Lefke Avrupa Üniversitesi (LAÜ) Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü Öğretim Görevlisi Uzm. Fzt. Beraat Alptuğ, “Egzersiz, Hafıza ve Beyin “ üzerine açıklamalarda bulundu.
“Yetenekleri ve kapasitesinin çok azının bilim dünyasınca açıklanmış olması insan beyni hakkında gün geçtikçe daha çok sorunun sorulmasına ve daha çok araştırma yapılmasına yol açmaktadır”diyen Alptuğ, beynin şaşırtıcı fonksiyonlarının karmaşık çalışma yapısı içerisinde, en çok dikkati çeken konulardan birinin de hafıza olduğunu ve hafıza üzerinde olumsuz faktörlerin etkisi kadar, mevcut oluşmuş hafıza sorunlarının etkisini minimale indirmek, normal işleyişteki hafızayı bulunduğu seviyede tutmak veya daha da geliştirmek dikkat çeken konular arasında yer aldığını ifade etti.
Alptuğ, “Hafızayı olumsuz etkileyen durumların yanında; mental aktiviteler (okuma, bulmaca çözme, eğitim), düzenli uyku, dengeli ve yeterli beslenme ve stresin azaltılması hafızanın işleyişinde olumlu sonuçlar ortaya koyar. Özellikle egzersiz yapıldıktan sonra artan serebral dolaşım ve oksijenden zenginleşen kan toparlanmayı kolaylaştırarak ruh halinin iyileşmesini ve kognitif gelişim üzerinde önemli bir rol oynar”dedi.
“Egzersiz, hem doğrudan hem de dolaylı yollarla hafızaya ve düşünmeye yardımcı olur”
Alptuğ açıklamasının devamında “Egzersiz, hem doğrudan hem de dolaylı yollarla hafızaya ve düşünmeye yardımcı olur. Egzersizin faydaları, doğrudan insülin direncini azaltma, iltihabı azaltma ve büyüme faktörünün salınımını artırır (beyin hücrelerinin sağlığını etkileyen beyindeki kimyasallar), beyindeki yeni kan damarlarının oluşumunu etkiler ve yeni beyin hücrelerinin oluşumuna etki etmektedir. Egzersiz ise hem olumlu hem de olumsuz durumlarda hafıza üzerine etkisi olan çok yönlü bir araçtır. Günümüzde Alzheimer hastalığı’ndan, obeziteye, depresyondan dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna kadar bir çok durumda olumlu etkileri gösterilmiştir. Aynı zamanda dolaylı olarak, egzersiz ruh halini ve uykuyu iyileştirir, stres ve kaygıyı azaltır. Bu alanlardaki problemler sıklıkla bilişsel bozulmaya neden olur veya katkıda bulunur. Birçok çalışma, beynin düşünme ve hafızayı kontrol eden bölümlerinin egzersiz yapan kişilerde yapmayanlara göre daha fazla gelişmiş olduğunu sonucuna varmıştır. Araştırmalara göre seçilen beyin bölgelerinin hacmindeki artışın oluşumu için altı ay veya bir yıl boyunca orta yoğunlukta düzenli bir egzersiz programına katılımı gerekmektedir”ifadelerine yer verdi.
Alptuğ, ne yapılması gerekmektedir sorusuna söyle cevap verdi;
“Egzersiz yapmaya başlayın! Kalp atım hızını artıran egzersizlerin yaraları önemli ölçüde büyük olmaktadır. Bu nedenle aerobik egzersizler hem fiziksel sağlığı geliştirirken, hafıza ve beyin gelişimine de katkı sağlamaktadır. Araştırmalara göre bu etkiler için yapılabilecek en kolay egzersizlerden biri yürüyüş olmaktadır. Doğru ve etkili bir egzersiz programı için fizyoterapiste başvurabilirsiniz.”
Hafızayı geliştirmek için ne kadar egzersiz gereklidir sorusunu Alptuğ söyle yanıtladı;
“Haftanın çoğu günü yarım saat veya haftada 150 dakika orta düzeyde fiziksel aktivite yapılmasını önerilir. Bu göz korkutucu görünüyorsa, günde birkaç dakika ile başlayın ve hedefinize ulaşana kadar egzersiz miktarını her hafta beş veya 10 dakika artırın.
Yürümek istemiyorsanız yüzme, merdiven çıkma, tenis, squash veya dans gibi diğer orta yoğunluktaki egzersizleri düşünün. Yapabileceğin yoğun bahçe ve ev işleri de kalp atım hızını etkilediği ve hafif bir terlemeye neden olduğu için yapılabilecek aktiviteler arasında bulunmaktadır.”
Alptuğ son olarak, “Bunu kendi başınıza yapacak disipline sahip değil misiniz? Grup egzersizlerine katılarak veya bir arkadaşınız ile beraber egzersiz yaparak kendinizi motive edebilirsiniz. Düzenli aerobik egzersiz, ilerleyen yaşın getirdiği bellek sorunlarını minimale indirdiği gibi çocuklarda da akademik performans üzerinde etkilidir. Daha iyi bir hafıza gibi daha iyi beyin fonksiyonları için egzersiz mutlaka devrede olmalıdır. Uygulanacak egzersiz türü veya motivasyonunuzu artıracak egzersiz seçimleri fizyoterapist önerisi ile reçetelendirildiğinde bir ilaç almak gibi düşünür ve uygularsanız, bunu da fizyoterapistinizin önerileri doğrultusunda bir alışkanlık haline getirirseniz beyin ve hafıza sağlığınızı gelecekte korursunuz”dedi.