Mısır'da iklim koşullarındaki değişiklikler sonucu yıllar içinde Nil Deltası'nın taşması ve İskenderiye'nin sular altında kalması dahil birçok felaket ihtimali gündemde.
Bu yılın kasım ayında Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Konferansı'na (COP27) ev sahipliği yapacak Mısır, iklim değişikliği kaynaklı ciddi felaketlerin yaşanabileceği ülkeler arasında yer alıyor.
Resmi verilere göre, iklim değişikliği nedeniyle Nil Deltası'nın taşması, tarım alanlarının zarar görmesi, mercan kayalıklarının yok olması ve olağanüstü hava olaylarının artması öngörülüyor.
Felaket senaryoları arasında İskenderiye'nin sular altında kalması da yer alıyor.
Nil'in taşması
İklim değişikliği kaynaklı olası doğal felaketlerle ilgili endişeler artarken yetkililerin açıklamaları ve raporlar da durumun ciddiyetini ortaya koyuyor.
Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Muhammed Abdulati, 26 Aralık 2021'de yaptığı açıklamada, ülkenin kuzeyinde nüfusun ve tarım, sanayi, turizm tesislerinin yoğunlukta olduğu Nil Deltası'nın deniz seviyesinin yükselmesi ve iklim değişikliğine karşı hassasiyetine dikkati çekerek burayı "dünyanın en çok tehlike altındaki bölgelerinden biri" olarak nitelendirdi.
Abdulati, Mısır hükümetine bağlı Kıyı Koruma Kurulunun 2025'e kadar tamamlanması beklenen "iklim değişikliğinin kuzey kıyıları ve Nil Deltası üzerine etkilerine uyumun sağlanması" konusunda bir proje yürüttüğünü ifade etti.
Mısır'ın kuzeyindeki 69 kilometre uzunluğundaki bir hat üzerinde projenin uygulanacağını duyuran Abdulati, 31 milyon dolar tutarında ödeneğin BM Yeşil İklim Fonu tarafından bu projeye ayrıldığını kaydetti.
İskenderiye'nin sular altında kalması
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, geçen yılın kasım ayında düzenlenen BM İklim Değişikliği Konferansı'nda yaptığı konuşmada, Mısır'da İskenderiye, ABD'de Miami ve Çin'de Şanghay şehirlerinin sular altında kalma tehlikesine işaret etmişti.
Baraj mühendisliği uzmanı Mısırlı Muhammed Hafız, İskenderiye'nin tamamının deniz seviyesinin altında kalmasını beklemediğini ancak şehrin dalgalar tarafından erozyona uğrama riski taşıdığını ifade etti.
Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Abdulati ise Johnson'un açıklamalarına ilişkin, İskenderiye'deki durumun Mısır için sürpriz olmadığını, uzun süredir konuyla ilgili çalışmalar yürütüldüğünü aktardı.
İskenderiye'nin sular altında kalmasına ilişkin, "Bugün ya da yarın olmayacak, ama 2100 yılında olabilir." diyen Abdulati, felakete karşı önlemlerin şimdiden alınmaya başladığını kaydetti.
İskenderiye'de su baskınlarına karşı 7 milyar cüneyh (yaklaşık 445 milyon dolar) tashih edildiğini açıklayan Bakanlık, beton bariyerler, dalgakıran ve erken uyarı sistemi dahil birçok önlemin alındığını duyurdu.
Tarım alanlarının zarar görmesi
El-Ahram Siyasi ve Stratejik Araştırmalar Merkezi, Kasım 2021'de iklim değişikliğinin etkileri üzerine bir çalışma yayımladı.
Çalışmada, deniz seviyesinin yarım metre yükselmesinin, yaklaşık 1 milyon 500 bin dönümlük tarım arazisinin sular altında kalmasına, tuzlu suyun toprağa sızarak mahsulleri ve tarımsal üretimi olumsuz etkilemesine yol açabileceği uyarılarına yer verildi.
Araştırmacı Amine Fayed'in hazırladığı araştırmaya göre, 2021 yazında Mısır'da sıcaklıkların daha önce görülmemiş şekilde yükselmesi, üretime ve ürün kalitesine yansıdı. Sıcaklıklar dolayasıyla meyve ve sebze üretiminde yüzde 50'den daha fazla düşüş yaşandı.
Geçen ay BM ve Mısır'ın beraber yürüttüğü çalışmada da Şarm eş-Şeyh'te iklim değişikliği kaynaklı hava dalgalanmaları nedeniyle daha yüksek sıcaklıklara ve tuz oranına dayanıklı tarım ürünlerinin ekilmesi tavsiyesinde bulunuldu.
Mercan kayalıklarının yok olması
Bu çalışmaya göre, Kızıldeniz'deki mercan kayalıkları, kayalıkların dayanıklılık sınırının ötesinde artan sıcaklık, kayalıklara ulaşan güneş ışınlarındaki azalma ve deniz seviyesinin yükselmesinden kaynaklı tehlikelerle karşı karşıya bulunuyor.
Yerel raporlara göre, yüksek sıcaklık nedeniyle kayalıklarda "aklaşma" olarak bilinen bir tür hastalık ortaya çıktı.
İklim Değişikliği Konferansı'nın Kasım 2019'da yayımlanan raporunda, en karamsar senaryoya göre 2100 yılına kadar Mısır'daki mercan kayalıklarının yaklaşık yüzde 72'sinin yok olabileceği tahminine yer verildi.
Eş-Şuruk gazetesi yazarı Nebil Hadi ise 2020'nin şubat ayında kaleme aldığı yazıda, 2100 yılında kayalıkların yüzde 12,5'inin yok olacağını iddia etti.
Hadi'nin yazısına göre, Mısır mercan kayalıkları turizminde dünyada birinci sırada yer alırken, Kızıldeniz'deki turizm faaliyetinin yüzde 86'sı mercan kayalıkları turizmine bağlı bulunuyor.
Mısır Turizm Bakanlığı geçen ekim ayında, kayalıklara zarar verenlere hapis ve para cezası verilmesini öngören Rezervlerin Korunması Yasası'nın sürekli uygulanmasının dışında Mısır'da 209 türü bulunan mercan kayalıklarını korumak için uluslararası bir çevre koruma girişimine de onay verdi.
Olağanüstü hava olaylarının artması
Meteoroloji Kurumu Erken Uyarı Müdürü Mahmud Şahin, 23 Şubat 2021'de Mısr el-Yevm gazetesine verdiği demeçte, ülkede "iklim değişiklikleri nedeniyle şiddetli hava olayları meydana geldiğini" söyledi.
Beni Suveyf bölgesi 51 milyon metreküp yağışla son 300 yılın en yağmurlu dönemini geçirdi.
Mısır hükümeti, sel tehlikesine karşı 2014'ten bu yana 1500 koruma tesisinin inşa edildiğini duyursa da ülkede yoğun yağışlardan dolayı birçok bölgede sel felaketi yaşandı.
Yerel basına ve resmi verilere göre de Mısır'da özellikle geçen yıldan beri turistik şehirlerden İskenderiye ve Hurgada'da eşi benzeri görülmemiş toz fırtınaları, yüksek sıcaklıklar, kısa sürede yoğun yağmur ve kar yağışları görüldü.