Kimine göre her gün kesmek zorunda olduğu bir kıl yumağı, kimine göre ise erkeğin makyajı olarak kabul edilen sakal neden var hiç düşündünüz mü? Madem evrimsel süreçte bugüne kadar bizimle geldi, o zaman neden kadınlarda yok?
Eğer bir erkekseniz ve büyük bir plazada çalışan beyaz yakalıysanız, memursanız ya da askerdeyseniz sakal sizin için tam anlamıyla bir beladır çünkü her gün kesmek zorunda kalırsınız. Daha rahat bir işiniz varsa onlarca sakal modelinden yüzünüze en uygun olanı seçebilir ve çok daha havalı bir tarz yakalayabilirsiniz. Öyle mi? Gerçekten sakal havalı mı? Peki başka ne işe yarıyor erkeklerin yüzündeki bu sert kıllar?
İlk insandan günümüze kadar gelen evrimsel süreçte yalnızca işe yarar parçalarımız kaldı ve diğerleri yok oldu gitti. Demek ki sakal da işe yarar bir parça. Erkeklerin kendine has bir tarz yaratmasından başka ne işe yarıyor peki? Madem bu kadar işe yarıyor, insanlığın yarısını oluşturan kadınlarda neden yok? Merak etmeyin, sakal hakkında kafaları kurcalayan tüm soruların oldukça mantıklı yanıtları var.
Kadınların neden sakalı yok?
Sakalın evrimsel ve tarihsel yolculuğunu incelemeden önce başlıkta da sorduğumuz ana sorumuzun yanıtını verelim. Kadınların sakalı yok çünkü erkeklerde sakal çıkmasını sağlayan çene kıl köklerinin uyarılma süreci, testosteron tarafından üretilen farklı bir hormon olan dihidrotestosteron kısaca DHT tarafından gerçekleştiriliyor. Yani biyolojik olarak kadınlarda erkeklerde olduğu gibi sert yüz kılları çıkması mümkün değildir. Elbette, her şeyde olduğu gibi bu konuda da bazı istisnalar olabilir.
Vücudumuzdaki bütün o kıllar ne işe yarıyor?
Kadınların neden sakalı yok sorusunun biyolojik nedene bağlı yanıtını verdikten sonra sakalın evrimsel ve tarihsel sürecini öğrenmek için Josh Clark ve Chuck Bryant tarafından kaleme alınan Stuff You Should Know: An Incomplete Compendium of Mostly Interesting Things isimli kitaba bakalım. Bu kitapta yalnızca sakal ile ilgili değil, merak ettiğimiz pek çok konu hakkında da detaylı bilgiler görüyoruz.
Hem erkeklerin hem de kadınların vücudunda kıllar vardır. Günümüzde başa bela olan ve ortadan kaldırmak için binbir çile çektiğimiz tüm bu kılların aslında son derece önemli görevleri var ve evrimsel süreçte hayatta kalmamızı sağladılar. Genel olarak özetlemek gerekirse;
- Genel vücut kılları termoregülasyon adı verilen vücut ısısını dengeleme görevi görür.
- Saçlar kafamızı güneşten korur ve soğuk iklimlerde ısı kaybını önler.
- Kirpikler gözümüzü böcekler, tozlar ve diğer döküntü parçalarından korur.
- Kaşlar terin gözümüze girmesini engeller.
- Koltukaltı kılları deri sürtünmesini engeller.
- Kasık kılları sürtünmeyi ve bakteri oluşumunu engeller.
Bakın bugün rahatsız olduğumuz kıllar aslında ne kadar da önemli görevlere sahipler. Peki, erkeklerin yüzünün yarısını kaplayan kıllardan oluşan sakal ne işe yarıyor? Diğer kıllar gibi önemli görevleri varsa neden kadınlarda, bebeklerde ya da çocuklarda da oluşmuyor? Sorunun yanıtı için ilk insanlara bakmalıyız.
Güçlü erkeklerin sembolü olan havalı sakallar ne işe yarıyor?
Vücudumuzdaki ufak tefek kılların bile böyle önemli görevleri varsa tarihin pek çok döneminde güçlü erkeklerin sembolü olan havalı sakalların kimbilir ne kadar önemli görevi vardır değil mi? Hayır, yok. Sakallar hiç de diğer kıllara benzer görevler üstlenmiyorlar ama yanıt, sorunun tam da içinde gizli.
New Mexico Üniversitesi’nde gören yapan Profesör Geoffrey Miller’a göre sakalın iki önemli görevi var; interseksüel çekicilik ve interseksüel rekabet. Yani kadınları etkilemek ve rakip erkekleri korkutmak. Kısaca sakal, erkeklerin diğer erkekler tarafından güçlü görülmesini ve kadınlar tarafından da havalı görülmesini sağlıyor. Yanıt sorunun içinde gizli demiştik.