Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu, “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında Su Temini ve Yönetimine İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunmasına İlişkin (Onay) Yasa Tasarısı’nı oy çokluğuyla kabul etti.
Tasarı 3 ret oyuna karşılık 35 kabul oyuyla onaylandı. 12 vekil ise oylamaya katılmadı. Tasarıya ret oyu veren TDP’li vekiller, oylarını ayağa kalkarak kullandı.
Oylama öncesinde Tarım Bakanı Erkut Şahali ve Başbakan Ömer Kalyoncu da birer konuşma yaptı.
ŞAHALİ
“Bu anlaşma uluslararası bir anlaşmadır” diyen Tarım Bakanı Şahali, “Anlaşma konusunda sanal bir tartışma ortamı yaratıldı, bu bizi boğdu, verimi kaybettirdi. Bu tartışmalar mevcut metin üzerinden yapılmadı. Okuyanları tenzih ediyorum ama bu metin baştan sona okunmadı” şeklinde konuştu.
“KKTC’nin geçmişi su kaynaklarının yönetilmesi ve işletmesi konusunda günahlarla dolu” diyen Erkut Şahali, “Geçmişte devlet olarak yerine getirmediğimiz her konu bugün basiretsizliğin sonucu olarak önümüzde. Su da bunun parçası” ifadelerini kullandı.
Milletvekillerin, belediye çalışanlarının özlük hakları ve tahsilatlar konusundaki sorularına da işaret eden Şahali, “Anlaşmada bu konuda açıklamalar var. Bu sorular bugün burada sormamalıydı” dedi.
“Bu anlaşma kimse için ideal olmayabilir ama bu anlaşma bir sonuçtur. Bu ülkede su tüketildi. Asıl gerçek budur” şeklinde konuşan Şahali, ülkedeki bazı su sorunlarına değindi; Güzelyurt’tan su pompalayan boruyla ilgili sıkıntıyı anlattı.
Erkut Şahali, “Bu boru basıncı kaldıramıyor, foil kağıdı gibi her yerinden deliniyor. Bunu sorunu giderecek kamu maliyetimiz yok. Bizim gerçeğimiz budur” şeklinde konuştu.
Su konusunda doğru bir ihalenin ve işletmenin Kıbrıs Türk halkına yarar sağlayacağını vurgulayan Şahali, “Bu alandaki başarılı ve başarısız örnekleri inceledik. Bir adım attık. Üstlendiğimiz sorumluluğun gereği yerine getirdik, sürecisonuçlandırdık. Süreç arzu ettiğimiz noktada başlamadı ve sonuçlanmadı ama bu anlaşma bir sonuç” dedi.
Projelerin ve şartnamelerin hazırlanması ve ihalelilerin hazırlanması için sürece de işaret eden Şahali, “Meclisten çıkacak kararın hayırlı olmasını dilerim” şeklinde konuştu.
KALYONCU
Başbakan Ömer Kalyoncu ise konuyla ilgili konuşmasında ülkenin su fakiri olduğunu kaydederek, “Var olan suyu içemiyoruz, kullanamıyoruz ama bu konuda gereksiz konuşuyoruz. Bu suya ihtiyacımız var mı? Var. ‘Böyle yapmazsanız size suyu vermem’ diyorlar. Çok fazla olanağınız yok” şeklinde konuştu.
Su anlaşma metninin taslağında önemli düzeltmeler yaptıklarını da kaydeden Kalyoncu,“Daha ihale gerçekleşmedi. Şirket, ihale şartları ve fiyat belli değil ama biz bunun için ‘peşkeş’ ifadesini kullanıyoruz. Bazı şeyleri karıştırıyoruz” dedi.
Ülkede suya ihtiyaç olduğunu yineleyen Başbakan, “Bu anlaşma oynayarak yaptığımız bir anlaşma değil. Zorunlu olduğumuz bir anlaşmadır. Bu suya ihtiyacımız var. Toplam suya ödediği para, ödeyeceği paradan daha fazladır. Almadığınız, kullanamadığınız, tankerlerle gelen suya, içme suyuna para veriyoruz” ifadelerini kullandı.
Suyu yönetecek olanın devlet olduğunu da sözlerine ekleyen Kalyoncu, “Tartışmalar yerinden oynatılmış durumda” dedi, “Anlaşmanın ülkeye hayırlı olmasını diliyorum” şeklinde konuştu.
