Meme kanseri kadınlarda en sık görülen kanser türü… Ancak tarama yöntemleriyle erken dönemde tanı konulduğunda, etkin yöntemler sayesinde tedavi şansının ve sağ kalım oranlarının çok yüksek olduğunu belirten Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Aygün Yıldız, bu konuda hayati bilgiler verdi… İşte açıklamaları…
Aygün Yıldız
Risk faktörlerine dikkat!
Ailede meme kanseri öyküsü, bir memesinde meme kanseri olması, ileri yaş, östrojen hormonun yüksek olması (erken yaşta adet görmek, geç yaşta menopoza girmek), doğum yapmamak, emzirmemek, ileri yaşta doğum yapmak, az hareket etmek, kilolu olmak ve hormon tedavisi almak meme kanserinde başlıca risk faktörleridir.
BU ÖNLEMLERİ ALIN
Meme kanseri erken evrede hiçbir belirti vermeyebilir. Tümör büyüdüğü zaman memede ele gelen ağrılı veya ağrısız kitle, meme başında çekinti, meme başından kanlı akıntı, koltuk altında ele gelen şişlik, meme derisinde kızarıklık, ısı artışı ve portakal kabuğu görünümü ile kendini gösterebilir. Hastalık riskini azaltma yolları ise şöyle sıralanabilir:
1 – Beslenme ile meme kanseri riski arasında önemli bir ilişki vardır. Dengeli ve Akdeniz diyeti ağırlıklı beslenmek (yani mevsiminde bol miktarda sebze-meyve tüketmek, bol balık yemek, zeytinyağlı gıdaları seçmek, az şeker, az tuz tüketmek, aşırı hayvansal yağdan ve işlenmiş gıdalardan uzak durmak) meme kanseri riskini azaltır.
2 – Bilimsel çalışmalarda düzenli egzersiz yapan kadınlarda meme kanseri riskinin azaldığı gözlenmiştir. Çünkü vücuttaki yağ dokusu östrojen hormonunun başlıca kaynağıdır. Bu hormonun yüksek seviyeleri meme kanseri için risk faktörüdür. Özellikle de karın bölgesindeki yağlanma östrojen hormonunun üretimini artırarak meme kanseri riskini artırabilir.
3 – Meme kanserine karşı kaliteli ve yeterli uyku da çok önemlidir. Uyku sırasında DNA hasarı gelişmiş, henüz kansere dönüşmemiş ancak bu yola girmiş olan hücreler onarılır ve yenilenir. Bu nedenle sağlıklı uykunun koruyucu etkisi de unutulmamalıdır.
4 – Sigara ve alkol meme kanseri riskini artırır. Dolayısıyla tütün ürünlerinden, sigara içilen ortamlardan ve fazla alkol tüketiminden kaçınılmalı.
5 – Meme kanserinden korunmada düzenli kontroller de hayat kurtarır. Covid-19 pandemisi nedeniyle son iki yılda hastaların sağlık kuruluşuna başvurmaması ve sağlık merkezlerinin de tam randımanlı çalışamaması nedeniyle takip ve taramalar yapılamadığından erken tanıda gecikmeler yaşandı. Ancak Covid-19 pandemisinin şiddeti bir nebze de olsa azaldığından gerekli tedbirleri alarak, erken tanı için hiçbir yakınma olmasa da rutin kontroller mutlaka yaptırılmalıdır. Her kadının 20 yaşından itibaren ayda 1 kez kendi kendine elle meme muayenesi yapması ve 40 yaşından sonra da yılda 1 kez mamografi çektirip doktora muayene olması önemlidir. Mamografi bir meme kanserini ele gelmeden 3-4 yıl önce yakalayabilmektedir. Düşük doz radyasyon içermesi sebebiyle kanser riskini artırmaz.