Lefkoşa, 20 Nisan 2022: Merkez Londra’da bulunan ve bir zamanlar Britanyalı Kıbrıslı Türklerin kalbi olan bina, yeniden toplumun faydası için kullanılacak. Kıbrıs Vakıflar İdaresi (Evkaf) Soho’daki D’Arblay Sokağı’nda bulunan mülkünün kontrolünü yeniden ele aldıktan sonra, beş katlı binayı tamamen onardı ve şimdi ticari kuruluşlara kiralıyor. Evkaf binadan gelen kira geliriyle, Birleşik Krallık’ta eğitim, kültür ve sosyal yardım alanlarında çalışan Kıbrıs Türk toplum gruplarına yeni erişilebilir alanlar oluşturmayı amaçlıyor.
Sorumluluğunu üstlenenler tarafından yıllardır ihmal edilen D’Arblay Street mülkünün kontrolünü yeniden ele aldıktan sonra Evkaf, 2019-2020’de binada dev bir onarım ve yenileme projesine imza attı. Gerekli tamir ve iyileştirmeleri yaptıktan sonra Evkaf, eski sakinlerden biriken büyük miktardaki borçları da ödemek zorunda kalınca, toplam masraf yaklaşık olarak £400.000 tuttu. Yenilenen bina, şimdi Birleşik Krallık’taki sağlık ve güvenlik kurallarına tamamen uyan, cazip ve merkezi bir Londra mekânı konumunda.
Prof. Dr. İbrahim Benter şunları kaydetti “D’Arblay Street binasının yeniden Britanya Kıbrıs Türk toplumuna hizmete hazır olmasından büyük mutluluk duyuyoruz. Planlarımız pandemi yüzünden gecikti ama şimdi biri hariç tüm katları kiraladık. Masraflar düştükten sonra kira geliri, Londra ve dışındaki toplumu desteklemek için kullanılacak”.
“1571’e dayanan Evkaf kurallarına göre, bize ait bir mülkün satışı veya devri mümkün değildir. Ama Britanya Kıbrıs Türk toplumunun konumlandığı yerler ve ihtiyaçları zamanla değişmiştir. Bugün Kıbrıslı Türkler ağırlıklı olarak Kuzey, Doğu ve Güneydoğu Londra banliyölerinde yaşıyorlar ve aktiviteleri için uygun fiyatlı yerel binalar arıyorlar” diyen Prof. Dr. Benter şöyle devam etti:
“Genç Britanyalı Kıbrıslı Türklerin kültürel değerlerini, geleneklerini ve dillerini öğrenebilmesini mümkün kılan, ebeveynler ile yaşlılar gibi toplumun geniş kesimlerinin ihtiyaçlarına cevap veren binalar, D’Arblay Street kira geliriyle ilk etapta kiralanacak ve umuyoruz ki daha sonra da satın alınacak. Şu anda bu tarz binaları kullanmak için yüksek kiralar ödeyen toplumun üzerindeki yük böylece hafifleyecek”.
Merkez Londra’da, Soho’da bulunan bina, 1951 yılında Kıbrıs Türk diasporasının katkıları ve Türkiye’deki Menderes hükümetinin maddi desteğiyle, sınırsız mülkiyet (freehold) hakkı Evkaf’ın adına yapılarak satın alınmıştır. Evkaf, Kıbrıs Türk Cemiyeti’nin binayı kullanmasına ve kendisi adına idaresini üstlenmesine izin vermiştir. Bina kısa zamanda Londra’da sayıları hızla artan Kıbrıslı Türkler için bir merkez olmuş; kültürel etkinliklere, aktivitelere ve siyasi buluşmalara ev sahipliği yapmıştır. Ziyaretçilerin kafeteryasında sıcak Kıbrıs Türk yemekleri yiyebildiği bina, Kıbrıs’tan yeni gelenler için konaklamadan iş bulmaya kadar önemli konularda bilgi aldıkları bir yer olmuştur.
D’Arblay Street binası Kıbrıs Türk siyasi tarihinde de büyük önem taşımaktadır. Aralık 1963’te Kıbrıs’ta patlak veren sorunlar sırasında, Ahmet Gazioğlu’nun ilk Birleşik Krallık Temsilcisi (1964-66) olarak atanmasıyla, bina gayriresmî büyükelçilik olarak hizmet etmiştir. Kıbrıs Türk lideri Rauf Denktaş Londra’ya geldiğinde burada çalışırken, genç gönüllü aktivistler kayıp Kıbrıslı Türkler hakkında bilgi yayar, bülten hazırlar ve Kıbrıs Sorunu yüzünden yerinden edilmiş on binlerce Kıbrıslı Türk’e yardım etmek için yardım seferleri ve siyasi kampanyalar yürütürdü.