Avrupa basınında aşı sayısı fazla olan ve yabancılara da aşı yapılan ülkelerde bir nevi “sağlık turizminin” başladığına dair haberler yer alıyor.
Son olarak İtalya’da dün maymun çiçeği aşılaması başlatıldı. İlk aşamada 4.200 gibi düşük bir sayıda doza sahip olunması nedeniyle aşı kampanyası “yüksek riskli” olarak adlandırılan kategorilerle sınırlandırıldı.
İtalya Sağlık Bakanlığı yüksek riskli gruplara, maymun çiçeğinin de dahil olduğu “orthopoxvirus” tipi virüslerle temas ihtimali bulunan sağlık çalışanlarının yanı sıra şu kategorileri de dahil etti:
- Son 3 ayda birden çok cinsel partneri olan
- grup seks etkinliklerine katılan
- kulüp, gemi, sauna gibi mekanlarda cinsel ilişkiye giren
- son bir yıl içinde en az bir kez cinsel yolla bulaşan hastalıklarla enfekte olan
- cinsel ilişkide kimyasal ilaç kullanımı alışkanlığı olan (chemsex)
- eşcinsel, trans, biseksüel ve erkeklerle cinsel ilişkiye giren diğer erkekler.
İtalya’da geçen hafta açıklanan verilere göre 505 vaka tespit edildi, bunların yalnızca 4’ünün kadın olduğu açıklandı. Hastaların medyan yaşı da 37 olarak belirlendi.
Ülkede ilk aşı uygulanmasına başkent Roma’da başlandı. İlerleyen günlerde, vakaların en yaygın olduğu Lombardia, Emilia-Romagna ve Veneto bölgelerinde de aşılama başlatılacak.
‘Aşı turizmi eleştirisi’
Öte yandan İtalya’da cinsel sağlık alanında çalışan aktivistler, aşı kampanyasının yavaş ve yetersiz olması nedeniyle başka ülkelere giderek aşı yaptırmaya çalışanların olduğunu belirtiyor.
Son günlerde Avrupa basınında da benzer şekilde “aşı turizmi” haberleri yer alıyor. Financial Times gazetesinde dün yayımlanan bir haberde, “Avrupalı erkekler maymun çiçeği aşılarına erişmek için mücadele ediyor. Bazı insanlar ciddi aşı açıkları ve artan vaka sayıları nedeniyle aşı olmak için yurtdışına seyahat ediyor” denildi.
Avrupa haberlerine odaklanan Politico sitesinde de “İnsanlar hastalık ve damgalanmaya karşı korunma çalışıyor, aşı turizmi geri geldi” başlıklı bir haber yer aldı.
Aşı için Lille'e gidenler
Her iki haberde de Avrupa içinde aşılama olmayan ya da yetersiz kalan ülkelerden, Fransa gibi aşı sayısı daha yüksek olan ülkelere seyahat eden kişilerle yapılmış söyleşiler yer aldı.
Financial Times’a konuşan bir kişi, İsviçre’de aşı olmaması nedeniyle Paris’e seyahat ettiğini anlattı.
Politico’ya konuşan Portekizli 34 yaşındaki Paulo da ülkesinde maymun çiçeği aşısı olamadığını, bu yüzden Fransa’nın Lille kentine gitmeye karar verdiğini söyledi.
Haberde, “Bu şehir, yabancılara da aşı yapması sebebiyle beklenmedik bir haç ziyareti mekanına dönüştü” denildi.
Avrupa Birliği’nin yürütme organı Avrupa Komisyonu, maymun çiçeğine karşı yaklaşık 164 bin doz aşı alınmasına karar vermişti. AB’nin satın aldığı Bavarian Nordic aşılarının büyük kısmı, vaka sayısının yüksek olduğu üye ülkelere gönderiliyor.
Ancak AB ülkeleri içinde bireysel alımlar yapanlar ya da halihazırda mevcut olan çiçek aşısı stoklarını devreye sokanlar da bulunuyor.
Farklı Avrupa ülkelerinde farklı uygulamalara başvurulması, farklı kategorilere aşı için öncelik tanınması ve koordinasyon eksiklikleri, hükümetlerin vatandaşları kendi çözümlerini bulmak zorunda bıraktığı şeklinde eleştirilerine neden oluyor.
Dünya Sağlık Örgütü de ülkelerin işbirliği yapmak yerine aşıya ulaşmak için birbiriyle yarışmasını eleştirmişti.
Fransa’daki aşı kampanyasında, erkeklerle cinsel ilişkiye giren erkekler, birden çok partneri olan transgender kişiler ve seks işçileri öncelikli grupta yer alıyor. Hollanda’da HIV için PrEP tedavisi olanlara, Belçika’da ise erkeklerle ilişkiye giren ve son bir yılda en az iki cinsel yolla bulaşan hastalık geçiren erkeklere aşı yapılıyor.
Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi verilerine göre 2 Ağustos itibariyle 32 Avrupa ülkesinde 15 bin 624 maymun çiçeği vakası ve 2 ölüm kaydedildi.