BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Kıbrıs sorunu için görevlendirdiği geçici özel danışmanı Jane Holl Lute’un Ada’ya geliş tarihi belli olmamasına karşın, Rum basını Lute’un ziyaretine ilişkin yorumsal haberlerine ve çeşitli senaryoları yayımlamaya devam ediyor.
Alithia gazetesi “Lute, 16-23 Aralık Tarihleri Aralığında Lefkoşa’ya Konuyor” başlıklı haberinde, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Kıbrıs sorunu için görevlendirdiği geçici özel danışmanı Jane Holl Lute’un, Kıbrıs’a yapacağı ziyaretin tarihinin tam olarak bilinmemesine karşın, Kıbrıs sorununa ilişkin müzakerelerin yeniden başlaması için referans şartları üzerinde anlaşma sağlanması çabalarının akıbetinin belirleneceği kritik haftanın, 15-16 Aralık ile 22-23 Aralık tarihleri arası olduğunu (her iki hafta sonundan biri) yazdı.
Lute’un, Kıbrıs’a gelmeden önce üç garantör ülke ile temaslarda bulunmasının beklendiğini yazan gazete Lute’un, AB ile de temaslarda bulunacağını ancak bunun 15 Aralık’tan ve Kıbrıs’a geldikten sonra yapılmasının beklendiğini de belirtti.
Habere göre Lute, Ada’ya gelirken “valizinde” garantör ülkelerin ve AB’nin, güvenlik ve garantilere ilişkin pozisyonlarına-görüşlerine de sahip olacak.
Bir hükümet kaynağı, bu pozisyonların-görüşlerin (garantör ülkelerin ve de AB’nin), Lute’un beraberinde getireceği bazı belge-çerçeveye kaydedilmesini de ihtimal dışı bırakmıyor.
Rum Hükümeti’nin, Lute’un Ada’da bulunduğu esnada izlenilecek yöntemin, 4-5 gün içerisinde arzu edilen anlaşmayı sağlamak amacıyla iki liderlerle dolaylı görüşmeler olduğunu kesin olarak gördüğünü yazan gazete, Rum Başkanlığı’nın bu amaç için Anastasiadis’e 15-16 Aralık ve 22-23 Aralık tarihleri aralığında yeteri kadar boş zaman bıraktığını da belirtti.
Gazete, bu noktada Lute’un, Rum Başkanlığı’na ve Cumhurbaşkanlığı’na, gidip-geleceğini, fikirleri getirip götüreceğini yazdı.
Gazete, elde ettiği bilgilere atıfta bulunarak, Lute’un, Kıbrıs’tan herhangi bir anlaşma sağlamadan ayrılmaya niyetinin olmadığını, diğer yandan da New York noelini kaçırmak istemediğini, bu nedenle, her iki tarafa da ne olacaksa 22-23 Aralık tarihine kadar olması gerektiğini net bir şekilde ifade edeceğini belirtti.
MÜZAKERE GRUBU TOPLANIYOR
Gazete aynı haberinin içerisinde, Lute’un Ada’ya gelmesi ışığında Rum Başkanlığı’nın yoğun hazırlık içerisinde olduğunu, buna bağlı olarak müzakere grubunun, yarın Rum Başkanlığı’nda toplantıya çağrıldığını yazdı.
Habere göre Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis bu toplantıya Rum eski Başsavcı Alekos Markidis’i de çağırdı.
“LUTE CEVAP ANAHTARI İLE GELİYOR”
Politis gazetesi, yukarıdaki başlıkla manşetten ve iç sayfada ise “Lute Ne Başarabilir” başlığıyla verdiği haberinde, Lute’un, Kıbrıs sorununda, 5-6 Aralık tarihlerinde son turuna başlayacağını, ilk temaslarını Ankara’da daha sonra ise Yunanistan Dışişleri Bakanı Vekili ve İngiltere ile temaslarda bulunacağını, turun ise Kıbrıs’ta tamamlanacağını yazdı.
Temel amacın, Kıbrıs sorununu nihai çözüme götürecek olan tüm referans şartlarının dahil olacağı bir taslağın hazırlanması olduğunu yazan gazete, ya da çözümün var olamayacağı sonucuna varılacağını belirtti.
Lute’un referans şartlarına da atıfta bulunan gazete, bunların üç boyutlu nitelikte olduğunu; Kıbrıs sorununun özü, süreci ve çözümün sağlanması geleceğiyle ilgili olduğunu yazdı.
