YPG ve Özgür Suriye Ordusu bileşenlerinden Burkan El Fırat güçlerinin, Suriye'nin IŞİD'in denetiminde olan Tel Abyad kentini ele geçirmek amacıyla üç cepheden başlattığı harekat, ilçenin sınırlarına dayandı. ABD destekli koalisyon uçakları, IŞİD'in denetimindeki ilçenin Türkiye'ye açılan sınır kapısını yoğun biçimde bombaladı.
Atılan top mermileri Türkiye sınırını oluşturan noktalara düşerken, bölgeden kaçan ve IŞİD militanlarınca geri döndürülmeye zorlanan binlerce Suriyeli'nin Türkiye'ye geçmek için sınır tellerinde bekleyişi gün boyu sürdü.
IŞİD uzaklaştırmak istedi
Bekleyenlerin Akçakale'ye geçebilmeleri için sınırın hem Suriye hem de Türkiye kesiminde, protesto gösterileri yapıldı. Sınır hattında toplanan IŞİD militanlarınca önceki gün sınırdan uzaklaştırılan kalabalık, 40 derece sıcak altında beklerken, Türkiye'ye geçişleri için sınırdan askeri yetkililerle mülteciler arasında görüşmeler yapıldı.
Türkiye'ye geçmek için sınırda eylem yapan Suriyeliler, IŞİD m ilitanlarının da baskısıyla sık sık tekbir getirerek gün boyu IŞİD lehine sloganlar attılar.Kalabalık gruplar sınır hattında birikerek, "Türkiye, Türkiye", "Erdoğan, duy sesimizi" diyerek Türkiye'ye alınmalarını istediler. Su ihtiyacı duyan ve her bombalamada tellere akın eden Arap ve Türkmen grupların Akçakale'ye alınması yönündeki kararın verildiği ancak yoğun göç dalgasından endişe duyulduğu için kontrollü hareket edildiği haberleri yayılırken, yüzlerce kişi akşam saatlerinde sınır tellerine yeniden akın etti.
Başbakanlık Kamu Diplomasisi Koordinatörlüğü yetkilileri, Akçakale sınırı yakınlarında bekleyen Suriyelilerin, kontrollü geçişlerinin başladığını belirterek, yaklaşık 3 bin Suriyelinin Türkiye'ye giriş yapmasını beklediklerini bildirdi. Türkiye'nin kapıyı açacağının duyulmasıyla tellere doğru koşan kalabalığa IŞİD militanları müdahale etti. Bir süre sonra, mayınlı arazilerden, farklı alanlardan, açık araziden kapıya doğru koşan yüzlerce kişi, kapıdan geçmek istedi.
Gazla müdahale
Bunun üzerine Türkiye kapısında bekleyen asker, sınır kapısında önlem aldı ve kapıyı zorlayanları dağıtmak için su ve gaz kullandı. Kapıdan kontrollü geçiş için TSK ve emniyet birimleri tarafından önlem alınırken, gerilimli bekleyiş geç saatlere kadar sürdü. Akşam saatlerinde başlayan kontrollü geçişlerde ise 3 bine yakın Suriyeli Türkiye'ye giriş yaptı.
Tel Abyad'a yönelik hava operasyonları ve çatışmalar nedeniyle son 1 hafta içinde 10 bini aşkın Suriyeli, iki noktadan Türkiye'ye alındı. Türkiye'ye alınan Suriyelilerin büyük bölümü yapılan işlemlerin ardından, Şanlıurfa'daki yakınlarının yanına ya da kamplara yerleştirildi.
Rakka'ya dönüş
Bu arada YPG'nin ilerleyişi, koalisyon uçaklarının hava bombardımanı desteğiyle sürerken, ilçeyi kontrol eden IŞİD güçlerinin yüzde 60'ının kenti terk ettiği ve Rakka bölgesine doğru hareket halinde olduğu bildirildi.
Kentteki IŞİD gruplarının da saldırılara karşı stratejik noktalarda mevzilendikleri gözleniyor. Nüfusu son göçlerle 150 bine ulaşan Tel Abyad'da, İdlib, Rakka, Halep ve çevresinden kaçan aileler barınıyor.
Sınırda birikenlerin büyük bölümü Araplardan oluşuyor ancak Türkmen gruplar sınırın sıfır noktasında bekliyor.
Bölgede, 5 Türkmen köyünün olduğu ve bu köylerde yaşayanların son bir hafta içinde yerlerini terk ederek sınır hattına ulaştıkları belirtiliyor.
