Skandal Protokol, Türkiye'ye İlhak Mı?

KKTC Türkiye’nin 82. Vilayeti olma yolunda ilerliyor. Detay Gazetesi'nin belgeleri ile yayınladığı, KKTC ve Türkiye Gençlik ve Spor Bakanları arasında imzalanan protokol duyanları şaşkına çevirdi. Protokol ile gençlik ve spor alanındaki yetkilerin neredeyse tümü Türkiye’ye devrediliyor

ADIM ADIM YÜRÜRLÜKTE: KKTC ve Türkiye arasında, 12 Mart 2014 tarihinde imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurtdışı Koordinasyon Ofisinin Kurulması ve Faaliyetlerine İlişkin Anlaşma” 3 Şubat 2015 Salı tarihli TC Resmi Gazete’de yayınlandı. 5 yıllığına yürürlükte olması karara bağlanan protokol ülkemizde henüz meclis onayı olmadan CTP-DP Hükümeti tarafından Bakanlar Kurulu’ndan da onay alarak, adım adım yürürlüğe sokuldu.

YETKİLER DEVREDİLİYOR: Protokol çerçevesinde, KKTC’de kurulacak olan “Gençlik Koordinasyon Ofisi”nin Türkiye’den gelecek çalışanlarına, diplomatik misyona eş kolaylıklar ve ayrıcalıklar sağlanırken, protokol ile Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın ve Gençlik Dairesi’nin faaliyetlerinin tamamen lav edilecek noktaya geleceği göze çarpıyor. Protokol ile gençlik ve spor alanında TC Lefkoşa Yardım Heyeti’nin yürüttüğü faaliyetlere benzer, ekonomik ve yardım faaliyetlerinin yürütülmesini de tek merkezden sağlayacak.

Oshan Sabırlı

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde “Gençlik ve Spor Bakanlığı Yurt Dışı Koordinasyon Ofisi” kurulmasına ilişkin kanun Türkiye’de 22 Ocak 2015’te kabul edildi. Kanun, 3 Şubat 2015 tarihinde TC Resmi Gazete’de yayınlanıp yürürlüğe girdi ve protokol ile Türkiye üzerine düşen resmi yükümlülükleri de onaylanmış oldu.

Protokolün ülkemizde ayağı ise Bakanlar Kurulu’nun 18 Haziran tarihinde sessiz sedasız onaylandığı ve 19 Haziran 2014 tarihinde Resmi Gazete’de yürürlüğe sokulmasının ardından, 5 yıllık bir süreyi kapsaması ve Anayasa’nın 90’ıncı   (Uluslararası Andlaşmaları Uygun Bulma) maddesi gereği 20 Haziran’da Başbakan Özkan Yorgancıoğlu tarafından meclisin gündemine getirilmeye çalışıldı. Ancak protokol gündemden  geri çekildi. En az 5 yıllık bir süreyi kapsaması nedeni ile protokolün Cumhuriyet Meclisi tarafından da onaylanması gerekiyor.

DENETİM YENİ KURULACAK OFİSTE

Bugünkü Detay Gazetesi'nde yayınlanan Protokol uyarınca TC Gençlik ve Spor Bakanlığı’yla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ekonomi Turizm Kültür ve Spor Bakanlığı tarafından imzalanan anlaşmayla, gençlik ve spor işleri Türkiye tarafından Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde kurulacak bir ofisin kontrol ve denetimine verilecek.

YETKİLİLER DEĞİŞECEK

Protokol çerçevesinde, KKTC’de kurulacak olan “Gençlik Koordinasyon Ofisi”nin Türkiye’den gelecek çalışanlarına, diplomatik misyona eş kolaylıklar ve ayrıcalıklar sağlanırken, protokol ile Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın ve Gençlik Dairesi’nin faaliyetlerinin tamamen lav edilecek noktaya geleceği göze çarpıyor. Protokol ile gençlik ve spor alanında TC Lefkoşa Yardım Heyeti’nin yürüttüğü faaliyetlere benzer, ekonomik ve yardım faaliyetlerinin yürütülmesini de tek merkezden sağlayacak.

