The Guardian‘ın haberine göre New Yorklu psikolog Arianna Brandolini’nin kısa süre önce arkadaşından ayrılmak için yayınladığı TikTok rehberini bazıları ‘duygusuz’ buldu. Brandolini “Arkadaşlık dönemimize değer verdim” ve “Yatırım yapacak kapasitem yok” gibi ifadelerin faydalı olabileceğini iddia etse de diğerleri buna katılmadı.
Klinik yaklaşımın herkese uymayacağı malum ama hangi yola başvurursanız vurun seçin bir arkadaşlığı bitirmek hiç kolay değildir.
Peki, en iyi ve en etik seçenekler neler? Ve ne zaman bir arkadaşlığa nokta koymak gerekir?
Terapistlerin kullandığı dilden kaçının
Psikolog ve psikoterapist Anna Sergent, zorlayıcı konuşmalar söz konusu olduğunda terapistlerin daha sık kullandığı türden bir dilden kaçınmak gerektiğinin altını çiziyor: “Terapi konuşmaları ebeveynlerin çocuklarının davranışlarını anlamalarına yardımcı olmak için olumlu bir şey olarak başladı. Ancak bunu bir ayrılık konuşması için kullanmak, sizinle onlar arasına bir bariyer koyar. Gözleri korkabilir ya da ne demek istediğinizi anlayamayabilirler. Yanlış gittiğini düşündüğünüz şeyler hakkında spesifik örnekler vermek daha iyidir.”
Bilişsel davranışçı psikoterapist Navit Schechter de endişelerinizi dile getirirken kendi duygularınıza sahip çıkmanızın önemli olduğunu söylüyor: “Örneğin, birinin bencil olduğunu düşünüyorsanız, suçlamalarda bulunmayın ve etiketler kullanmayın; davranışlarının size tam olarak nasıl hissettirdiğini ve bunun sonucunda ilişkiyi bitirmek istediğinizi açıklayın.”
Altı yıllık arkadaşlığını bitirdi
Bu, 39 yaşındaki Amy’nin altı yıllık arkadaşlığını bitirdiğinde işe yarayan bir teknik: “Arkadaşım tam doğum yapmak üzereyken beni aradı. Ailesi onun için altı haftalık bir yurt dışı seyahati ayarlamıştı ve o yokken kirasını ödemeyeceklerinden şikayet ediyordu. Bana nasıl olduğumu bile sormadı.”
Amy’ye göre bu, arkadaşının bencil tutumunun tipik bir örneğiydi. Birkaç hafta sonra arkadaşına davranışının tam olarak neden üzücü olduğunu açıklayan bir mesaj gönderdi ve arkadaşlığını bitirmek istediğini söyledi: “Bu konuyu neden daha önce açmadığımı anlamadı ama o zamana kadar tam olarak fark ettiğimi sanmıyorum. Bu olay onun geçmişteki davranışları üzerinde iyice düşünmemi sağladı.” Çift yıllardır konuşmuyor ama Amy kararından pişman değil: “Neyin yanlış gittiği ve onu neden hayatımda istemediğim konusunda çok nettim. Ona güvenemezdim ve bu benim bir arkadaşlıkta ihtiyaç duyduğum bir şey.”
Arkadaşlığın soğumasına izin ver
Schechter, bazı durumlarda arkadaşlığın ‘doğal olarak soğuması’na izin vermenin daha uygun olabileceğini öne sürüyor: “İnsanların duygularını bastırmayı sevdiği, duygusal olarak kaçınan bir toplumda yaşıyoruz, bu yüzden bazı insanlar hayalet olmayı daha kolay buluyor.” Ancak bu, karşı taraf için acı verici olabileceği gibi, ortak gruplarda da işleri garip hale getirebilir: “Birini tamamen yok ettiyseniz, diğer arkadaşlarınız arada kaldıklarını ya da taraf seçmek zorunda olduklarını hissedebilirler. Barışı korumak için o kişiyle daha az görüşmeyi tercih edebilirsiniz”
Schechter, genellikle tek eşli romantik ilişkilerin aksine bazen arkadaşlardan uzaklaşmanın daha kolay olduğunu söylüyor: “Arkadaşlıklar zaman içinde değişebilir. Yılda bir ya da iki kez ya da sadece bir grupta görüştüğünüz arkadaşlarınızın olması gayet iyi. Bir şeyleri kaçırdığınızı düşünüyorsanız, örneğin ortak ilgi alanlarına sahip arkadaşlar gibi, her zaman yeni ilişkiler kurabilirsiniz.”
