“YİNE GELECEĞİM!”: OSMAN TÜRKAY

Uzm.Çağın ZORT (M.A)

1927 yılında Girne’ye bağlı Ozanköy’de doğdu. İlk ve ortaöğrenimini Girne’de özel bir okulda tamamladı. Orta öğreniminden sonra Kıbrıs’ta gazetecilik ve tercümanlık yaptı. Hürsöz gazetesinde çalışmaya başladı. Türkiye’ye gittiği tarih olan 1955 yılına kadar bu görevini sürdürdü. Türkiye’de olduğu süre içerisinde çevirmenlik yaptı.  Daha sonra gazetecilik eğitimi almak üzere İngitere’ye gitti. 1955 yılında orada, Modern Diller Okulu Gazetecilik Bölümü'nü bitirdi. 1957 yılında Kıbrıs’a döndü. Lefkoşa’da Beşparmak ve Uyarı dergilerini çıkardı. Daha sonra Londra’da yaşamaya başladı. Şiirleri yanında denemeler ve incelemeler yazdı, İngilizce'den çeviriler yaptı. Şairin eserleri Türkçe, İngilizce, Rumca, İspanyolca, Urduca, Hinduca, Polonezce, Çekce ve İsveçce gibi pek çok dile çevrildi. Dünyanın değişik ülkelerinden 50’ye yakın ödül aldı. Şairler Cemiyeti ve uluslararası kuruluşlar tarafından şiir dalında 1988 ve 1990 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’ne iki kez aday gösterildi. Son dönemlerde aktif olarak Türk Dünyası'nı ilgilendiren organizasyonlara katıldı. Şair Osman Türkay, UZAY ŞAİRİ olarak biliniyor. O daima eserlerinde Dünyadaki sorunları, tehlikeleri ele alarak şiirlerinde işlemiştir onun ilk uzay çağı şairi denmesi bu nedendendir. O nükleer tehlikeyi, bozulan ve yok olan çevreyi vb. konuları tema olarak şiirlerinde irdelemiştir.  Türk ve Dünya şiirini, felsefesini çok iyi bilen Türkay, kendisini geliştirmek için daima çok kitap okumuş bir kişidir. Türk Dünyası'nın Kıbrıslı büyük şairi Osman Türkay, Sağlık nedenleriyle 2000 yılında devlet tarafından Kıbrıs’a getirildi. Tüm uğraşlara karşın, 22 Ocak 2001 sabahı vefat etti. Son sözü, şiirinin hülasası gibidir: “Yine geleceğim! Doğup büyüdüğü ve asıl adı Kazafana iken şairin adına izafeten Ozanköy olarak değiştirilen köyde defnedidi.   Kitapları:

  1. Yedi Telli, Beşparmak Yayınları, Lefkoşa, 1959.
  2. Uyurgezer, Yeditepe Yayınları,İstanbul, 1969.
  3. Beethoven’de Aydınlığa Uyanmak, Yeditepe Yayınları,İstanbul 1970.
  4. Evrenin Düşünce Gezgin, Yeditepe Yayınları, İstanbul,1972.
  5. Kıyamet Günü Gözlemcileri, Yeditepe Yayınları, İstanbul,1975
  6. Beethoven and Other Poems (English Version),Hub Publications Ltd.Athenneum Books,

London,1978

  1. Poetry Türkay, A Special Issue of Poet, India, Madras,May 1982.
  2. Variations, Poets Press, India,1986.
  3. Symphonies for the World., Oxford University Press, Printing House,Oxford 1989.
  4. Şeçme Şiirler, T C Kültür Bakanlığı, Ankara, 1990.
  5. Edebiyat,Eleştiri ve Dil Üstüne Düşünceler,K.K.T.C Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı

Yayınları,1993.

  1. Poetry Türkay and Epitaphs for a Dying World, A special issue of the magazine

International Poets, Madras ,India, 1995.

  1. Ölümsüzlük Acısı (Oyun), K.K.T.C Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı Yayınları, 1998.
  2. Piramit Üçlüsü (Oyun), K.K.T.C Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı Yayınları,1998.
  3. Roaming About Universe, The Pentland Press,Usa, 1998.
  4. Cosmorama, The Pentland Press,Usa, 1999.

