Kosova ve Sırbistan liderleri, ABD Başkanı Donald Trump'ın da katıldığı törende "İki ülke arasında ekonomik normalleşme" anlaşmasını imzaladı.
Anlaşma ile Sırbistan, İsrail büyükelçiliğini Kudüs'e taşıyacağını açıklarken, Kosova da İsrail'i tanıma kararı aldı. Daha önce ne çoğunluğu Müslüman olan Kosova İsrail'i, ne de İsrail, Kosova'yı tanımıştı.
Trump yönetimi yetkilileri, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ve Kosova Başbakanı Avdullah Hoti arasında iki gün süren görüşmelerin ardından 'yatırım ve istihdam' konularında işbirliğine varıldığı duyuruldu.
Beyaz Saray Sözcü Yardımcısı Judd Deere tarafından duyurulan anlaşma için ayrıca Oval Ofis'te Trump'ın da katıldığı bir imza töreni düzenlendi.
Deere, açıklamasında, "Trump, Sırbistan ile Kosova'nın ekonomik normalleşme konusunda anlaşmaya vardığını duyurdu. Dünyayı daha barışçıl ve müreffeh bir yer kılmak için bu Başkan'ın mümkün kıldığı bir başka tarihi anlaşma." ifadelerine yer verdi.
İsrail'in uluslararası duruşunu iyileştirme çabası
İki ülke arasında varılan anlaşma İsrail'de bir takım jestler de içerdi. Buna göre Sırbistan Tel Aviv'de bulunan büyükelçiliğini Kudüs'e taşıma kararı aldı. Büyükelçiliği Kudüs'e taşıma kararı alarak 2018'de bunu eyleme döken Başkan Trump, son gelişmeyi 'tarihi' olarak niteledi.
Öte yandan Beyaz Saray'ın anlaşma duyurusunun, kasım ayındaki başkanlık seçimleri öncesinde Donald Trump'a diplomatik bir galibiyet sağladığı belirtiliyor.
Ayrıca İsrail'e yönelik yapılan 'jestler'in de Trump yönetiminin Yahudi devletinin uluslararası duruşunu iyileştirme çabasının bir parçası olduğu görüşü var.
Öyle ki Trump, kısa bir süre önce de İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında barış anlaşması imzalandığını duyurmuştu.
ABD'nin arabuluculuğunda yapılan anlaşmayı, İsrail ile BAE arasındaki ilk ticari uçuş izledi. Komşu Suudi Arabistan ile Bahreyn de hava sahasından geçişe izin verdi. Suudi Arabistan normal şartlar altında İsrail uçaklarının hava sahasının kullanmasına izin vermiyor.
"Yakında daha fazla İslam ve Arap ülkesi takip edecek"
Kararı sosyal medya hesabından duyuran Başkan Trump, "Orta Doğu barışı için başka bir harika gün Müslüman çoğunluklu Kosova ve İsrail, ilişkileri normalleştirip diplomatik ilişki kurmak için anlaştı." dedi. Trump, başka İslam ve Arap ülkesinin de yakında bu adımları takip edeceğini öne sürdü.
Kosova meselesi ve diyalog süreci
Kosova, 2008'de Sırbistan'dan ayrılıp tek taraflı bağımsızlığını ilan etse de Sırbistan Kosova'yı hala kendi toprağı olarak görmeye devam ediyor.
Kosova, 100'den fazla ülke tarafından bağımsız bir devlet olarak tanınsa da Sırbistan ile Kosova arasındaki gergin ilişkiler sık sık gerilimi de tırmandırıyor.
İlişkilerin normalleşmesi amacıyla AB ara buluculuğunda 2011'de başlatılan diyalog süreci, son olarak Kasım 2018'de kesintiye uğramıştı.
ABD ise ilk olarak diyalog sürecine haziran ayı başında dahil olmak istemiş, fakat 27 Haziran'da Washington'da yapılması planlanan toplantı, Kosova Cumhurbaşkanı Haşim Thaçi hakkında savaş suçu işlediği gerekçesiyle iddianame hazırlanması nedeniyle son anda iptal edilmişti.