GENÇLİK DAİRESİ KÜÇÜLTÜLDÜ

Protokol ilk etapta Gençlik Dairesi’nin çalışmalarını gereksiz hale getirecek. Gençlik Dairesi zaten hükümet eliyle, bütçesinden başlanarak küçültülmeye çalışılıyor. 2 yıldır Gençlik Dairesi bütçesinin azaltıldığı göze çarparken, Gençlik Dairesi’nde bu yıl da, 2013’ten 2014’e geçerken de yüzde 4 oranında küçülmeye gidildi. Normalde artırılması gereken bütçe faaliyetlerinin daha da azaltıldığı dikkat çekiyor. Daire 2015’te yaşanan bütçe kesintisi ile 2013 bütçesine denk bir bütçeye geriletildi. Artması gerekirken bütçede 2 yılda yüzde 9 oranında düşüş gerçekleşti.

PROTOKOLDEN MADDELER…

“Gençlik Koordinasyon Ofisi” bir dizi faaliyet yürütecek. Bu faaliyetler arasında, “KKTC Hükümeti ile gençlik ve spor alanlarında işbirliğinin geliştirilmesi amacıyla program ve projelerin hazırlanması, var olan program ve projelerin denetlenmesi” öngörülüyor.  Protok ile “KKTC’de gençlik kampları ve merkezlerinin kurulması ve işletilmesi” hakkı da “Gençlik Koordinasyon Ofisi”ne verilecek.

EKİP TÜRKİYE’DEN

“Gençlik Koordinasyon Ofisi” çalışmalarını yürütmek için, “Ofisin mahalli personeli de dahil olmak üzere, koordinatörü ve personelini seçmek. İstihdam etmek ve ücretlerini ödemek” yetkilerine sahip olacak. Protokol sayesinde mutabakat uyarınca KKTC tarafından bu yetkiler ofise bırakmış durumda.

YURTLAR KONUSU YİNE GÜNDEMDE

Türkiye’de yasa haline gelen protokol ile “KKTC genelinde Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü’nce işletilen ve işletilecek yurtlar olmak üzere öğrenci yurtlarının inşası, işletilmesi, tamiri, bakımı ile var olan yurtların modernizasyonunu sağlamak ve işletmek üzere, KKTC’nin ilgili Bakanlığı ile 10.02.2012 tarihinde önceden imzalanan ve her iki ülke Bakanlar Kurulu’nca onaylanarak yürürlüğe giren protokolü Ofis tarafından yürütmek. Gerekirse yeni protokoller yapmak” yetkileri de bu kuruluşa verilecek.

GENİŞ YETKİ

Protokolde geniş yetkiler ve ayrıcalıklı haklar da dikkat çekiyor. “Projelerin tasarımı ve uygulanması sırasında görevlendirilen uzmanlara gerekli tüm bilgileri sağlamak, taraflarca uzman görevlendirilmesinin uygun görülmesi halinde, görevlilere KKTC’deki çalışmaları engelleyici şartlar koymamak” maddesi ile neredeyse bu görevleri yürütenlere eşsiz ve sınırsız yetkiler verildiği göze çarpıyor. Öte yandan diplomatik ayrıcalıkların yine bu ofiste çalışanlara sunulacağı “KKTC Hükümeti, “18 Nisan 1961 Tarihli Diplomatik İlişkiler Hakkında Viyana Sözleşmesi’ni ve diplomatik hak ve ayrıcalıklar ile ilgili mevzuatı göz önüne alarak, Ofisin faaliyetleri ve personeli için gerekli diplomatik kolaylık, hak, muafiyet ve ayrıcalık sağlayacaktır” maddesi ile göze çarpıyor.

BİTMEDEN BİTMİYOR

Protokol “Bu anlaşma, 5 (beş) yıllık bir süre ile yürürlükte kalacak olup, taraflardan herhangi birince anlaşmanın olağan süresinin sona ermesinden en az altı (6) ay önce feshetme niyetinin yazılı olarak karşı tarafa bildirmemesi halinde her seferinde kendiliğinden 5 (beş) yıl daha uzar” maddesi ile de dikkat çekiyor.

Öte yandan “Anlaşmanın sona ermesi durumunda bu anlaşma hükümleri, anlaşmanın uygulanması sırasında imzalanmış ve yürürlüğe girmiş olan Özel Anlaşmalar çerçevesinde yerine getirilmeyen taahhütler için uygulanmaya devam edecektir. Anlaşmanın süresinden önce feshedilmesi durumunda yürürlüğe girmiş bulunan ve anlaşmanın feshedildiği tarih itibariyle henüz tamamlanmamış bulunan işbirliği faaliyetleri geçersiz kılınmayacaktır” gibi düşündürücü ve içeriği sorgulanması gereken kurallar da protokolde yer alıyor.