Önümüzdeki günlerde göktaşı yağmurlarının en popüleri olan Perseid(Kahraman) göktaşı yağmuru gerçekleşecek. Bu göktaşı yağmurunu bu kadar popüler yapan şey saatte 100’e yakın göktaşının açık yaz günlerinde rahatlıkla görülebiliyor olması. Kış aylarında Geminid(İkizler) göktaşı yağmurunda 120 adet göktaşı gözlenebiliyor, fakat o aylarda hava çoğunlukla kapalı olduğu için Perseidler daha sık anılır.
Göreceğimiz yüzlerce göktaşından bazıları alev topu dediğimiz çok parlak ışık saçan göktaşlarıdır. Oldukça nadir görünürler, fakat ben arkadaşımla Perseidleri izlerken bir alev topunun yeri sanki şimşek çakmış gibi aydınlattığına şahit olmuştum. Bu yüzden eğer imkanınız varsa şehir ışıklarından uzak bir yerlere gitmenizi tavsiye ediyoruz.
Bu göktaşı yağmuru nereden geliyor, neden her yıl aynı aralıkta görüyoruz?
Perseid göktaşı yağmuruna sebep olan şey 109/Swift-Tuttle kuyrukluyıldızıdır. Bu kuyrukluyıldız her 133 yılda bir Güneş etrafında bir tur atar. Bu sırada Güneş’e yakınlaşmasıyla geride bazı parçalarını bırakarak yörüngesi üzerinde bir enkaz yığını oluşturur. Dünya’nın yörüngesinin bu kuyrukluyıldızın yörüngesiyle kesişmesi sonucunda bu enkaz yığınının içerisinden geçeriz.
Dünya’nın kütle çekim etkisiyle burada bulunan irili ufaklı taşlar atmosfere müthiş bir hızla girerek yanarlar. Biz bu anlık yanarak kayma olayını “yıldız kayması” olarak adlandırsak da aslında onlar kuyruklu yıldızdan geriye kalan taş parçalarıdır.swift_tuttle_path
Neden Perseid (Kahraman) göktaşı yağmuru olarak adlandırıyoruz?
Dünya’nın yörüngesi ile kesişim noktası olan doğrultuda Perseus takım yıldızı yer alır, bu sebeple bu göktaşı yağmurunu Perseid göktaşı yağmuru olarak adlandırıyoruz.
Peki Dünya bunları temizlemiyor mu, nasıl oluyor da her sene tekrar görüyoruz?
Aslında evet, Dünya bir kısmını temizliyor. Fakat tıpkı kuyrukluyıldız gibi, ardındaki enkaz da yörünge etrafında belirli hızlarda dolanır. Dolayısıyla her seferinde farklı bir enkaz yığınının ortasından geçiyoruz. Bu bazen sayının daha fazla, bazen daha az olmasına bile sebep olabilir. Fakat ortalama olarak 100 adet görebileceğimizi biliyoruz.
Nereden daha iyi görebiliriz?
Karanlık… Mümkün olduğu kadar karanlık bir yere kaçmakta fayda var. Bir tepeye çıkın, sırtınızı çimenlere yaslayın ve görsel şölenin tadını çıkarın. Şehir ışıkları gökyüzünü çok fazla aydınlattığı için birçoğunu görmenize engel olacaktır. Eğer başka seçeneceğiniz yoksa gözünüzü karanlığa alıştırmaya çalışın, etraftaki sokak lambasını elinizle engelleyin ve gözünüze bir şekilde ışık gelmemesini sağlayın. Böylelikle daha fazlasını görebilirsiniz.
Saat kaçta görebiliriz?Perseids
Perseus(Kahraman) takımyıldızı, yani göktaşı yağmurunun kaynak noktası gece yarısı ortaya çıkıyor. Dolayısıyla gece yarısından sonra çok daha rahat görebilirsiniz. Fakat havanın karanlık olduğu her saat uygun olacaktır.
Nereye bakmalıyız?
Perseus(Kahraman) takımyıldızı gece yarısı Kuzeydoğu bölgesinde bulunuyor. Fakat bu sadece başlangıç noktası(ilk fotoğrafta görüldüğü gibi). Dolayısıyla her yönde onları görmeniz mümkün.
Teleskoba, dürbüne ihtiyacım var mı?
Bir göktaşı yağmurunu izlemenin en keyifli olayı hiçbir ekipmana ihtiyaç duymamanız. Hatta ekipman kullanmamanız gerekiyor. Çünkü bu olay saniyeden de kısa süreli bir olaydır. Siz daha evet gördüm deyip dürbünü çevirene kadar yanıp gider. En güzeli, en geniş alanı görebileceğiniz şekilde uzanıp tüm gökyüzünü seyretmektir.
Fotoğrafını çekebilir miyim?
Eğer bir üçayak(tripod) ve DSLR bir kameranız varsa fotoğraflarını çekebilirsiniz. Kameranızı en geniş açıya, düşük bir ISO değerine getirip pozlama süresini BULB moduna alın. Kamerayı titreştirmeden(süre ayarlı) olarak çekim yapın, kadraja bir göktaşı girdiğinde durdurun. Yıldızlar 10 saniye sonra uzamaya başlayacaktır, fakat kuyrukluyıldızın kayma çizgisini görebilirsiniz. Bunun için en geniş açıda çekim yapmanızda fayda var.
Hazırlayan Ögetay Kayalı
Kaynak
Gezginler