Yunanca kökenli bir sözcük olan menopoz, mens (ay) ve pause (durmak) sözcüklerinden geliyor. Kadınların hayatının yaklaşık üçte birlik dönemini oluşturan menopoz, Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımıyla yumurtalık aktivitesinin kaybı nedeni ile adet döngüsünün kalıcı olarak durması hali anlamına geliyor. Türkiye’de ortalama menopoz yaşının 47-49, dünyada ise 45-55 yaş aralığında olduğunu söyleyen DoktorTakvimi.com uzmanlarından Op. Dr. Yüksel Çağıl Tokur, 18 Ekim Dünya Menopoz Günü vesilesiyle menopoz dönemi hakkında merak edilenleri anlattı.
Dünya Sağlık Örgütü’nün menopoz sürecini premenopoz, menopoz, post menopoz olmak üzere üç dönem olarak sınıflandırdığını belirten Op. Dr. Yüksel Çağıl Tokur, bu dönemleri şöyle açıklıyor: “Premenopoz yumurtalık aktivitesinin yavaşlamasını, adetlerin düzensizleşmesini, menopoz ise son adet kanamasını ifade eder. Postmenopoz daha uzun bir dönemi kapsayıp bir yıldır adet görmeme anlamına gelir.”
Tanısı hormon tetkikleriyle konuyor
Genetik faktörler menopoza girme yaşını belirleyen en önemli unsur olduğunun altını çizen DoktorTakvimi.com uzmanlarından Op. Dr. Yüksel Çağıl Tokur, ırk, beslenme şekli, ilk adet yaşı, gebelik sayısı, sigara ve alkol kullanımı, geçirilen cerrahi operasyonlar ve ek hastalıklara yönelik uygulanan tedavilerin de menopoz yaşında önemli rol oynadığını söylüyor. DoktorTakvimi.com uzmanlarından Op. Dr. Yüksel Çağıl Tokur, menopoz döneminin 40’lı yaşlardan itibaren yumurtlamanın azalmasına bağlı adet kanamalarının düzensizleşmesi, aralıklı ateş basmaları ve terlemelerle seyredebileceğini anlatıyor. Menopoz tanısının hormon tetkikleriyle konulduğunu söyleyen Op. Dr. Tokur, “Şikayetlerin ortaya çıkışında temel hormon olan östrojenin azalması rol oynar. Erken dönem belirtiler ateş basmaları, terleme, çarpıntı, uykusuzluk, sinirlilik gözlenebilir. İlerleyen dönemde ise aterosklerotik kalp hastalıkları, kemik erimesi, cinsel istek azalması, vajinal kuruluk ve üriner sistem sorunları ortaya çıkabilir” diyor.
Menopoz dönemini iyi yönetmek elinizde
Menopoz bir hastalık değil doğal sürecin bir parçası olduğunun altını çizen DoktorTakvimi.com uzmanlarından Op. Dr. Yüksel Çağıl Tokur, yaşam kalitesini sürdürmek için bu süreci iyi yönetmek gerektiğini hatırlatıyor. Bu dönemde sağlık kontrollerinin düzenli olarak yaptırılması, mamografi, meme ultrasonu, jinekolojik muayene ve PAP smear testi, rutin laboratuvar tetkiklerinin ihmal edilmemesi gerektiğini söyleyen Op. Dr. Tokur, menapoz tedavisinin ise her kadının ihtiyaçlarına göre belirlendiğinin ve standart bir tedaviden bahsetmenin mümkün olmadığını belirtiyor.
Op. Dr. Tokur, “Bu dönemde doğru ve düzenli beslenme, kilo dengesinin korunmasında önemli rol oynar. Kalp damar sağlığı ve kemik erimesinden korunmak için düşük kolesterol içeren düşük kalorili ve kalsiyumdan zengin beslenmeye özen gösterilmeli. Tuz ve şeker tüketimi sınırlandırılmalı ve diyetteki lif miktarı arttırılmalı. Çay, kahve ve kola gibi yüksek kafein içeren içecekler yerine bitki çayları tüketebilirsiniz. Beslenmenizde balık, ceviz, fındık, brokoli, domates, biber, çilek gibi yüksek antioksidan içeren besinlere ağırlık verebilirsiniz. Menopoz döneminde düzenli fiziksel aktivite stres faktörlerini azalttığı gibi kemik, kas ve kalbi korur, sağlıklı kiloyu korumaya yardımcı olur. Bu dönemde yürüyüş, yoga, pilates ve yüzme gibi aktiviteler yapabilirsiniz” diyor.