Sağlık paha biçilemeyen ancak buna rağmen çoğu kez değeri kaybedildiğinde anlaşılan bir zenginlik…
Gerek ruhen gerek bedenen gerekse sosyal yönden tam bir iyilik hali olarak tanımlanan sağlık, dünyadaki herkes için büyük önem taşıyor.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından her yıl 7-13 Nisan tarihleri arası “Dünya Sağlık Haftası” olarak kutlanıyor. Hafta boyunca dünya genelinde sağlıklı yaşama dikkat çekmek için çeşitli etkinler düzenleniyor. Biz de bu hafta kapsamında sağlıklı bir yaşam sürmek için atılması gereken adımları Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Eren İmre’yle konuştuk.
Sağlıklı davranışlar geliştirilmeli
“Sağlıklı bir hayat sürmek için yaşam boyunca sağlık ve iyilik halini geliştiren davranışlar kazanmalı ve bunları devam ettirmeliyiz” diye sözlerine başlayan Dr. Eren İmre, bu davranışların ilkinin düzenli egzersiz olduğunu söylüyor:
Düzenli egzersiz yapmak, haftada en az 150 dakika orta şiddette aerobik egzersiz veya 75 dakika yoğun aerobik egzersiz yapmayı içeriyor. Bu, kasları güçlendirirken esnekliği de artırıyor.
Dr. İmre’nin bir diğer önerisi ise zihinsel aktivitelerle ilgili. Bu aktivitelerin bilişsel fonksiyonları korumaya ve geliştirmeye yardımcı olduğuna dikkat çeken Dr. İmre, “Bu kapsamda bulmaca çözme, kitap okuma veya yeni bir dil öğrenme önerilebilir” diyor.
Dengeli ve sağlıklı beslenme
Beslenme de sağlıklı bir yaşam için vazgeçilmez… “Sağlıklı bir vücut ağırlığını korumak için dengeli ve sağlıklı bir diyetle kalori alımını kontrol altında tutmak önemli” vurgusu yapan Dr. İmre’nin bu konudaki tavsiyeleri ise şöyle:
Yeterli ve dengeli beslenmek vücudun ihtiyaç duyduğu vitaminler, mineraller ve diğer besin öğelerini almasına yardımcı oluyor. Bol miktarda sebze, meyve, tam tahıl, protein ve sağlıklı yağ içeren bir diyet önerebiliriz.
Düzenli uyku şart
Uyku da bir diğer önemli unsur. Günde 7-9 saat arasında düzenli uyku almanın vücudun dinlenmesi ve yenilenmesi için gerekli olduğunun altını çizen Dr. İmre, sözlerini şöyle sürdürüyor:
Bu noktada uyku hijyenini sağlayacak davranış biçimini geliştirmek yardımcı oluyor. Stresi azaltmak için meditasyon, derin nefes egzersizleri, yoga gibi teknikleri uygulamak da faydalı oluyor.
Kişisel hijyenin korunmasını da tavsiye eden Dr. İmre, bunun enfeksiyonların ve hastalıkların önlenmesine yardımcı olduğunu söylüyor ve şöyle konuşuyor:
Ellerin sık sık yıkanması ve düzenli duş almanın yanı sıra tütün kullanmamak ve kendi sağlık sorumluluğunu almak da sağlıklı bir yaşam için önemli. Özetle sağlıklı bir hayat için sağlıklı bir yaşam tarzı sağlayacak davranış modelini geliştirmek ve devam ettirmek büyük önem taşıyor.
Zararlı alışkanlıklar terk edilmeli
Sağlıklı bir yaşam tarzı düzenlemesi yapmak için zararlı alışkanlıklardan uzak durmak da bir o kadar önemli… Dr. İmre’nin bu noktada tavsiyelerine kulak veriyoruz:
Alkol tüketimini sınırlamak veya tamamen bırakmak karaciğer, kalp ve diğer organlar için faydalıdır. Başka bir madde ise sigaradan uzak durmak. Çünkü sigara kullanımı akciğer kanseri, kalp hastalığı ve diğer birçok sağlık sorununa yol açıyor. Bu nedenle sigara kullanmamak ve sigarayı bırakmak sağlıklı yaşam için önemli bir basamak.
Çocuklar da yaşlılar da özen göstermeli
Peki kimler sağlıklı kalabilmek için diğerlerine nazaran daha dikkatli davranmalı?
“Öncelikle çocuklar ve gençler…” diye söze başlıyor Dr. İmre ve nedenini açıklıyor:
Büyüme ve gelişme dönemlerinde dengeli beslenme, düzenli egzersiz ve iyi uyku alışkanlıkları gelecekteki sağlıkları için kritik derece önemli. Diğer yandan yaşlılar için de bu saydıklarımız geçerli. Çünkü yaş ilerledikçe vücudun savunma mekanizmaları zayıflar ve kronik hastalıkların riski artar. Bu nedenle, yaşlı bireylerin de bunlara dikkat etmeleri gerekir.
Dikkat etmesi gereken bir diğer grup ise kronik hastalığı olan kişiler… Özellikle hipertansiyon, diyabet, kardiyovasküler hastalıklardan muzdarip kişilerin sağlıklı yaşama davranışlarını benimsemesi hastalıklarını kontrol altında tutmaları için şart. Yine astım, KOAH, kanser gibi immün sistemini etkileyen hastalıklara sahip bireylerin de tetikleyici faktörlerden kaçınmaları gerektiğini belirten Dr. İmre sözlerine şöyle noktalıyor:
Çağımızın önemli bir sorunu da obezite… Bu sorunu olan bireyler de sağlıklı bir diyetle kilo kontrolü yapmalı, düzenli egzersizi ihmal etmemeli ve doktorlarıyla iş birliği içinde olmalılar. Özetle, bu gruplar özellikle sağlıklı yaşam alışkanlıklarını benimsemeli ve düzenli sağlık kontrollerini ihmal etmemeliler.