Lefke Avrupa Üniversitesi Özel Gereksinimi Olan Çocuklar Uygulama, Araştırma ve Eğitim Merkezi (ÖÇEM) Öğretim Görevlisi Hatice Bilmez, “Özel Gereksinimi Olan Bireyler ve Kaynaştırma” konusu üzerine açıklamalarda bulundu.
“Özel gereksinimi olan bireyler için eğitimin temel hedefi normal gelişim gösteren bireyler için belirlenen eğitim hedeflerine benzer şekildedir” diyen Bilmez, bu hedefleri; özel gereksinimi olan bireyleri toplumsal yaşama hazırlamak, bağımsız ya da en az bağımlı olarak yaşamlarını sürdürebilmelerini sağlamak için gerekli olan becerileri onlara kazandırmak olarak belirtti. Bilmez, “Özel gereksinimi olan çocukların içinde bulundukları durum toplumsal, yasal, ekonomik ve psikolojik yönden ele alındığında bu öğrencilerin eğitimden ayrı düşünülemeyeceği görülmektedir. Özel eğitim hizmetleri özel eğitim okullarında, normal okullarda yer alan özel eğitim sınıflarında ve kaynaştırma eğitimiyle devam etmektedir” diyerek özel gereksinimi olan bireylerin gerekli özel eğitim hizmetlerini uygun şekilde alabilmeleri, bireylerin yerleştirildikleri en az kısıtlayıcı eğitim ortamının uygunluğuna ve kaynaştırmanın başarısına bağlı olduğunu belirtti.
Özel gereksinimi olan öğrencilerin akranlarıyla birlikte aynı ortamda eğitim almaları, uygun sosyal becerilere sahip olmaları ve böylelikle akranları tarafından kabul edilmeleri öğrencilerin akademik başarısını da olumlu yönde etkilediğini ifade eden Bilmez, bu nedenle eğitim sürecinde özel gereksinimli bireylere akademik becerilerin yanısıra, uyum becerileri, kendini kontrol etme ve akranlarla ilişkili beceriler gibi sosyal becerilerin kazandırılmasının önemine dikkat çekti.
Kaynaştırmanın başarılı olarak uygulanabilmesi için bazı unsurların yerine getirilmesinin gerekmekte olduğunu ve kaynaştırmanın başarılı bir şekilde uygulanabilmesi için gerekli olan en önemli unsurlardan birinin okul yönetimi olduğuna dikkat çeken Bilmez, okul yönetiminin kaynaştırmanın gereğine ve önemine inanması, ve bunun yanı sıra, okul yönetiminin özel eğitim personeliyle olan işbirlikçi tutumu, kaynaştırma uygulamasında yer alacak diğer öğretmenlere ve okul personeline örnek olup onları olumlu yönde etkileyeceğini belirtti.
Bilmez, “Kaynaştırmanın başarıyla sonuçlanmasında okul rehber öğretmenin de önemli görev ve sorumlulukları bulunmaktadır. Okul rehber öğretmeni okul yönetimi, öğretmenler, öğrenciler, aileler ve Psikolojik Danışma, Rehberlik ve Araştırma Şubesi (PDRAŞ) arasında bir köprü olmalıdır. Bir başka unsur ise sınıftaki normal gelişim gösteren öğrencilerdir. Kaynaştırma uygulamasının hedeflerinden biri de özel gereksinimli öğrencilere normal gelişim gösteren akranlarıyla etkileşim kurma ve akranları tarafından sosyal kabul görme fırsatı vermektir” dedi.
Anne-babalar, sınıf öğretmenleri, akranlar ve özel eğitim öğretmenleri özel gereksinimi olan öğrencilerin akranlarıyla birlikte aldıkları eğitimin birer paydaşı olduğunu belirten Bilmez, bu eğitimin başarıyla yürütülebilmesi için her bir paydaşa düşen görevlerin bulunduğunu ve tüm paydaşların işbirliği içerisinde çalışmasının gerektiğine değindi.
“Özel eğitim öğretmenleri özel gereksinimi olan öğrencinin eğitimsel amaçlarını en iyi bilen kişilerdendir” diyen Bilmez, bu nedenle özel eğitim öğretmeninin öğrencinin programında yer alan amaçlara ulaşabilmek için gerektiğinde anne-babalara gerektiğinde ise sınıf öğretmenine destek hizmet sağlaması gerekliliğine dikkat çekti.
Bilmez, “Sınıfında özel gereksinimi olan bir öğrencisi bulunan sınıf öğretmenlerinin öncelikli olarak sınıfında bulunan öğrencinin gereksinim durumu hakkında bilgi edinmesi ve diğer paydaşlarla ihtiyaç duyduğu konularda işbirliği yapması gerekmektedir. Öğrenciyi daha iyi tanıyabilmek adına anne-babalarla çocukları hakkında detaylı bilgi alışverişi yapmak ve öğrencinin özel eğitim öğretmeni varsa onunla iletişime geçmek son derece önemlidir” diyerek sınıf öğretmeni özel gereksinimi olan öğrencinin dahil olduğu tanı grubu ile ilgili bilgi sahibi olduğunda, çocuğu daha iyi tanıyabilmek için ebeveynleri ile görüştüğünde ve özel eğitim öğretmeninden çocuğun eğitimsel amaçları hakkında bilgi aldığında öğrenci için kendi sınıfında ve derslerinde yapması gereken uyarlamaları daha kolay kararlaştıracağını ifade etti.