Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kremlin'de yaptığı konuşmada, Ukrayna'nın Herson, Zaporijya, Donetsk ve Luhansk bölgelerinin resmen ilhakını açıkladı ve buraları Rusya Federasyonu'nun dört yeni bölgesi olarak ilan etti.
Bu bölgelere Moskova'nın atadığı temsilcilerin de katıldığı imza töreninde Putin, dört bölgenin Rusya'ya katılmasını "milyonlarca insanın kararı" olarak niteledi ve kendi başlattığı savaş için Ukrayna'ya "savaşı durdurma çağrısı" yaptı:
“Kiev’deki yetkililerin ve onların Batı’daki gerçek yöneticilerinin beni duymasını ve bunları hatırlamasını istiyorum. Luhanks, Donetsk, Herson ve Zaporijya’daki halklar bizim vatandaşımız oluyor. Sonsuza dek.
“Kiev rejimine düşmanlıkları ve 2014’te başlattıkları savaşı sona erdirmeleri ve müzakere masasına dönmeleri çağrısında bulunuyoruz. Biz buna hazırız ama Donetsk, Luhansk, Zaporijya ve Herson’daki halkların kararını tartışmayacağız. Rusya bu insanlara ihanet etmeyecek.”
Putin’in sözlerine Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Ukrayna’nın NATO’ya hızlandırılmış üyelik için başvurduğunu açıklayarak yanıt verdi.
Zelenskiy ayrıca Ukrayna’nın Rusya ile müzakerelere hazır olduğunu, ancak bunu sadece “Başka bir Rus devlet başkanıyla yapacaklarını” söyledi.
Ukrayna'nın doğusu ve güneyinde Rusya'nın işgal ettiği dört bölgede geçen hafta yapılan tartışmalı referandumlarda büyük çoğunluk Rusya'ya katılma yönünde oy kullanmıştı.
Ukrayna ve Batılı müttefikleri, bu referandumları "düzmece" olarak nitelemiş ve Rusya'nın ilhak kararını tanımayacaklarını açıklamıştı. Bu nedenle oylamalar uluslararası gözlemcilerin denetiminde gerçekleşmedi.
Putin, dört bölgede yaşayan insanların kararlarını verdiğini belirterek, "Sonuçlar belli" dedi ve bunun "en doğal hakları" olduğunu söyledi; Federal Meclis'in Rusya Federasyonu'nun dört yeni bölgesini destekleyeceğinden emin olduğunu ekledi.
Nükleer emsal' vurgusu
BBC Moskova Editörü Steve Rosenberg, Putin’in konuşmasında, Batı’ya karşı hissedilir bir kinin öne çıktığını kaydetti.
Rosenberg aynı konuşmadaki ikinci önemli noktanın da, Putin’in ABD’nin Japonya’ya karşı İkinci Dünya Savaşı’nda nükleer silah kullanmasıyla “emsal” oluşturduğunu söylemesi olduğunu değerlendirdi.
Putin, "ABD dünyada nükleer silahları kullanarak Japonya'nın Hiroşima ve Nagasaki kentlerini yıkıma uğratan ve emsal teşkil eden tek ülke" dedi.
Konuşmasında Rusya'nın geçmiş kuşaklarının bu topraklar için savaş verdiğini savunan Putin, Kiev ve Batı'daki herkesin, bu bölgelerde yaşayanların sonsuza dek Rus vatandaşı olacaklarını duymalarını istediğini, Kiev'deki yetkililerin "ortaya konan bu iradeye saygı duymaları gerektiğini" söyledi.
Putin, "halka güvenli bir yaşam sunmak için" Rusya'nın topraklarını tüm gücüyle koruyacağı, yıkılan köy ve kasabaları, altyapıyı, sağlık ve eğitimi yeniden inşa edeceği sözü verdi.
Rusya lideri, Sovyetler Birliği'nin yıkılmasından bu yana Batı'nın Rusya'ya diz çöktürmeye çalıştığı iddialarını tekrarladı.
İlhak kararına karşı yeni yaptırımlar
ABD Başkanı Joe Biden, Ukrayna'nın dört bölgesini Rusya'nın ilhakını "düzmece" girişim olarak kınadı ve bunun uluslararası hukuka aykırı olduğunu vurguladı.
Konuyla ilgili açıklamasında Biden, "Rusya uluslararası hukuku ihlal ediyor, Birleşmiş Milletler Sözleşmesi'ni ayaklar altına alıyor ve diğer barışçıl uluslara saygısızlık yapıyor" dedi.
Biden, ABD'nin daima Ukrayna'nın "uluslararası tanınmış sınırlarını" esas alacağını söyledi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Rusya ve Belarus ordularından ilhak kararıyla ilişkili 910 kişiye vize kısıtlaması getireceklerini açıkladı. Aynı zamanda Rusya’da birçok alanda kullanılan kritik malzemelerin ihracatının da yaptırımlar kapsamına alındığı açıklandı.
Avrupa Birliği liderlerinden oluşan Avrupa Konseyi, ilhakı "kesin surette kınadığını ve reddettiğini" belirtti ve yasal bakımdan hiçbir etkisi olmayacağını söyledi.
İngiltere de Moskova’nın son ilhak kararının ardından hem ABD’nin ihraç kısıtlama kararına katıldı; hem de Rusya Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullin’e varlıkları dondurma ve seyahat yasağı getirdiğini açıkladı.
İşgal ve ilhak arasındaki fark
24 Şubat'ta Ukrayna'yı işgale başlayan Rusya kısa sürede ülkenin doğusundaki Luhansk ve Donetsk bölgeleriyle güneydeki Herson ve Zaporijya'da kontrolü ele geçirdi.
İlhak etmek, bir ülkenin bir toprak parçasını kendi egemenliği altına alması ve sınırları içine katması, orayı doğrudan yönetmesi anlamına gelir. Bu genellikle askeri, diplomatik veya ekonomik zor yoluyla olabilir. İlhak eden devlet burada tam siyasi otoriteye sahiptir ve doğrudan yönetim ya da atama yoluyla kontrolü alır.
İşgal ise bir devletin ordusunun bir başka devletin topraklarını ele geçirmesi ve zor yoluyla burada siyasi otorite kurması anlamına gelir. İşgalde genellikle belli bir süre söz konusudur ve diğer ülke tarafından geri alınma; ilhak ya da çekilme ile sonuçlanır.