Bazal metabolizma hızı, dinlenme halindeykendoku ve organların çalışması için günlük olarakvücudun harcadığı enerjidir. Bazal metabolizma hızını birçok faktör etkilemektedir. Genetik, yaş, kilo, cinsiyet, hormonal sorunlar, stres, beslenme şekli, egzersiz bu faktörler arasında yer alır. Metabolizma hızlı çalıştığında tükettiğimiz besinler kolay enerjiye dönüşür ve hızlı bir şekilde kalori yakılır. Metabolizma yavaş çalıştığında ise alınan besinlerin enerjiye dönüşümü zorlaşır ve yakılamayan kalori kiloya dönüşür. Büyüme döneminde, beden gelişiminin tamamlanması için yeni dokular üretilmektedir.Yeni doku üretimi, enerji ihtiyacını artırdığı için bu dönemde metabolizma hızlı çalışmaktadır.Yaşlılık döneminde ise vücutta hormonal değişimler olur, kas kütlesi zayıflar. Bu nedenle metabolizma hızı yavaşlamaktadır. Hamilelik döneminde bebek için de enerji ihtiyacı olduğu için, gereken enerji miktarı daha fazladır. Bu nedenle metabolizma hızı artmaktadır. Tiroid bezinin fazla çalışması (hipertiroid) metabolizmayı hızlandırırken, az çalışması (hipotiroid) metabolizmayı yavaşlatmaktadır. Metabolizma, vücut bileşimlerinden (kas, yağ dokusu) de etkilenmektedir. Kas kitlesi, yağdan daha fazla enerji harcayan bir dokudur ve fazla olması metabolizma hızını artırır. Düzenli olarak spor yapan kişilerde kas oranı daha fazla ve yağ oranı daha az olduğu için metabolizmaları daha hızlı çalışmaktadır. Erkeklerin kadınlara göre kas oranı daha yüksek, yağ oranı isedaha azdır. Bu nedenle erkeklerinmetabolizması,kadınlara göre daha hızlı çalışır. Yapılan bilimsel araştırmalara göre 7-8 saatlik uyku metabolizmayı dengede tutarken, bu süreden daha fazla uyuyanların metabolizma hızı yavaşlayabilmektedir. Metabolizmayı hızlandırmak için neler yapılabilir? Uzun süre açlık sonrası, vücudumuz tüketilen besinleriyağ olarak depolamaya başlar ve metabolizmamız yavaşlar. Bu nedenle aç kalınarak bilinçsiz bir şekilde yapılan diyetler, kilo alınmasına neden olur.Öğünler arasında 2-3 saat olacak şekilde günde 3 ana öğün ve 3 ara öğün tüketilmelidir. Sık ve az beslenme, vücudu sürekli çalıştırarak, metabolizmanın hızlanmasını sağlar. Fazla kilolu olan kişiler,sağlıklı bir şekilde kilo verdiğinde, vücuttaki yağ oranını azalır ve metabolizma hızı artar. Hareketsiz yaşam metabolizma hızını düşürmektedir. Düzenli egzersiz yaparak metabolizmayı hızlandırmalıyız. Su, vücudumuza birçok yararının yanında metabolizmanın hızlanmasını da sağladığı için günde 2-2.5 litre (10-12 bardak) tüketmeye önem vermeliyiz. Yapılan çalışmalar yeşil çay, kahve ve acı baharatların metabolizmayı hızlandırdığını ortaya koymaktadır. Bu besinler, metabolizmaya kısa süre etki etmektedir.Yalnızca bu besinleri tüketerek kilo verilemeyeceği bilinmelidir. Doğru bir yaşam tarzı ile metabolizmamızı hızlandıralım.