Kıbrıs Müzakereleri kapsamında İstanbul’da yaşanan kriz ile duran müzakereler bugün ara bölgede müzakere masasında bir araya gelecek olan Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile Rum Lider Nikos Anastasiades arasında gerçekleşecek yeni tur görüşmeler ile yeniden başlıyor. Kıbrıs’ın güneyinde gerçekleşen parlamento seçimleri öncesinde yavaşlayan ve liderlerin temkinli olarak açıklama yaptığı müzakerelerde şimdi daha keskin adımların atılması bekleniyor.
Rum Lider Nikos Anastasiades’in BM zirvesi kapsamında İstanbul’da bulunduğu sırada TC Cumhurbaşkanı’nın daveti ile Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın İstanbul’a gitmesi sonrasında planlı programı iptal eden Rum Lider kriz yaratmıştı. BM yetkililerinin devreye girmesi ile kriz ortamı bertaraf edilirken geçtiğimiz hafta dünya çocuklar günü etkinlikleri çerçevesinde iki lider ara bölgede bir araya gelirken Rum liderin önerisi ile bugün yeniden buluşmaya karar vermişti.
Rum parlamento seçimlerinin geride kalması ve Temsilciler Başkanı’nın da seçilmesi sonrasında iç siyasetin müzakereleri kullanarak seçim malzemesi yapılmasının önündeki engeller de büyük oranda kalkmış oldu.
ANLAŞMA NOKTALARI YAZIYA DÖKÜLSÜN
Rum lider Nikos Anastasiades müzakerelerin yeniden başlaması öncesinde yeni bir manevra yaptı. Nicos Anastasiades, BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide'den Birleşmiş Milletler gözetiminde iki taraf arasında devam etmekte olan yeniden birleşme müzakerelerinde şu ana kadar elde edilen mutabakat ve yakınlaşmalarla iki taraf arasında kalan fikir ayrılıklarını yazıya dökmesini istedi.
Eide'yi Rum Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda kabulünden sonra açıklamalarda bulunan Anastasiades, Özel Danışman'dan yakınlaşmaların neler olduğunu, hangi konularda mutabakat olduğunu ve hangi konularda fikir ayrılıklarının devam ettiğini yazıya dökmesini istediğini bildirdi. Anastasiades, “Bu yolla, ilerleme veya elde edilecek ilerlemenin koşulları için ilgili bütün tarafların hangi yönü alabilecekleri konusunda tarafsız bir bilgiye sahip olabileceklerdir” şeklinde konuştu.
Bir çözüm için 2016'nın hala bir hedef olup olmadığı sorusuna Nicos Anastasiades, “Bu dilek taraflara bağlıdır. Sadece olumlu bir eğilim demek istemiyorum, gerçek bir federal çözümün esası olarak konfederasyon unsurlarını dahil etmeden neler üzerinde görüş birliğine varılmıştır demek istiyorum” dedi.
Rum lider, Eide ile bazı olayların gelecekte tekrarlanmayacağı açıklığa kavuşturulduktan sonra dünkü görüşmenin kendisinin önerileriyle bir çerçeve oluşturduğunu, müzakerelerin şimdiki durumun ne olduğu hakkında mükemmel bilgi sahibi olunarak devam edeceğini söyledi.
Bir gazetecinin Eide'nin açıklamalarında daha yoğun bir süreçten söz ettiğini hatırlatması üzerine Anastasiades, “Doğal olarak bunun böyle olması gerekmektedir. Ancak orada ilerleme ve hem Üst Düzey Anlaşmalar hem de 11 Şubat 2014 ortak açıklaması esası üzerinde farklılıkları çözmek istiyorsak öncelikle olması gereken müzakere masasındaki durumun ne olduğunu eksiksiz bilmektir” şeklinde konuştu.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreterinin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide, yapılacak liderler görüşmesinde, müzakerelerde gelinen noktayla ilgili genel bir değerlendirme yapılacağını söyledi.
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Rum Lider Nikos Anastasiadis ile gerçekleştireceği görüşme öncesinde dün, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterinin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide ile görüştü.
Akıncı’nın Eide ile görüşmesi yaklaşık 2 saat sürdü. Görüşmede Müzakereci Özdil Nami, Cumhurbaşkanı Sözcüsü Barış Burcu ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreterinin Kıbrıs Özel Temsilcisi Lisa Buttenheim de yer aldı.
Eide, Akıncı ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, yapıcı ve kapsamlı bir toplantı gerçekleştirdiklerini; bugün Kıbrıs Rum Yönetimi Lideri ile de görüştüğünü ve her iki liderin tekrardan, 2016’da Kıbrıs sorununa çözüm bulmak için kararlı olduğunu gördüğünü kaydetti.
Her iki liderin de kaybedilecek zaman olmadığını savunduğunu son toplantılarında da ortaya koyduğunu kaydeden Eide, gelecek haftaların en verimli bir şekilde planlanması gerektiğini ifade etti.
Toplantıda liderlerin, “müzakerelerde hangi aşamada bulunulduğunu, son bir yılda nelerin başarıldığını” genel olarak değerlendireceğini belirten Eide, gelecek haftalarda en üst düzeyde ele alınabilmeleri için, uzlaşıya varılmamış konuların neler olduğunun belirlenmesi gerektiğini söyledi.
Eide, “Bu, Liderlerin bu konuları daha doğrudan bir şekilde ele almaya hazır oldukları anlamına gelmektedir” dedi.
“SÜREKLİ KARARLILIK SERGİLEMEDİKLERİ TAKDİRDE ÇÖZÜMÜN OLMAYACAĞINI GÖRDÜLER”
Müzakerelerde pek çok ilerleme kaydedildiğini ancak yapılacak çok için olduğunun saklanmaması gerektiğini kaydeden Eide, Liderlerin kararlıklarını açıkça ortaya koyduğunu, son birkaç hafta içerisinde kararlılıklarının daha da arttığını gözlemlediğini kaydetti. Eide, “Çünkü, sürekli kararlılık sergilemedikleri takdirde bir çözümün olmayacağını gördüler” dedi.
Yakınlaşmaların ve uzlaşma olmayan noktaların yazılı olduğu bir belgenin bulunması halinde, Kıbrıs Rum Yönetimi Lideri’nin neden yakınlaşmaların ve uzlaşı sağlanmayan noktaların net bir şekilde ortaya konması yönünde talepte bulunduğu, şeklinde bir soruya karşılık Eide, ellerinde yüzlerce sayfadan oluşan bir belgenin bulunduğunu, belge üzerinde anlaşma sağlanan konuların siyahla yazıldığını, üzerinde uzlaşı sağlanmayan konularda Kıbrıs Türk tarafının görüşlerinin kırmızı, Kıbrıs Rum tarafının görüşlerinin ise mavi renkte yazılını anlatı.
Eide, bir yıllık görüşmelerin ardından müzakerelerin geldiği nokta hakkında “Genel ortak bir anlayış” elde etmek gerektiğini, bunun zamanın daha verimli kullanılmasına yardımcı olacağını söyledi.