Kurtulmuş: 100 bin kişi gelebilir
Türkiye'ye girmek isteyen Suriyelilerin durumunun sorulduğu Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, koalisyon güçlerinin 14 mayıs gecesinden bu yana sınırı bombaladığını belirterek, "Koalisyon güçleri ‘IŞİD burada' diye köyleri, su kuyularını bombalıyor, araziler yakılıyor. Boşaltılan yerleri PYD doldurarak geliyor. Bir taraftan IŞİD bir taraftan PYD ama ağırlıklı olarak koalisyon güçlerinin bombalamasından kaçarak gelen insanlar.
Biz Telafer'den yeni bir göç dalgasını kabul edersek bu şu anlama geliyor, en az yeni bir 100 bin kişiyi Türkiye'nin karşılamaya hazır olması lazım. Biz Kobani'deki gibi ya da diğer bölgelerde olduğu gibi bugün itibarıyla hayati insani bir dram olmadığı kanaatindeyiz. Onun için diyoruz ki, sınırda yine insani yardım yapalım, hasta ve yararlıları alalım ama burada bir çatışma ortamı yok. Burada insanlar çatışmadan kaçmıyorlar. Önceliğimiz bunların kendi sınırları içinde kalmaları ve onlara Türkiye'nin insani yardımlarını ulaştırmasıdır" dedi.
IŞİD militanları tarafından geri dönülmeye zorlanan binlerce Suriyelinin bekleyişi uzun süre devam etti. Bombardımandan kaçan Suriyeliler, eşleri ve çocuklarıyla birlikte yaklaşık 40 derece sıcakta açlığa ve susuzluğa karşı da yaşam mücadelesi verdi.
Urfa'ya doğru yola çıktılar
İzdihamın ardından akşam saatlerinde Şanlıurfa Valisi'nin talimatı ile yetkililer sınır kapısını tamamen Suriyeli ailelere açtı. Sayıları 3 bini aşan aralarında kadın ve çocukların yoğun olarak bulunduğu Suriyeliler yürüyerek Akçakale Gümrük Kapısı'ndan geçti. Sınırdan geçişlerde büyük izdiham yaşandı. İzdiham sırasında ezilme tehlikesi yaşayan ve yaralanan kadın ve çocuklar tedavi edildi. Kapıdan geçişlerde anneler çocuklarını kaybetmemek için çocuklarına sıkı sıkı sarıldı. Annelerinin elbiselerini tutarak yol bulmaya çalışan çocukların susuzluktan bitkin bir halde oldukları görüldü. Birçok Suriyeli eşyalarını sırtlayarak akrabalarının evine doğru giderken geri kalan Suriyeliler ise Urfa'ya doğru yola çıktı.
Savaştan en büyük zararı gören yine çocuklar oldu. Gözyaşlarına boğulan bebekler yorgun ve endişeli kollar arasında sınırı aştı.
Kişi başına 100 dolar
Tel Abyad'dan Akçakale'ye geçen Arap aileler, Milliyet'e konuştu. Halef Casım, Tel Abyad'a PKK'lılar geliyor propagandası nedeniyle bölgeden binlerce insanın Türkiye'ye doğru kaçmaya çalıştığını, kendisinin de bu grupların içinde yer aldığını, ancak sınırların kapatılması nedeniyle insanların karşıya geçemediğini, Türkiye'ye geçenlerin büyük bölümünün kaçakçılara kişi başı 100 dolar karşılığında Türkiye'ye geçirildiğini, kendisinin de kaçakçılar tarafından Türkiye'ye geçirildiğini belirtti.
Casım, "Hava çok sıcak, açlık ve susuz luktan çocuklarımız öldü. Hamile kadınlar tel örgüler önünde doğurdu. Polis ve asker, karşıdakilere su ve yiyecek götürmemizi engelliyor. Koalisyon uçakları rastgele bölgeyi bombalıyor. Bombalama sırasında siviller de ölüyor. Tel Abyad çevresinde çatışmalar da devam ediyor. Bu nedenle herkes panik halinde kaçıyor. 10 kişilik ailem var, bir bölümü karşıda kaldı. Parası olan Türkiye'ye geçiş yapabiliyor" dedi.
Bu arada operasyon bölgesindeki IŞİD'lilerin yakalanmamak için sakallarını kesip, bölgeden kaçtıkları, bazılarının da mültecilerle Türkiye'ye geçiş yaptığı ileri sürüldü. (Namık Durukan/ Milliyet)