Suudi Arabistan’ın İsrail’le normalleşme anlaşması yapmasını isteyen Trump, BAE’ye savaş uçakları satılmasını da gündeme getirince bölgede gerilim yükseldi. İran ise dün BAE’yle karşı karşıya geldi. İki İranlı balıkçının ölümünün ardından İran, BAE’ye ait gemiye el koyarak misillemede bulundu.
ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu'ya yönelik yeni açıklamaları bölge ülkelerinde tansiyonu artıran gelişmelere neden oluyor.
ABD'nin isteği üzerine Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile İsrail arasında imzalanan "normalleşme" anlaşmasında Körfez ülkelerine benzer anlaşma önerileri getirilmesi ve silah satışlarının gündeme alınması bölgede harareti artırdı. ABD Başkanı Donald Trump, İsrail'le anlaşma yapmasını istediği bir diğer ülke olarak Suudi Arabistan'ı işaret ederken Suudiler, "Filistinlilerle barış sağlanana dek diplomatik bağ kurmayız" resti çekti.
BAE, İRAN'LA GERİLDİ
Trump ise bölgede kaosa neden olacak adımlarına 'silah satışı' önerisiyle yenisini ekledi. İran'a dönük silah ambargosunu artırıp BAE'ye "F-35 satılmasını" isteyen Trump, bu kez İsrail'in tepkisini çekti.
İsrail, "normalleşme" adımları attığı BAE'nin bölgede F-35'lere sahip olmasını isteyecek kadar ülkeye güvenmediğini ortaya koyan bir tutum aldı. Ancak yaşanan sıcak gelişmeler bununla da sınırlı kalmadı. BAE en son dün İran'la karşı karşıya geldi. Basra Körfezi'nde İranlı balıkçı teknelerine ateş açarak iki balıkçının ölümüne neden olan BAE sahil güvenlik güçlerine, misilleme hamle geldi.
İran, karasularını ihlal ettiğini savunduğu BAE'ye ait bir gemiyi alıkoyup mürettebatını gözaltına aldı. İran Dışişleri Bakanlığı, alıkonulan gemi ve mürettabatıyla ilgili yargı sürecinin devam ettiğini duyururken BAE'nin de ölen balıkçıların cenazelerini teslim ettiği kaydedildi.
SUUDİLER REDDETTİ
Bölgede ipleri geren hamleleri ateşleyen Trump'ın önceki gün Beyaz Saray'da düzenlediği basın toplantısında yaptığı açıklamalar oldu.
Trump'ın Suudi Arabistan'ı işaret edip BAE'nin ardından İsrail'le barış anlaşması imzalayacak bir sonraki ülke olmasını "beklediğini" söyleyip hatta, İran'ın da anlaşma yapabileceğini ifade edip "Birçok ülkenin oldukça hızlı bir şekilde geldiğini görüyorum. Hepsi gelince İran da gelecek. Ortadoğu'ya barış gelecek" ifadelerini kullanması jet hızıyla yanıt almasına neden oldu. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, "Krallık, İsrail'in Filistin topraklarını ilhak etmek için herhangi bir tek taraflı hareketinin iki devletli çözümü baltaladığını düşünüyor" diyerek ufukta bir anlaşma ihtimali görünmediğini duyurmuş oldu.
İSRAİL KARŞI ÇIKTI
Trump'ın bir diğer "ortalık karıştıran" hamlesi ise BAE'ye F-35 savaş uçağı satmak istemesi oldu. Gazetecilerin sorularını yanıtlarken Trump, BAE'nin "F-35" istediğini belirterek "Paraları var ve çok sayıda F-35 siparişi vermek istiyorlar" diyerek bunun mümkün olabileceğini söyledi. Bu açıklama üzerine Yediot Ahronot gazetesine konuşan İsrailli yetkililer ise taze anlaşma imzaladığı BAE için "ABD'nin BAE'ye F-35 satmasına karşıyız" tepkisi verdi.
RUSYA'DAN TEPKİ
Trump tarafından gündeme getirilen bir diğer gelişme ise İran'a yönelik silah ambargosunun uzatılmasını istemesi oldu. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) Rusya ve Çin'in veto etmesiyle İran'a silah ambargosunu uzatmama kararı almasına karşı Trump, "ABD'nin İran'ın nükleer silah üretmesini önleyecek BM yaptırımlarını geri getirme hakkı her zaman olmuştur" diyerek BMGK kararını yok sayacağının sinyalini verdi. Trump'ın bu sözlerine Rusya'dan tepki geldi.
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, "Washington'un sorumsuzca eylemleri nedeniyle BMGK yeni bir ciddi krize sürükleniyor. BMGK'yı birçok konudaki çalışmalarından alıkoyan Washington, siyasi ve psikolojik baskı oluşturuyor. ABD'nin İran konusundaki eylemlerini kınıyoruz" tepkisi verdi.