KKTC, 'reel gelişimde' AB, ABD ve Çin'in üstünde!

Başbakanlık Devlet Planlama Örgütü 2015 yılı Gayri Safi Yurt içi Hasıla gerçekleşme sonuçlarını açıkladı....

“Bir yıl içinde üretilen mal ve hizmetlerin parasal ifadesi” olarak tanımlanan Gayri Safi Yurtiçi Hasıla 2015 yılında yüzde 4.0 büyürken, cari fiyatlarla 10,222,456,040.2 TL olmuştur.

KKTC’de  Gayri Safi Yurtiçi Hasıla, 2015 yılında bir önceki yıla göre sabit fiyatlarla (reel olarak) yüzde 4.0'lük bir artış göstermiştir. Öte yandan GSYH cari fiyatlarla yüzde 15.4 ’lük artışla 8,858,586,587.6 TL’den 10,222,456,040.2 TL’ye ulaşmıştır.

2015 yılında bir önceki yıla göre cari fiyatlarla TL bazında %15.5 oranında artan Gayri Safi Milli Hasıla, TL’nin Amerikan Doları karşısında yaklaşık %25 değer kaybetmesinden dolayı, %7.1 oranında azalarak 4,031.9 milyon dolardan  3,744.9 milyon dolara düşmüştür. Böylelikle kişi başına GSMH 2015 yılında 2014’ye göre %9.2 azalarak 15,109 dolar’dan 13,721 dolar’a gerilemiştir.

 

 

Sektörler itibarıyla reel gelişmeler incelendiğinde;

2015 yılında sektörel bazda sabit fiyatlarla en yüksek büyüme hızı, yüzde 19.5 ile         "Sanayi" sektöründe kaydedildi. Bunu yüzde 14.5 ile “Tarım” ve yüzde 9.5 ile “Serbest Meslek ve Hizmetler” sektörleri takip etti (Tablo 1).

2015 yılında ithalat vergilerinde yüzde 9.6’lık daralma gerçekleşmiştir. İthalat rakamlarındaki düşüşe paralel olarak Toptan-Perakende Ticaret sektöründe de 2.2% daralma gerçekleşmiştir (Tablo 1).

2015 yılında sektörlerin GSYH içerisindeki payları incelendiğinde;

Tarım %9.0, sanayi %10.7, inşaat %9.1, ticaret-turizm %20.0, ulaştırma-haberleşme %7.6, mali müesseseler %4.0, konut sahipliği %5.1, serbest meslek ve hizmetler %12.1, kamu hizmetleri %11.5, ithalat vergileri %10.7 olarak gerçekleşmiştir.

Bazı dünya ülkelerinin  ve KKTC’nin 2015 yılındaki reel büyüme ve kişi başına düşen GSMH rakamları aşağıda verilmektedir.

ÜLKE

GSYH  Reel Büyüme (%)

KİŞİ BAŞINA GSMH (US$)

KKTC

                4.0

13,721

GÜNEY KIBRIS

                1.6

25,930   

YUNANİSTAN

   - 0.2

20,290

TÜRKİYE

                4.0

9,950

AB ORTALAMASI

                1.9

34,435

BİRLEŞİK KRALLIK

                2.3

43,340

ABD

                2.4

54,960

ÇİN

                6.9

7,820

 

 

 

Tablo-1   Sektörel Katma Değerlerin Reel Büyüme Hızları (%)

 

Sektörler

2015

1. Tarım

14,5

1.1. Bitkisel

30,3

1.2. Hayvancılık

2,4

1.3. Ormancılık

53,4

1.4. Balıkcılık

-5,3

2. Sanayi

19,5

2.1. Taşocakçılığı

14,2

2.2. İmalat Sanayii

23,9

2.3. Elektrik-Su

5,7

3. İnşaat

6,5

4. Ticaret-Turizm

-0,8

4.1. Toptan ve Perakende Ticaret

-2,2

4.2. Otelcilik ve Lokantacılık

4,2

5. Ulaştırma-Haberleşme

5,7

6. Mali Müesseseler

1,7

7. Konut Sahipliği

3,0

8. Serbest Meslek ve Hizmetler

9,5

8.1. Serbest Meslekler

6,8

8.2. Üniversiteler

11,0

9. Kamu Hizmetleri

0,1

10. İthalat Vergileri

-9,6

11. GSYH

4,0

 

 

 

2016-2018 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Programa göre ise KKTC’de reel büyümenin, 2016 ve 2017’de 5%, 2018 yılında ise 5.5% düzeyinde olması hedeflenmektedir.