  Türkay’ın; yabancı dilde yayımlanan kitapları ve çevirileri de vardır.   Şiirlerinden Örnekler:   ŞAİR ÇOCUĞUN SABAH DUASI   Tanrım ne olur böyle her gün ! Gökyüzü masmavi Hava sımsıcak olsun Beşparmak dağlarının ötesinden Güneş evimize annem gibi doğsun Arınmış sevinçlerle dudaklarımız Öpsün ışıkta titreşen çiçekleri Yün iğirsin nineler Emzirsin nurtopu bebekleri anneler Kırlangıçlar sallasın beşikleri     AKDENİZ’İN MAVİ İNCİSİ KIBRIS              I

Akdeniz’in mavi incisi Kıbrıs

Doğduğum, ilk güneş ışınlarını gördüğüm Şiiri, barışı ve erinci ilk soluduğum ülke Şimdi seni otuzbeş bin ayak yükseklikte Hindistan’dan Londra’ya uçtuğum Uçağın penceresinden seyretmekteyim Tapınırcasına güzelliğini akıtıyorum                                    Yüreğime Özlemimi acılarına katarak yudum                                      yudum içiyorum Göklerin mavi renginde Tutuşuyor alev-alev düşüncelerim Kucaklayıp düşümde seni,öperken                                          toprağını Sevgi ve saygı dolu duygularla Görüyorum yaraların henüz kapanmamış Yakarıyorum yaraların henüz kapanmamış Yakarıyorum içten ve gizlice Yakarıyorum bir kez daha Denetlenmemiş,doludizgin tutkulara Kaptırmayasın diye kendini Bağrında kana ve kine yer vermesin diye Ruhumun derininden konuşarak diyorum “Varlığımın kutsal toprağı,ülkem diyorum “Söz ver böyle sakin ve rahat kalacağına “Ve sonsuz barışın,erincin vatanı                                     olacağına...” …       SONSÖZ:   Osman Türkay ülkemiz yazınına yaklaşık olarak elli beş yıl emek veren bir aydınımız, şairimizdir. Onu burada bir iki sayfa ile anlatmak, düşüncelerini, fikirlerini, şiir ve dünya anlayışını tarif etmek ne mümkün… Ömrünün yarısından fazlasını İngiltere’de geçiren şair Osman Türkay, ülkemiz şiirini yurt dışında tanıtmaya çalışmış ve belli bir ölçüde de bunu başarmıştır diyebiliriz. Osman Türkay ömrünün yarısını yurt dışında yaşamasına rağmen, Kıbrıs Türk Şiiri’nden uzak durmamıştır. Daima bir ayağı İngiltere’de bir ayağı da Kıbrıs’ta olmuştur. Ülkemiz akademisyenlerinden Şevket Öznur’un, Türkay ile ilgili hazırladığı kitaplar kaynak niteliğindedir. Gerçekten O ulusal kaynaklardan beslenerek ünüyle uluslararası bir değer haline gelmiş ve tüm insanlığa mal olmuş bir filozof yazarımızdır. Büyük düşünürler asla unutulmazlar. Osman Türkay’da unutulmayacak ve binlerce yıl sonra evrensel sezgileriyle, kavrayışıyla, insanlığa bakışıyla, kısaca tüm fikirleriyle yaşayacaktır. Genç kuşakların ona duyduğu hayranlık zaman içerisinde çoğalarak artacaktır. Bu toprakların kültürünün sanatçılara ne gibi ilhamlar verebileceğinin en güzel örneği olarak baş tacı edilecektir. Ruhun şâd olsun Türkay.   KAYNAKÇA Atun, Suna. Kıbrıs Türk Edebiyatı. SAMTAY VAKFI Yayınları:36. Lefkoşa, 2009. Atun,Suna. Kıbrıs Türk Kültürü Makaleler 1, 2. 2015. Karadağ, Metin. Çağdaş Kıbrıs Türk Edebiyatı İçinde Osman Türkay Şiirinin Evrensel Boyutları. Kıbrıs Türk Edebiyat Başlangıçtan Bugüne, KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı yayını, Lefkoşa 1989. Öznur, Şevket- Tuncay Özdoğanoğlu. Uzay Çağı Ozanı Osman Türkay, Lefkoşa 2003. Serdar, Gülgün. Şairlerimiz Şiirlerimiz. Lefkoşa, 2000. Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi. Cilt 9. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1997. Yaşın, Mehmet: Kıbrıslıtürk Şiiri Antolojisi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 1994. http://www.biyografi.net/kisiayrinti.asp?kisiid=915 (http://turkoloji.cu.edu.tr/GENEL/karadag_evrensel.pdf