Kıbrıs Müzakereleri çerçevesinde dün yeniden bir araya gelen Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis 3.5 saat süren bir toplantı yaptı. Toplantı sonrasında açıklama yapan BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide, müzakerecilerin Ağustos ayında toplam 11 kez bir araya geldiklerine işaret etti. BM Kıbrıs Özel Danışmanı, özlü konularda yoğun çalışma yaptıklarını, gerektiği durumlarda da çalışma gruplardan ve uzmanlardan, başta mülkiyet, ekonomi ve AB konularında olmak üzere değişik konularda destek aldıklarını kaydetti. Eide, görüşmede ağırlıklı olarak mülkiyet ve yönetime ilişkin konuların ele alındığını söyledi.
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis, yaz tatili nedeniyle verilen aranın ardından Kıbrıs müzakereleri çerçevesinde dün sabah yeniden bir araya geldi.
Liderlerin, 1 Eylül Dünya Barış Günü’ne denk gelen görüşmesi Ara Bölge’de BM kontrolünde görüşmeler için tahsis edilen binada saat 09.35’te başladı. Görüşmede, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Lisa Buttenheim ve Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide de hazır bulundu.
3.5 SAAT SÜRDÜ
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis, ara bölgede yaklaşık üç buçuk saat süren bir görüşme yaptı.
Görüşme sonrası basın açıklaması yapan BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Eide, liderlerin görüşmede ortak hedefleri olan en kısa zamanda bütünlüklü bir çözüme ulaşma konusunda çabalarını yinelediklerini söyledi.
11 KEZ GÖRÜŞÜLDÜ
Eide, 27 Temmuz’daki görüşme sonrası 11 kez bir araya gelen müzakereciler ve heyetlerinin ele aldığı konuları gözden geçirdiklerini, müzakerecilerin görüşme sıklıklarını artırarak özlü konularda liderlerin görmek istediği ileriye gidişi sağlamaya çalıştıklarını anlattı.
Müzakerecilerin mülkiyet, ekonomi ve AB konularında ihtiyaç duyduklarında uzmanlardan oluşan çalışma grubu üyelerine de başvurduklarını kaydeden Eide, çalışma gruplarının da ayrıca liderlerin yönlendirmesiyle ayrı olarak bir araya geldiklerini ifade etti.
Liderler arasındaki yapıcı ve olumlu diyaloğun ileriye doğru ivme yaratmaya devam ettiğini belirten Eide, bugünkü görüşmede daha çok, mülkiyet ve yönetimle ilgili konulara odaklandıklarını ve bugünden itibaren bir sonraki görüşmenin tarihi olan 14 Eylül’e kadar daha da ilerleme kararlılığında olduklarını söyledi.
Eide, bu nedenle müzakerecilerin önümüzdeki iki hafta neredeyse her gün olmak üzere yoğun bir şekilde görüşmeye devam edeceklerini de söyledi.
MÜLKLER KONUSUNDA KATEGORİLER BELİRLENDİ
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, “Etkilenmiş olan mülkler konusundaki kategorilerde hemen hemen mutabakat vardır. Ama kriterler, yani kurulacak eşit sayıda Kıbrıslı Rum ve Türk’ten oluşacak olan mülkiyet komitesi hangi kriterlere bakarak çalışacaktır konusunda, henüz ne kriterler taraflar arasında teati edilmiştir, ne de o kriterlerin müzakeresine geçilmiştir” dedi.
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, basına yaptığı açıklamada, 1 Eylül Dünya Barış Günü nedeniyle adada ve tüm dünyada barış içinde bir geleceğe ulaşılması temennisinde bulundu.
Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide’nin açıklamasından da görüleceği gibi, görüşmede gelinen aşamada içinde bulunulan durumun kapsamlı bir değerlendirmesinin yapıldığını belirten Akıncı, liderler ve müzakerecilerin yaptığı çalışmalar sonrasında varılan noktaların geniş kapsamlı bir değerlendirilmesinin yapıldığını kaydetti.
Görüşmede ayrıca, gerek mülkiyet, gerek yönetim başlıkları konusunda çalışmaların sürdürüldüğünü vurgulayan Cumhurbaşkanı Akıncı, öncelikle baş başa, daha sonra müzakerecilerin ve son olarak da tüm müzakere heyetinin bir arada olduğu bir görüşme gerçekleştirdiklerini kaydetti.
Cumhurbaşkanı Akıncı, açıklamaları arından gazetecilerin sorularını yanıtladı. Cumhurbaşkanı Akıncı, gazetecilerin mülkiyet konusundaki soruları üzerine, mülkiyet konusunda Rum basınına yansıyan haberlerin yanıltıcı yanları bulunduğunu ifade ederek, Rum basınında “kategoriler yerine, kriterler konuşulup değiş tokuş yapıldığının” yazıldığını, ancak bunun bu şekilde olmadığını vurguladı.
“KATEGORİLER ÜZERİNDE HEMEN HEMEN BİR MUTABAKAT VAR”
Kategoriler üzerinde hemen hemen bir mutabakat olduğuna dikkat çeken Cumhurbaşkanı Akıncı, “Etkilenmiş olan mülkler konusundaki kategorilerde hemen hemen bir mutabakat vardır. Ama kriterler, yani kurulacak eşit sayıda Kıbrıslı Rum ve Türk’ten oluşacak olan mülkiyet komitesi hangi kriterlere bakarak çalışacaktır konusunda; henüz ne kriterler taraflar arasında teati edilmiştir, ne de o kriterlerin müzakeresine geçilmiştir” dedi.
