Sıcak Havalarda Beslenmeye Dikkat

Gaye TAŞKENTLİ

Yaz mevsiminde sıcaklık ve nem artışına bağlı olarak vücut ısısı da artar ve metabolizma bu duruma uyum sağlamaya çalışır.

Sıcaklarda özellikle yüksek tansiyon, kalp yetmezliği ve koroner kalp hastalıklarında artış gözlenir. Sağlık problemlerinin önlenmesi için bu dönemde beslenmeye dikkat edilmelidir.

Sağlıklı beslenmenin temelini oluşturan dört besin grubu da (süt, et, sebze-meyve, tahıl grubu) ana öğünlerde bulundurulmalıdır.

Sıcaklara bağlı olarak görülen iştahsızlık nedeniyle, besin seçimi ve öğün atlama gibi yanlış beslenme alışkanlıkları gözlenebilir. Öğün atlanması kan şekerinde düşmeye, halsizliğe ve metabolizmanın yavaşlamasına sebep olur. Günde 2-3 saat arayla öğünler tüketilmelidir.

Sabah kahvaltısı gecikmeden yapılmalıdır. Peynir/hellim, tam buğday/çavdar ekmek ve söğüş sebzelerden oluşan bir kahvaltı tercih edilebilir. Eğer sabah fazla vaktiniz yoksa, süte tam tahıllı gevrek/yulaf ekleyerek tüketebilirsiniz.

Enerji içeriği yüksek ve sindirimi zor olan yağlı besinlerden (kızartmalar, sakatatlar, kremalar, soslar vs.) kaçınılmalıdır. Yemekler fırında, haşlama, ızgara ve buğulama yöntemleri kullanılarak pişirilmelidir.

Yemek yapmaya vaktiniz yoksa ton balıklı salata, tam buğday ekmekten yapılmış sandviç veya beyaz peynirli salata kurtarıcınız olabilir.

Akşam yemekleri çok geç yapılmamalıdır. Yazda günler daha uzun olduğu için gece atıştırmalıkları daha fazla olur. Son tüketilen ara öğünün yatmadan 2 saat önce yapılmasına dikkat edilmelidir.

Hava sıcaklığına bağlı olarak ter yoluyla vücuttan sıvı kaybı artar. Bazı kişiler sıvı ihtiyacını kola, hazır meyve suyu, meyveli soda gibi soğuk ve şekerli içeceklerle karşılamaya çalışır. Hiçbir içeceğin suyun yerini tutmadığı unutulmamalı ve günde 2.5 litre su tüketilmelidir. Su tüketimine ek olarak ayran, kefir ve maden suyu gibi içecekler tercih edilebilir.  Maden suyuna meyve dilimleri ekleyerek farklı alternatifler yaratabilirsiniz.

Vücutta atılan ter ile birlikte sodyum ve potasyum minerallerinin de kaybı artar. Sıvı ve mineral kayıplarının karşılanmaması; tansiyon dengesizliği, bulantı, baş ağrısı, kramplar, halsizlik ve yorgunluk gibi sorunlara yol açar. Sebze ve meyveler, vitamin-minerallerden zengindir ve su oranı yüksektir. Günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketmek sıvı ve mineral ihtiyacının karşılanmasına yardımcı olur. Yazda çeşitli meyveler (kayısı, şeftali, kiraz, üzüm, incir, kavun, karpuz vs.) bulunmaktadır. Ara öğünlerde tercihinizi meyveden yana kullanabilirsiniz.

Haftanın 2-3 günü, 2 top dondurma ara öğün olarak tüketilebilir.

Sıcaklar arttıkça ödem oluşumu gözlenebilir. Ödem oluşumunu engellemek için yeterli su içilmeli ve fazla tuzlu besinlerden kaçınılmalıdır. Ayrıca maydanoz, semizotu, ananas gibi besinler ödeme iyi gelir.

Fazla tüketilen alkol, idrar atılımını hızlandırır ve vücuttan sıvı kaybına neden olur.

Sıcak havalarda besinlerin bozulma riski artar ve zehirlenmeler daha sık görülür. Besinleri satın alma, hazırlama ve saklama koşullarına dikkat edilmelidir.

Kronik hastalığı olanlar ve yaşlılar bu dönemde daha dikkatli olmalıdırlar.