Zeytin yüzyıllardır yetiştirilmektedir. Zeytinler sadece tek başına yemek için değil, aynı zamanda yağ elde etmek için yetiştiriliyorlar. Peki siyah zeytin ile yeşil zeytin arasındaki fark nedir?
Gastronomik olarak yeşil zeytin genellikle sarımsak ve kurutulmuş domates ile kürlenme ve daha sonra doldurulma eğilimindedir. Siyah zeytinler ise doğal halleriyle kullanılır. Peki, yeşil ve siyah zeytin arasında gerçekten büyük bir besin farkı var mı?
Lezzet ve besin değerleri
Siyah zeytin ile yeşil zeytin arasındaki temel fark hasata bağlıdır. Yeşil zeytinler tamamen olgunlaşmadan hasat edilir, bu da onlara daha sıkı et ve daha güçlü bir lezzet verir.
Siyah zeytinler, ağaçlarda tamamen olgunlaştığında hasat edilir, bu yüzden rengi çok farklıdır. Hem yeşil hem de siyah zeytinlerin güvenle tüketilmesi için önce işlenmesi gerekir. Bu nedenle, besin düzeyinde olgun ve olgunlaşmamış zeytinler arasında gerçekten bir fark yoktur, ancak yeşil ve siyah zeytin arasında sadece bir tat değişikliği vardır.
Ayrıca, her iki tür de antioksidanlar ve iltihap önleyici besinlerle doludur ve bağırsaklar için harika bir sağlıklı bakteri kaynağıdır.
Besinsel olarak siyah zeytin protein açısından daha zengindir ve daha fazla miktarda oleik asit ve linoleik asit içerir. Ancak siyah zeytin yeşil zeytine göre daha az lif içerir.
Zeytinler iyi miktarda lif, potasyum ve hepsinden önemlisi E vitamini gibi vitaminler ve beta karoten, lutein ve zeaksantin gibi önemli antioksidanlar sağlar. Ayrıca zeytinde hidroksitirozol adı verilen güçlü bir antioksidan ve antitümör etkisi olan bir madde vardır.
Zeytinde bulunan E vitamini antioksidan etki gösterir, bu nedenle serbest radikallerin neden olduğu oksidatif hasara karşı korur. E vitamini cildin yüzeysel katmanlarında birikir ve cildi UV ışınlarından, kirlilikten ve dumandan korur. Koroner kalp hastalığının başlamasını önler ve kısırlığa karşı savaşır. Zeytinde 100 gramda 1,99 mg E vitamini bulunur.
Zeytinlerde bulunan beta karoten miktarı 288 mcg'dir. Beta karoten, cilt ve göz sağlını koruyan ve hücre büyümesi ve farklılaşması süreçlerine katılan A vitamininin öncüsü olan bir antioksidandır. Beta karoten, bitkilerin turuncu renginden sorumlu bir bitki pigmentidir.
Zeytinde bulunan lutein ve zeaksantin, retinanın içinde bulunan ve antioksidan etkileri sayesinde radyasyonların neden olduğu hasara karşı güçlü bir koruma sağkayan 2 karotenoiddir.
Zeytinde bulunan hidroksitirozol, güçlü bir antioksidan ve antitümör özelliklere sahip bir polifenoldür. Zeytin ağacının yapraklarında ve zeytinyağında çok bulunur.
Zeytinin sağlığa yararları
Zeytin ve zeytinyağı Akdeniz diyetinin temelini oluşturur ve tüketimi sağlık açısından sayısız fayda sağlar. Özellikle antioksidanların ve iyi yağların varlığı, kalp ve damar sağlığını destekler ve serbest radikallerin neden olduğu hasarı azaltır.
Antioksidan ve antikanser özellikleri
Zeytin, E vitamini, beta karoten, hidroksitirosol, lutein ve zeaksantin gibi antioksidanlar açısından oldukça zengindir. Tüm bu antioksidanlar vücudu serbest radikallerin neden olduğu hasarlardan korur ve hücresel yaşlanmaya ve kanserli hücrelerin oluşumuna karşı mücadele ederler. Ayrıca araştırmalar, zeytin tüketiminin vücutta doğal olarak bulunan bir antioksidan olan glutatyon seviyelerini artırdığını gösteriyor. Ayrıca çalışmalar, zeytinde bulunan hidroksitirozolün kolon kanseri hücrelerinin çoğalmasını önleyebileceğini gösteriyor.
Bağırsak hareketliliğini düzenler
Zeytinler, tokluk hissini uyaran ve bağırsak hareketliliğini destekleyen, ayrıca atık ve toksinlerin atılmasına yardımcı olan lifler açısından zengindir. Ek olarak, lifler yağların ve şekerlerin emilimini azaltır.
Kötü kolesterolü düşürür
Zeytin, sağlıklı bir diyetle birlikte tüketilirse, özellikle kötü kolesterol olarak adlandırılan LDL kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olur. Araştırmalar, 2 haftalık bir süre boyunca zeytinyağı alımının LDL kolesterol düzeylerinde yüzde 16'lık bir düşüş sağladığını göstermektedir. Bu, zeytin ve zeytinyağı tüketiminin kalp ve damar hastalıklarına karşı koruduğu anlamına gelir.
Göz sağlığını korur
Zeytin, görme için gerekli A vitamininin öncüsü olan beta karoten içeriği ve retinada bulunan iki antioksidan olan lutein ve zeaksantin sayesinde gözleri ve görme fonksiyonunu korur.
Tansiyonu düşürür
Araştırmalar, zeytin özütünün tansiyon değerlerini düşürebildiğini gösteriyor. Bu aktivite, oleik asit gibi tekli doymamış yağ asitlerinin mevcudiyetine bağlıdır.
Şeker hastaları için uygundur
Zeytinlerin glisemik indeksi düşüktür, bu nedenle şeker hastaları tarafından makul miktarlarda tüketilebilirler. Ek olarak lif varlığı, öğünün glisemik seviyelerinin azaltılmasına yardımcı olur.
Günde kaç zeytin yenir?
Diyette çok fazla kalori almamak için 7-8 zeytin dozunun aşılmaması önerilir.
Zeytinler mutfakta son derece çok yönlülüğe sahiptir. Salatalara eklenebilir veya sosları tatlandırmak için kullanılabilirler. Zeytinler et ve balıkları baharatlamak için kullanılabilir, pizzaya eklenebilir veya köftelere lezzet vermek için doğranmış veya ekmeğe sürülecek formda kullanılabilirler.