Dolayısıyla bugünkü müzakerelerde kendilerinin kriterleri tartışmadıklarını vurgulayan Akıncı, müzakerecilerin bu konuda daha çalışma yapmadıklarını, bu konuda iki tarafın hazırlıklarının sürdüğüne işaret etti.
DERİNYA VE LEFKE-APLIÇ KAPISI
Derinya kapısının açılmasıyla ilgili bir soruyu yanıtlayan Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, siyasi liderlik olarak Derinya ve Lefke-Aplıç kapılarının açılması kararını ürettiklerini, bundan sonraki süreçte ise teknik komitelerin bulunduğuna dikkat çekti.
İki tarafın bir araya geldiği ortak teknik komitede bu konuların ele alındığını, tıpkı Derinya kapısında olduğu gibi Lefke-Alıç kapısında da mevcut olan yola ek alternatif bir yol yapılması önerisi yapıldığını anlatan Cumhurbaşkanı Akıncı, “Derinya’da bizim teknik komitemizin çeşitli makamlarla yürüttüğü çalışmalar sonrasında orda da bir alternatif yol önerisi geldi. Daha sonra aldığım bilgilere göre, Lefke-Aplıç’la ilgili yol önerisi geri çekildi ve şu anda mevcut yoldaki mayınların temizlenmesi gerekiyor” dedi.
Birleşmiş Milletler yetkililerinden aldığı bilgilere göre, yıl sonuna kadar bu mayınları temizlemekle görevli BM uzmanlarının adada kalacağını ve Lefke-Aplıç bölgesindeki mayınların yıl sonuna kadar temizlenme şansı olduğunu vurgulayan Cumhurbaşkanı Akıncı, mayınlar temizlendikten sonra yolun açılmasının gündeme geleceğini kaydetti.
“DERİNYA KAPISIYLA İLGİLİ İKİ TARAF ARASINDA UZLAŞMA YOK”
Derinya kapısıyla ilgili iki taraf arasında bir uzlaşma olmadığını da söyleyen Cumhurbaşkanı Akıncı, yaz dönemi nedeniyle teknik komitenin de bir araya gelemediğini, teknik komitenin Eylül ayı içerinde bir araya gelerek bir çıkış yolu bulmaya çalışacaklarını belirtti.
Hedeflerinin en kısa sürede iki tarafın da mutabık kalabileceği bir çerçevede bu yolun açılması olduğunu vurgulayan Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, halkın bunu beklediğinin bilinci içinde, her iki yolun da güzergah konusundaki sıkıntıların aşılarak bir an önce açılmasını arzuladıklarını kaydetti.
Konunun takipçisi olacaklarını ifade eden Cumhurbaşkanı Akıncı, geçmişte bazı kapılarda yaşanan sıkıntıların buralarda yaşanmamasını istediklerini belirtti.
“KRİTERLER KONUSU HENÜZ TARTIŞMA AŞAMASINA BİLE GELMEDİ”
Mülkiyet konusundaki başka bir soruyu da yanıtlayan Cumhurbaşkanı Akıncı, bireyin mülkiyet hakkının, zaten söylenmeden var olan bir hak olduğunu ve bunun bütün dünyada geçerli olduğunu anımsattı.
Burada önemli olanın ise bu hakkın nasıl kullanılacağı konusu olduğunu ifade eden Cumhurbaşkanı Akıncı şöyle devam etti:
“Kuzeydeki ve güneydeki emlak için konuşacak olursak, aradan 41 yıl geçmiştir. Bu 41 yıl yeni durumlar yaratmıştır. Bazı durumlar Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne kadar gitmiş, ancak orada bir önemli davada aradan geçen yılların, o mülkü kullanan insanlara da bir takım haklar getirdiği vurgulanmıştır. Dolayısıyla mülkiyet hakkı demek, yıllardır o topraklarda ya da o konutlarda yaşayan insanların bir kararla yerlerinden sökülüp atılması anlamına gelmeyeceği, o mahkemede gerçeklik kazanmıştır. Dolayısıyla bunlar orantılarla izah edilecek konular değildir. Kriterlerle çözüme bağlanacak konulardır ki, o kriterler henüz tartışma aşamasına bile gelmiş değildir. Taraflar bu hazırlıklarını yapacaklar ve günün sonunda kriterler ortaya çıkacak.”
“HİÇ BİR ŞEY SAKLAMIYORUZ, KİMSENİN KUŞKUSU OLMASIN”
Mülkiyet konusunda bir soruyu yanıtlayan Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, mülkiyet konusunda daha başlangıç aşamalarında olunduğunu vurgulayarak, “Mülkiyet konusunda kriterler değil, kategorilerdir konuşulan. Hiç bir şey saklamıyoruz, kimsenin kuşkusu olmasın” dedi.
Adada hiçbir şey saklamanın mümkün olmadığını vurgulayan Cumhurbaşkanı Akıncı, bütün tutanakların en ufak ayrıntısına kadar meclise gittiğini ve partilerin her hafta bilgi aldığını, basının her görüşme sonrasında bilgilendirildiğini kaydetti.
Kriterler konusuna henüz girilmediğini yineleyen Akıncı, bu konuya tabi ki girileceğini, çünkü sürecin bu konuya girilmesiyle ilerleyeceğini kaydetti.