ÇAKICI
TDP Milletvekili Mehmet Çakıcı yeniden söz alarak, “Son söz milletvekilinde kalsın” dedi.
“Biz suyu ticari bir malzeme olarak görmedik” diyen Çakıcı, “Belediyeyi kontrol edemeyen bir hükümetten, devletten söz ediyoruz. Meclis’te kaç CTP milletvekili var? 8…Diğer CTP milletvekilleri nerde? Başbakan bunu imzaladı. Partisinin yarısı burada yok” şeklinde konuştu.
“UBP en başından beri böyleydi” diyen Çakıcı,“Ercan’da, KTHY’de ben onları aldım. DP bu anlaşmaya kızmıştı. Serdar Denktaş yarın sabah hükümettir.
Muhalefetteyken kükrüyordu. Bu tarihin en büyük peşkeşidir. Bu ülkede bir havaalanı, bir telefon, bir elektrik kurumu var. Bunları devretmek, suyu devretmektekelleşmektir”ifadesine yer verdi.
ATUN
Ekonomi Bakanı Sunat Atun ise yeniden Meclis kürsüsüne çıkarak “Bizim dağıtım altyapılarımızda ciddi zaafiyetler var” dedi.
“Suda hiç altyapısı olmayan yerleşim yeri var” şeklinde konuşan Atun,“Bu global proje için yatırımlar 800 milyonlardan başlıyor…KKTC’nin 350 milyon açığı var” ifadesine yer verdi.
Atun, “Bu projede imzamız olacağı için gurur duyuyorum” dedi.
ŞAHALİ
Atun’dan sonra Şahali yeniden söz aldı.
“Tek bir işletme suyun fiyatını canının istediği şekilde belirleyemez” diyen Şahali, ülkede 28 ayrı su uygulaması olduğunu söyledi.
Belediyelerinhalka içme ve kullanma suyu arz eden tek kurum olduğunu anımsatan Şahali,“Her belediye meclisi suyun maliyetini hesaplar ve satış fiyatı belirler. Ülkedeki 28 su tarifesinin hiçbiri rekabet edemiyor” dedi.
Öte yandan konuşmaların tamamlanması ve yasa tasarısının oylanmasına geçildiği sırada, izleyiciler arasında bulunan ve Baraka aktivisti olduğu öğrenilen iki genç “Onur, bir damla onur” diyerek slogan attı. Pankart açmaya çalışan gençler engellendi ve dışarıya çıkarıldı.
Genel Kurul toplantısındaki bazı milletvekilleri gençleri eleştirirken, bunu güvenlik zaafiyeti olarak değerlendiren milletvekillerioldu.
SEÇİM VE HALKOYLAMASI (DEĞİŞİKLİK)YASA ÖNERİSİNİN GÖRÜŞÜLMESİ ERTELENDİ
Daha sonra Meclis Genel Kurulu’nun bugünkü gündeminde olan Seçim ve Halkoylaması (Değişiklik) Yasa Önerisinin görüşülmesine geçilecekti ancak bu konuda söz alan UBP Milletvekili Nazım Çavuşoğlu, yasa önerisinin oy birliğiyle geçmesini istediklerini ancak bu konuda bazı çekinceleri olduğunu söyledi.
Partilerden bu konuda anlayış talep eden Çavuşoğlu, Ad-Hoc komitede retoyu verdikleri bu öneriyi oybirliğine çevirmek için uzlaşı arayışında olduklarını ve bunun neredeyse sağlandığını belirtti.
Çavuşoğlu’ndan sonra söz alan CTP Genel Sekreteri Erhürman ise, CTP, DP ve TDP’nin Ad-Hoc komitede öneriyi bütünüyle kabul ettiğini anımsattı.
UBP Milletvekilleri Saner ve Çavuşoğlu’nun öneriyle ilgili çalışmalarda büyük emekleri olduğunu da söyleyen Erhürman, Çavuşoğlu’nun iradeyi oybirliğine çevirmek için istediği süreyi “öneride hiçbir değişiklik yapılmadan ve 18 Nisa Pazartesi ilk sırada görüşülmek” şartıyla kabul ettiklerini belirtti.
Cumhuriyet Meclisi Başkan Vekili Alanlı ise, gruplararası varılan mutabakat sonucu Meclis Genel Kurulu’nun bir sonraki birleşiminin 18 Nisan Pazartesi saat 10.00’da yapılacağını kaydetti ve toplantıyı kapattı.