Polen mevsimi ilkbahar olarak biliniyor. Ancak genellikle ağaçlar için polen dönemi erken ilkbahar (mart-nisan), ağaç polenlerinin şubat-nisan, çayır polenlerinin nisan-haziran, ot polenlerinin ise ağustos-eylül aylarında görüldüğünü belirten Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Banu Musaffa Salepçi, “Polenler yaz aylarında da sonbaharda da sorun yaratıyor” dedi ve şu bilgileri verdi…
Prof. Dr. Banu Musaffa Salepçi,
Polen yayılımı sıcakla ve rüzgarla artar
İlkbaharda polenlerin havaya yayılmasıyla birlikte burunda kaşıntı, hapşırık, nezle, burun tıkanıklığı, gözlerde sulanma-kaşıntı, sık öksürük, nefes daralması gibi alerjik nezle, göz alerjisi ve astım hastalığı belirtileri tetiklenir. Polenler, özellikle Nisan'dan Temmuz'a kadar, yaz sonu ve sonbahar başında artar.
Özellikle sabah 07:00-10:00 akşam 19:00-22:00 arasında daha yoğun salınır. Bu saatlerde dışarı çıkıldığında ya da evde camlar açıldığında özellikle de rüzgarlı havalarda polenler içeri girer. Polenlere karşı duyarlılığı olan kişilerin solunum yollarında reaksiyon ortaya çıkabilir. Yağmurlu günlerde havada uçuşan polen miktarı azaldığından alerjisi olan kişiler rahat eder. Tam tersine sıcak ve rüzgarlı günlerde ise polen yayılımı artar.
Akciğerleri de cildi de etkiler
Alerjiye dikkat edilmediğinde ilerleyen dönemde gözlerde kızarıklığa yol açan bulaşıcı bir hastalık olan enfektif konjoktiviite de dönüşebilir. Kişinin akciğerleri hassas ise önce kuru ardından balgamlı öksürük, göğüste hırıltı gibi astım şeklinde tepkiler verebilir. Bazen polenler cilde de yapışabilir. Bunun sonucunda egzamalar, döküntüler, kaşıntılar, ürtikerler (kurdeşen) görülebilir.
Kontrol altına alınabilir
Hastalığın tamamen yok edilmesi mümkün değildir. Tedavi şikayetlerin ortadan kaldırılmasına yöneliktir. Tedavide en sık antihistaminik adı verilen ve alerjenle karşılaşıldığında IgE aracılığı ile vücutta salgılanan histamin gibi maddelerin etkisini ortadan kaldıran ilaçlar kullanılmaktadır. Ayrıca burun içine uygulanan kortizon içeren spreyler ve göz şikayetleri için de kortizon içeren göz damlaları kullanılabilir. Şikayetleri bu tedavilerle kontrol altına alınamayan, çok sık tekrarlayan kimi hastalarda alerjene karşı vücudu duyarsız hale getirmeye yönelik aşı tedavileri de kullanılmaktadır. Tedavi edilmeyen bahar alerjisinin ilerleyen dönemde astıma dönüşme riski de vardır.
Teşhisi zor değil
Öncelikle tanı konulması için hastanın alerji uzmanı bir hekime başvurması gerekir. Alerji uzmanı tanı koymak için ayrıntılı bir sağlık öyküsüne, ardından alerji testine ihtiyaç duyar. Alerji testi iki şekilde yapılır. Cilt veya kan testleri, bahar alerjisi tetikleyicilerini belirlemede kullanılan en yaygın yöntemlerdir.
Korunma yolları
Hastalığın önlenmesinde mümkün olduğunca bilinen alerjenlerden uzak durmak gerekir. Polenlerin yoğun olduğu piknik gibi açık alanlarda bulunulacaksa öncesinde antihistaminik başlamak ve maske kullanmak koruyucu olabilir. Bunun yanı sıra polenlerin salınımlarının en yüksek olduğu sabah ve akşam saatlerinde evde pencereleri açmamak gerekir. Dışarıdan eve gelindiğinde elleri ve yüzü bol su ve sabunla yıkamak, gece yatmadan önce duş almak da polenlerden arınmayı sağlar.