Frontiers'te yayınlanan bir çalışma, ölüm sırasında beynin düzenleyici görevine yeni bir bakış açısı getirerek ölüme yakın deneyimlenen hayatın gözlerin önünden geçmesi olayını açıklamaya çalışıyor.
Birkaç saniyede tüm hayatınızı tekrar yaşadığınızı hayal edin. Şimşek çakar gibi, vücudunuzun dışına çıkıp önemli hatıralarınızı izlersiniz. Hayatın gözlerinin önünden geçmesi olarak bilinen bu süreç, ölümden dönme deneyimlerinde yaşananlara benzer olabilir. Bu deneyimler sırasında ve ölümden sonra beyinde neler yaşandığı, sinirbilimcilerin yüzyıllardır çözmeye çalıştığı bir gizemdir. Ancak, Frontiers in Aging Neuroscience' da yayınlanan başka bir çalışmaya göre beyniniz ölüm sırasında ve hatta sonrasında aktif kalabilir, üstelik süreci yönetenin bizzat beyin olması da mümkün.[1]
Estonya'daki Tartu Üniversitesinden Dr. Raul Vicente ve meslektaşları, 87 yaşındaki bir epilepsi hastasında elektroansefalografi kullanarak kasılma nöbetlerini kaydettiler, bu verilerle hastayı iyileştirmeyi umuyorlardı. Ancak hasta, kayıtlardan biri sırasında kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti. Bu beklenmedik ölüm sayesinde ilk defa ölen bir insanın beyin aktivitesi kaydedilmiş oldu.
Sonuçlar Hayatın Ne Zaman Son Bulduğuna Dair Algımızı Değiştirebilir!
Çalışmayı düzenleyen Louisville Üniversitesinden nörocerrah Dr. Ajmal Zemmar şunları söylüyor:
Ölüm saati civarında 900 saniyelik bir kayıt yaptık. Özellikle ölüm saatinden 30 saniye öncesi ve sonrasında ne olduğunu anlamak için bu zaman aralıklarına odaklandık. Kalbin durmasından hemen önce ve hemen sonra gama salınımları olarak bilinen bir sinirsel salınım bandında ve ayrıca alfa, beta, delta ve theta salınımlarının değerlerinde değişiklikler gözlemledik.
Beyin dalgaları olarak da bilinen beyin salınımları, yaşayan bir insan beyninde görülen ritmik beyin aktivitesi şemalarıdır. Gama dahil farklı dalga türleri konsantrasyon, rüya görme, meditasyon, hafızaya alma, bilgi işleme, bilinçli algı gibi yüksek bilişsel fonksiyonları etkilerler. Zemmar ayrıca şu tahminlerde bulunuyor:
Beyin, ani hatırlamalarla ilgili dalgalar üreterek ölmeden hemen önce ölümden dönenlerin belirttiği gibi önemli hatıraların son kez hatırlanmasını sağlıyor olabilir. Bu sonuçlar, hayatın tam olarak ne zaman son bulduğuna dair görüşlerimizi sınıyor ve ortaya organ bağışının ne zaman yapılabileceği gibi birçok önemli soru çıkarıyor.
Bir Umut Kaynağı
Bu çalışma, ölen bir insanın beyin aktivitesini kaydetme konusunda bir ilk olsa da gama dalgalarında gözlenen değişimlerin benzerleri kontrollü deneylerde farelerde de görülmüştü. Bu demek oluyor ki her türün beyni ölüme karşı ortak bir biyolojik tepki veriyor olabilir.
Ancak bu ölçümler yara, kasılma ve şişlik geçiren tek bir hastaya ait. Bu durum da verinin yorumlanmasını zorlaştırıyor. Ancak Zemmar yine de başka vakaları incelemeyi planlıyor ve bu vakanın sonuçlarının bir umut vaad ettiğini düşünüyor ve sözlerini şöyle sonlandırıyor:
Bir nörocerrah olarak zaman zaman ölümle yüz yüze geliyorum. Perişan olmuş hasta yakınlarına ölüm haberi vermek oldukça zordur. Ancak bu çalışma bize şu teselliyi verebilir: Sevdiklerimiz gözlerini kapatmış ve sonsuz istirahate çekilmek üzere aramızdan ayrılıyor olsalar da beyinleri onlara en güzel anılarını izletiyor olabilir.
Kaynaklar ve İleri Okuma
- Çeviri Kaynağı: Frontiers | Arşiv Bağlantısı
- ^ R. Vicente, et al. (2022). Enhanced Interplay Of Neuronal Coherence And Coupling In The Dying Human Brain. Frontiers in Aging Neuroscience. doi: 10.3389/fnagi.2022.813531. | Arşiv Bağlantısı