Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası (KTEZO) Genel Koordinatörü Hürrem Tulga, sanayi bölgeleri yönetimlerinin tek merkezde ve özerk olması gerektiğini kaydetti.
Bakanlar Kurulu’nda olan Organize Sanayi Bölgeleri Yasa Tasarısı’nın bir an önce Meclis’e sevk edilmesini isteyen Tulga, “Sanayi bölgelerindeki kirlilik, altyapı, haksız rekabet ve yığılma gibi sorunların çözülmesi için daha fazla beklenmesine tahammül kalmadı. Yeni sanayi bölgeleri açmak, rant sağlamak değil, buraları özerkleştirmek ve doğru dürüst bir organizasyona ulaştırmak gerekiyor” dedi.
KTEZO ve Lefkoşa Türk Belediyesi (LTB) ülkenin en büyük sanayi bölgesi olan “Lefkoşa Organize Sanayi Bölgesi”ndeki işyerleri konusunda bir çalışma yaptı ve bunu KTEZO/LTB Denetim Raporu haline getirerek kamuoyuyla paylaştı.
Lefkoşa Organize Sanayi Bölgesi”ndeki işyerlerini denetlemek, sayımlarını yapmak, özelde Lefkoşa’nın, genelde KKTC’nin sanayi sorunlarına çözüm üretmek için yapılan çalışma hakkında bu sabah KTEZO’da basın toplantısı düzenlendi.
“Organize sanayi bölgelerinde zaman içinde yapısal bozukluklar meydana geldiği ve bunun da birçok soruna neden olduğu” gibi konulara vurgu yapılan basın toplantısında, ilk sözü KTEZO Başkanı Mahmut Kanber aldı.
KANBER: “461 İŞYERİ İLE 361 AÇIK İŞYERİ 4 AYLIK SÜREDE DENETLENDİ”
Kanber, Lefkoşa Organize Sanayi Bölgesi’ndeki 461 işyeri ile 361 açık işyerinin 4 aylık sürede haftanın 3 günü denetlendiğini belirterek, bunun daha sonra “KTEZO/LTB Denetim Raporu” haline getirildiğini kaydetti.
Organize sanayi bölgelerinin sürdürülebilir bir yapıya kavuşması için çalışmaya devam edeceklerini belirten Mahmut Kanber, “ağır”, “kirli”, “atölye tipi” sanayinin, gıda, restoran, büfe gibi işyerlerinin plansız büyümesinin kabul edilemeyeceğini söyledi.
TULGA: “İŞLER SARPA SARDI…”
Oda Başkanı Kanber’den sonra söz alan KTEZO Genel Koordinatörü Hürrem Tulga, bu çalışmayı sorumluluk üstlenmek üzere yaptıklarını vurgulayarak, sanayiyi temizlemeye, altyapısını düzeltmeye ve bu konudaki yasaları uygun hale getirmeye hazır olduklarını belirtti.
“ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ YASA TASARISI BİR AN ÖNCE MECLİSE SEVK EDİLMELİ”
Organize Sanayi Bölgeleri Yasa Tasarısı’nın Bakanlar Kurulu’nda olduğunu, tasarının birkaç haftadır bekletildiğini savunan Tulga, “Denetim Raporu tasarının bir an önce Meclis’e sevk edilmesi gerektiğinin en önemli kanıtı” dedi.
Sanayi bölgelerinin yönetiminin tek merkezde ve özerk bir yapıda olması gerektiğine dikkat çeken Tulga, “Sanayi bölgelerindeki kirlilik, altyapıyı, haksız rekabet, yığılmayı gibi sorunların çözülmesi için daha fazla beklenmesine tahammül kalmadı. Yeni sanayi bölgeleri açmak, rant sağlamak değil, buraları özerkleştirmek ve doğru dürüst organizasyona ulaştırmak gerekiyor” şeklinde konuştu.
“DİĞER SANAYİ BÖLGELERİ LEFKOŞA İLE BENZER DURUMDA”
2 yıl önce de benzer bir çalışma yaptıklarını anımsatan Tulga, “Bu rapor, sanayi bölgelerindeki işlerin artık sarpa sardığını, uç noktaya vardığını gösteriyor. Diğer sanayi bölgeleri Lefkoşa ile benzer durumda” dedi.
Tulga, en yeni sanayi bölgelerinden biri olan Alayköy’deki sıkıntılara da işaret etti.