Öze ilişkin olarak Lute’un, özet bir taslak içerisinde, tüm tarafların, özlü bir müzakereye ilişkin taahhütlerini yeniden teyit etmesi, Kıbrıs sorununda şimdiye kadar olan görüş birliklerinin kaydedilmesi, Guterres çerçevesindeki 6 noktaya izahat getirilmesiyle yetkili olduğunu yazan gazete, sürece ilişkin olarak ise bunda belirlenmesi gerekenin müzakere aracı olduğunu, bir diğer deyişle, iki taraf arasında müzakerelerin başlaması olduğunu belirtti.
Gazete, Kıbrıs sorunundaki gelecekten(ufuktan) de söz edilirken, müzakerelerin tamamlanacağı zaman çerçevesinin kastedildiğini yazdı.
Habere göre diplomatik bir kaynak, Lute’un referans şartlarının Kıbrıs sorunu sürecinde bir cevap anahtarını ve ortaya çıkabilecek olası tüm sorunların göğüslenmesini teşkil etmesini hedeflediğini belirtti.
Diplomatik kaynak gazeteye yaptığı açıklamada, BM Genel Sekreteri’nin, Crans Montana’ya gerçekleştirdiği ilk ziyarette, Cuma ve Pazartesi günü Guterres çerçevesini sunduğu zaman orada bulunanların ne söylediğini anlamadıkları sahnenin tekrarlanmasını kabul etme niyetinde olmadığını söyledi.
Gazete, Lute’un öncelikli hedefinin Kıbrıs sorununda yeni bir görüşme turu olması durumunda, herkes masaya oturduğu zaman tam olarak ne görüşeceğini bilmesi gerektiğine izahat getirmek olduğunu yazdı.
Lute’un, son turuna Ankara’dan başlamasının tesadüfi olmadığını yazan gazete, müzakerelerin bütününde, Türkiye’nin güvenlik ve garantiler konusunda aynı yanıtları verip vermeyeceğinin büyük öneme sahip olduğunu ayrıca bu konunun, Kıbrıs Rum tarafı için kırmızı çizgiyi teşkil ettiğini anımsattı.
Gazete Lute’un, TC Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile yapacağı görüşmenin, müzakerelerin kaldığı yerden başlayıp başlamayacağı açısından belirleyici olacağını da savundu.
“KIBRIS SORUNU BİR YAPRAK KAĞITTA”
Kathimerini gazetesi ise yukarıdaki başlıkla verdiği haberinde, Lute’un Ada’ya gelişiyle Kıbrıs sorunundaki görüşmenin açılmış olacağını yazdı.
Gazete, diplomatik kaynaklara atıfta bulunarak, bu olgunun bile, tek başına, bu sürecin sonunda, Kıbrıs sorununa ilişkin konferansın yer alacağına dair güçlü bir inancı ortaya çıkardığını belirtti.
Gazete yetkili kişilerden elde ettiği bilgilere atıfta bulunarak, Lute’un Ada’ya geleceği zaman, iki taraf arasında gidip-gelme sürecinin, belki de yapılmayacağını yazdı.
Habere göre, bazı kaynaklar gazeteye yaptığı açıklamada, Lute’un, Anatasiasiadis kanadıyla 3, Akıncı kanadıyla da 3 görüşmede bulunacağının söylendiğini, bunun gerçekleştirilemeyebileceğini, Lute’un, içerisine Guterres Çerçevesi, görüş birliklerinin kaydedildiği ve konferansa gidilebilmesi için tarafların neyin üzerinde anlaşmaya varması gerektiği ve nelerin görüşüleceğine ilişkin unsurların yer aldığı bir kağıtla gelebileceğini belirttiler.
Gazete, Lute’un, tarafların üzerinde anlaşmaya varması gereken referans şartlarının dahil olduğu ve bunların bir bölümü olarak Guterres Çerçevesinin kaydedildiği bir kağıtla gelmesi halinde, Crans Montana’daki başarısızlığından bu yana, ilk kez Guterres Çerçevesinin resmen kaydedilmiş olacağını yazdı.
AKEL’DEN AÇIKLAMA
Öte yandan Alithia gazetesine göre AKEL Basın Sözcüsü Stefanos Stefanu, Lute’un Ada’ya gelişi ışığında yaptığı açıklamada, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’e görüşlerinde, Kıbrıs sorununun çözüm ilkelerine, iki kesimli, iki toplumlu olan üzerinde anlaşmaya varılan çözüm zemini konusunda net olması yönünde çağrıda bulundu.
Stefanu, bu aşamada, tüm müdahil tarafların, Kıbrıs sorununa çözüm sağlanmasına ilişkin niyetlerinin ortaya çıkacağını belirtti.
Stefanu, Kıbrıs sorununun çözümünün sadece müzakereler içerisinde sağlanmasının mümkün olduğunu bir kez daha yineledi.