Türkiye Dışişleri Bakanı Fidan Rusya ziyaretinde BRICS+ toplantısına katılacak

Bu yıl başından itibaren Mısır, Etiyopya, İran, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri de gruba dahil oldu.

Uluslararası güvenlik, sürdürülebilir kalkınma ve küresel yönetişim konularının ele alınacağı BRICS+ oturumuna ise BRICS üyelerine ek olarak 15 ülke (Türkiye, Bahreyn, Bangladeş, Belarus, Cezayir, Endonezya, Kazakistan, Küba, Laos, Moritanya, Nijerya, Tayland, Sri Lanka, Venezuela ve Vietnam) davet edildi.

Türkiye BRICS hakkında ne mesajlar veriyor?

Ankara, Türkiye’nin BRICS ile temasta olmasının Avrupa Birliği ile olan ilişkilerine bir alternatif olarak değerlendirilmemesi gerektiğini düşüncesinde.

Kaynaklar, BRICS’in iki önemli ülkesi Çin ve Rusya’nın Türkiye’nin en önemli ticaret ortakları arasında olduğunu anımsatıyorlar ve gelişmekte olan bir ekonomi olarak Türkiye’nin her türlü ticaret ve ekonomik iş birliği fırsatından yararlanmasının doğal bir davranış olduğunu belirtiyorlar.

Dışişleri Bakanı Fidan, Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi'nin daveti üzerine gittiği Çin'de 3 Haziran'da yaptığı açıklamada, AB ile Gümrük Birliği'ne sahip Türkiye'nin BRICS gibi farklı platformlarda çeşitli ortaklarla yeni işbirliği fırsatlarını aramaya devam ettiğini kaydederek, Rusya'da düzenlen BRICS toplantısına katılacağını belirtmişti.

Reuters'a göre Çin basınına yansıyan haberlerde Fidan'ın BRICS topluluğuna katılmayı değerlendirdiklerine dair sözleri yer aldı.

Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov da Türkiye'nin BRICS'e olası ilgisini memnuniyetle karşıladıklarını söyledi:

Peskov, "Türkiye gibi önemli ortaklarımız dahil komşu devletlerin BRICS'e yönelik artan ilgisini memnuniyetle karşılıyoruz. Elbette bu ilgi, Rusya'nın başkanlığında hazırlanan BRICS zirvesinin de gündeminde olacak" demişti.

BRICS'in, ilgi gösteren tüm devletlerle temasları sürdürmekten yana olduğunu belirten Peskov, bunun için çeşitli formatlar üzerinde çalışıldığını aktararak, "Bu, zaman gerektiren bir süreç ancak bu kadar yoğun ilgiyi memnuniyetle karşılıyoruz" ifadesini kullanmıştı.

Rusya, BRICS Dönem Başkanlığını 1 Ocak'ta Güney Afrika Cumhuriyeti'nden devraldı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da 2018'de Johannesburg'da düzenlenen 10. BRICS Zirvesi marjında BRICS+ Oturumuna katılmıştı.

Avrupa Birliği ise özellikle Ukrayna’ya savaş açan Rusya ile Türkiye arasında artarak devam eden ticaret ilişkisinden kaygılı olduğunu saklamıyor. Dışişleri Bakanı Fidan’ın BRICS+ zirvesine katılımını ve oradan vereceği mesajları yakından takip eden AB kaynakları, Türkiye ile özellikle AB yaptırımlarının delinmemesi için temasta almaya devam edeceklerini belirtiyorlar.

BRICS nedir?

Gelişmekte olan ülkelerin uluslararası konularda daha çok söz sahibi olmasını isteyen Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin 2006'da, "BRIC" grubunu kurdu. Grup adını, bu ülkelerin İngilizce baş harflerinden alıyor. 2011'de Güney Afrika'nın da katılmasıyla grubun adı "BRICS" oldu.

Mısır, Etiyopya, İran, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri de 1 Ocak'ta BRICS'e katıldı.

Grubun genişletilmiş hali için herhangi bir isim açıklanmadı ama grubun adının "BRICS+" olacağı düşünülüyor.

Arjantin de gruba davet edilmişti. Ülkenin yeni cumhurbaşkanı Javier Milei BRICS'e katılmayacaklarını söyledi.

BRICS ülkeleri yıllık zirve toplantılarında kararlar alıyor.

Grup üyesi ülkeler sırayla, bir yıllığına grubun dönem başkanı oluyor.

BRICS neden önemli?

BRICS ülkeleri arasında Çin ve Rusya gibi büyük dünya güçleri, ya da Brezilya ve Güney Afrika gibi kendi kıtalarındaki büyük güçler var.

Genişleyen grubun bünyesindeki ülkelerin toplam nüfusu 3,5 milyar; yani dünya nüfusunun yüzde 45'ini oluşturuyor.

BRICS ülkelerinin ekonomilerinin toplam büyüklüğü 28,5 trilyon dolar. Bu da, dünya ekonomisinin yaklaşık yüzde 28'ine tekabül ediyor.

BRICS ülkeleri aynı zamanda dünyada ham petrolün yüzde 44'ünü üretiyor.

BRICS grubu, kalkınmakta olan ülkelerin "daha büyük bir ağırlığa ve temsile" sahip olması çağrısı yapıyor.

Grup bünyesindeki ülkeler 2014'te, kalkınma projelerine destek vermek için Yeni Kalkınma Bankası'nı kurdu.

BRICS ülkeleri 2022 sonu itibarıyla kalkınmakta olan ülkelere yeni yol, köprü, demir yolu ve su tedariki projeleri için 32 milyar dolar kredi verdi.

İrlanda'nın başkenti Dublin'deki Trinity College'dan kalkınma coğrafyası uzmanı Prof Padraig Carmody'ye göre, "Çin, BRICS üzerinden gücünü ve nüfuzunu büyütmeye çalışıyor. Özellikle Afrika'da. Küresel Güney'in başlıca sesi olmak istiyor".

Londra merkezli düşünce kuruluşu Chatham House'dan Creon Butler'a göre de, "Rusya, grubu Batı'ya karşı savaşının parçası olarak görüyor. Ukrayna'nın işgalinden sonra uygulanan ambargoları aşmasına yardımcı oluyor".

Butler ayrıca, İran'ın BRICS'e üye olmasının, grubun Batı karşıtı özelliğini artıracağı görüşünde.