çi­ril­miş tes­tis ope­ras­yon­la­rı
2) Tes­tis tü­mör­le­ri
3) İn­me­miş tes­tis
4) Ti­ro­it has­ta­lık­la­rı
5) 15 ya­şın­da ge­çi­ri­len
ka­ba­ku­lak has­ta­lı­ğı
6) Ke­mo­te­ra­pi te­da­vi­si
7) Cin­sel bo­zuk­luk­lar
8) Ge­nel ana­to­mi­li­ler
9) Va­ri­ko­sel

eş­hisi Kolay Mıdır?

has­ta da­ha ön­ce te­da­vi ol­muş ise te­da­vi ka­yıt­la­rı in­ce­le­nir. Da­ha ön­ce hiç ge­be­lik sağ­la­nıp sağ­lan­ma­dı­ğı kon­trol edi­lir. Ge­be­li­ğin ger­çek­leş­me­sin­de en ide­al cin­sel iliş­ki dü­ze­ni ise; 48 sa­at­te 1 iliş­ki­dir. Has­ta­nın in­me­miş tes­tis so­ru­nu olup ol­ma­dı­ğı araş­tı­rı­lır. Er­gen­lik ya­şı ve tes­tis­le il­gi­li cer­ra­hi iş­lem­ler sor­gu­la­ma­lı­dır. En­fek­si­yon­la­rın ba­zı­la­rı kı­sır­lı­ğa se­be­bi­yet ve­rir. Ge­nel­lik­le genç yaş­lar­da ge­çi­ri­len ka­ba­ku­lak en bü­yük kı­sır­lık ne­den­le­rin­den­dir. Ba­zı has­ta­lık­lar, tü­ber­kü­loz (ve­rem) in­fer­ti­li­te (kı­sır­lık) se­be­bi ola­bi­lir.
Has­ta­nın ne iş yap­tı­ğı ya­ni mes­le­ği de mut­la­ka sor­gu­lan­ma­lı­dır. Ge­nel­de sı­cak yer­ler­de ça­lı­şan­lar (sau­na-dö­küm iş­le­ri, cam iş­le­ri) bir de mo­bil­ya, bo­ya ti­ner ko­ku­la­rı­na ma­ruz ka­lan has­ta­lar­da da ge­çi­ci in­fer­ti­li­te ya­ni kı­sır­lık mey­da­na ge­le­bi­lir. Bu tip yer­ler­de ça­lı­şan has­ta­la­rın te­da­vi sü­re­sin­ce mes­lek­le­ri­ne ara ver­me­si ge­re­kir.

Te­da­vi yol­la­rı ne­ler­dir?

Cer­ra­hi yön­tem­ler: Kü­çük ço­cuk­lar­da in­me­miş olan tes­tis­ler ame­li­yat edi­lir. Me­ni yo­lun­da tı­kan­ma­lar göz­lem­len­miş­se ke­sin­lik­le ame­li­yat öne­ri­lir.
Tıb­bi yön­tem­ler: Hor­mon ek­sik­lik­le­rin­de hor­mon tak­vi­ye­si ya­pı­lır. Sperm­le­re kar­şı aler­ji­si bu­lu­nan has­ta­lar­da se­bep hor­mon ek­sik­li­ği ise aler­ji gi­de­ril­me­li­dir.
Ya­pay döl­len­me: To­hum hüc­re­le­ri­nin döl­len­me­yi ger­çek­leş­tir­me­si için ka­dı­nın ra­him ağ­zı­na ya da rah­min içi­ne yer­leş­ti­ril­me­si­dir. Er­kek ba­zı se­bep­ler­den do­la­yı pe­nis yo­lu ile döl­len­me­yi ger­çek­leş­ti­re­mez. Bu du­rum bo­şal­ma es­na­sın­da sperm­le­rin me­sa­ne­ye kaç­ma­sı­na ve­ya no­ra­je­nik du­rum­lar­da pe­ni­sin sert­leş­me­me­si­ne ne­den olur. Er­kek­ten alı­nan hüc­re­ler ka­dı­na ve­ri­lir ve so­nuç bek­le­nir.
Tüp be­bek: Er­kek­ler­de sperm hüc­re­le­ri­nin az ol­du­ğu za­man­lar­da uy­gu­la­nan te­da­vi yön­te­mi­dir. Az oran­da sperm hüc­re­si­ne sa­hip olan er­kek­ler­de bu yön­tem bü­yük ba­şa­rı sağ­lar. En et­kin kı­sır­lık te­da­vi­si Tüp be­bek yön­tem­le­ri te­da­vi­le­ri­dir.