“İŞ YERLERİNE TEK TEK GİRİLDİ…”
KTEZO Genel Koordinatörü Hürrem Tulga, 461 iş yerinin tek tek girilerek denetlendiğini belirterek, bu işyerlerinden 80’inin, yani yüzde 17’sinin kapalı olduğunu söyledi.
Konuşmasında işyerlerinin dağılımı konusunda da bilgi veren Tulga, 136 işyerinin imalat, 112 iş yerinin ise otomotivle ilgili olduğunu kaydetti.
“284 İŞ YERİ SANAYİ BÖLGELERİNDE YER ALABİLECEK NİTELİKTE”
İmalat ve zanaatkarlıkla ilgili olan 248 işyerinin “sanayi bölgelerinde yer alabilecek iş yeri nitelediğinde” olduğunu vurgulayan Hürrem Tulga, 89 işyerinin ise toptan ve perakende satışla ilgili olduğunu dile getirdi.
Tulga, “Bu tamamen yasa dışıdır ve sanayi bölgelerinin hiç de iyi yönetilmediğinin kanıtıdır” şeklinde konuştu.
“76 İŞYERİNİN İLGİLİ MESLEĞE AİT ODA KAYDI YOK”
Denetimi yapılan 381 işyerinin yasal durumu konusunda da bilgi veren Hürrem Tulga, 13 işyerinin “sigorta kaydı”, 18 işyerinin “vergi kaydı”, 76 işyerinin ise ilgili mesleğe ait oda kaydı olmadığının tespit edildiğini söyleyen Tulga, 11 işyerinde kayıtsız işgücü olduğunu belirtti.
“İŞ YERİ AÇMA RUHSATI EKSİK OLAN İŞYELERİ VAR”
Hürrem Tulga, 80 iş yerinin işyeri açma ruhsatı olmadığı veya bu ruhsatın yenilemediğini kaydederek, bunun iş sağlığına, güvenliğine, standarda ve kaliteye olumsuz etkisinden söz etti.
“BECERİYE DAYALI İŞ KOLLARINDA SERTİFİKA ŞART”
Ustalık belgesi gerektiren 213 işyerinin 75’inde bu belgenin bulunmadığını aktaran Tulga, beceriye dayalı iş kollarında sertifikanın şart olduğunu vurguladı.
BAZI İŞ KOLLARINDA YIĞILMA VAR”
Bazı iş kollarında ihtiyaç dışı yığılma olduğunu vurgulayan Tulga, sanayi bölgeleri parsellenirken “mobilya”, “otomotiv”, “kaporta”, “imalat” şeklinde bölündüğünü ancak buna hiç uyulmadığını söyledi.
Tulga, “Parayı basan istediği iş yerini açtı. Bu da muazzam bir haksız rekabet yarattı. Sadece otomotivde 112 işyeri olması bunun göstergesidir. Parselleme yapılırken bu sayı 50 olarak belirtilmişti” şeklinde konuştu.
TULGA’DAN ODA ÜYELİKLERİNE ELEŞTİRİ
Denetimi yapılan işletmelerinin oda üyelikleri konusunda da bilgi veren Hürrem Tulga, şunları ekledi:
“Rapora göre, Kıbrıs Türk Ticaret Odası üyeliğinin oranı bizimle aynı. Yüzde 32. Bu olmaması gereken bir üyeliktir ama bu da ülkenin gerçeği. Kıbrıs Türk Sanayi Odası üyeliği de yüzde 36 olarak görülüyor. Biz, LTB ile yaptığımız işbirliğinden dolayı kriterlere uygun olmayanları üye yapamıyoruz. Sanayi Odası’na da bir serzeniş yapalım, ‘Herkes yasal pozisyona uysun'.”
“TEŞRİF KONUSUNU DEĞERLENDİRECEĞİZ”
“Yasaya uymayan iş yerlerine cezai yaptırım söz konusu mu”?” şeklindeki soruyu yanıtlayan Tulga, “LTB’nin hemen mahkemeye başvurması gerekiyor. Bu irade artık gösterilmeli. Bir yerden başlanması gerek” dedi.
Yasaya uymayan işyerlerinin teşrif edilmesi konusundaki soruyu da yanıtlayan Tulga, bunu konuyu değerlendireceklerini söyledi.