Taciz içeren arkadaşlığı bitirmekten korkmayın
Bazen, bir arkadaşlıkta kalmak çok zararlıdır ve sizi fiziksel ya da zihinsel zarara uğratabilir. Schechter, bu nadir durumlarda, eğer kişi sizin için bir tehlike oluşturuyorsa ya da affedilemez bir şey yapmışsa onu hemen hayatınızdan çıkartmanın ya da engellenmenin kabul edilebilir olabileceğini söylüyor: “Aniden ayrılmanın en iyi çözüm olabileceği belirli durumlar arasında fiziksel veya sözlü taciz, zorbalık gibi kışkırtılmamış saldırılar veya eşinizi aldatmak gibi büyük bir ihanet yer alır.”
40’lı yaşlarındaki Ellie için 30 yıllık bir arkadaşlığı bitirmek acı vericiydi ama sonuçta bunun doğru karar olduğuna inanıyor: “Aşırı ruh hali değişimleri yaşayabiliyor, sahiplenici ve talepkar olabiliyordu. Evime geldiğinde, içkiyi fazla kaçırıp dengesizleşmesi ihtimaline karşı ya eşim ya da ben ayık kalırdık. Bir gün sözlü tacizde bulunarak bana berbat bir anne olduğumu, çocuklarımın ve kocamın benden nefret ettiğini söyledi. Bunu daha önce de söylemişti ama bu sefer ayıktı. O andan itibaren bir daha asla konuşmayacağımızı biliyordum.”
Arkadaşını hala özlüyor olsa da Ellie, arkadaşlığını bitirdiğinden beri ruh sağlığının önemli ölçüde iyileştiğini söylüyor.
Ancak bir arkadaşlığın fişini çekmeden önce arkadaşınızın olumsuz duygularınızı tetiklemesinin daha derin bir nedeni olabileceğini kabul etmek önemli. 42 yaşındaki Sarah, daha önce arkadaşlarını ‘çok çabuk’ terk ettiğini belirtiyor: “Büyürken çok fazla travma yaşadım ve bu da özgüvenimin düşük olmasına neden oldu. İlişkilerimde bir paspas olduğumu ve onlardan aldığımdan daha fazlasını verdiğimi fark etmeye başladım.” Sonuç olarak, kendini ters yöne koşarken ve insanların kendisinden faydalandığını hissettiğinde onları dışlarken buldu. Biraz düşündükten sonra, bazen davranışlarının daha çok kendi güvensizliğinin bir göstergesi olduğunu gördü: “İnsanların farklı kapasitelere sahip olduğunu ve bunun her zaman benimle ilgili olmadığını fark etmeye başladım.”
İyi iletişim arkadaşlığın bozulmasını önler
Schechter, iyi bir iletişimin zor bir arkadaşlığın bozulmasını önlemeye yardımcı olabileceğini söylüyor. Her ne kadar insanlar uzaklaşmanın nihai öz bakım eylemi olduğuna inansa da kendiniz ve başkaları için şefkatin daha güçlü olabileceğini savunuyor: “Örneğin, bir arkadaşınız her zaman kendisi için uygun olan yerlere gitmenizi talep ediyorsa, onunla konuşmak ve bunun neden olduğunu anlamak bir fikir olabilir. Aynı zamanda, bunun sizin için neden zor olduğunu ve neden daha dengeli olmasını tercih ettiğinizi de belirtin.”
Siyasi görüş ayrılıkları arkadaşlıkları bitiriyor
Kutuplaşmış bir dünyada, siyasi görüşler üzerine yapılan tartışmalar arkadaşlıkların sona ermesinin bir başka yaygın nedenidir. Birinin yaşam tarzınıza karşı son derece hoşgörüsüz olduğu, görüşlerinin sizi güvensiz hissettirdiği ya da görüşlerinin nefreti, saldırganlığı körüklediği durumlarda ayrılmak muhtemelen en iyi çözümdür.
Sergent, “En iyisi dürüst olmak ve karşınızdaki kişiye değerlerinizin artık uyuşmadığını hissettiğinizi söylemektir” diyor. Sıradan anlaşmazlıklar için, belli bir miktar sürtüşmenin sağlıklı olabileceğini belirten Sergent şöyle devam ediyor: “Bazen insanlar belli bir tür insanla takılmaları gerektiğini düşünür ve farklı inançları ya da ilgi alanları olan insanlarla arkadaşlıklarını iptal ederler. Ancak farklı insanlarla birlikte olarak kendiniz hakkında yeni şeyler keşfedebilirsiniz.”