Kıbrıs müzakerelerinde bugüne kadar gelen süreç ve merak edilenler ülke televizyonlarının temsilcileri tarafından Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’ya soruldu, Cumhurbaşkanı cevapladı. Akıncı, Kıbrıs Türk tarafının müzakerelerdeki pozisyonunu değerlendirdi ve Kapalı Maraş’tan vatandaşlığa, çapraz oylamadan mülkiyete, yeni sınır kapılarından GSM’e kadar süreç hakkında açıklamalarda bulundu.
SÖZLER, GARANTİLER, TIKANIKLIKLAR…
İki yeni sınır kapısının açılması için tüm engellerin ortadan kalktığı ve işin paraya ve inşaat prosedürüne kaldığını kaydeden Akıncı, GSM konusunda tıkanıklık olduğunu kaydetti. “Türkiye’nin garantörlüğünün devamının gerekli olduğunu görüyoruz” ifadelerini kullanan Cumhurbaşkanı Akıncı, tazminatlarla ilgili uluslararası desteğe ihtiyaçları olacağını dile getirdi ve hem Avrupalı hem de ABD'li yetkililerden her türlü katkının yapılacağına dair söz aldıklarını kaydetti.
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı Kıbrıs Türk televizyonlarının ortak canlı yayınına konuk oldu. BRT’nin teknik desteği ve moderatörlüğünde gerçekleştirilen canlı yayında, Cumhurbaşkanı Akıncı, BRT, Genç TV, Sim TV, Kanal T, Kıbrıs TV, Ada TV, Diyalog TV ve As TV’den katılımcıların Kıbrıs müzakereleri ve iç konulara ilişkin sorularını yanıtladı. BRT ve özel televizyon kanallarının eş zamanlı olarak yayınladığı program Cumhurbaşkanlığı’nda gerçekleştirildi.
Mülkiyet ile ilgili bir uzlaşı olup olmadığına yönelik bir soruya karşılık Cumhurbaşkanı Akıncı, mülkiyet başlığında da ilerleme kaydedildiğini söyledi. Akıncı ‘Mülkiyet halkın çok duyarlı olduğu bir konu. Bizim için siyasi eşitlik, yönetim ve güç paylaşımı da önemli. Oralarda da ilerlemeler var. Altı başlığın üçü ekonomi, AB ve Yönetim ve Güç Paylaşımı, diğer üç başlık ise Mülkiyet, Toprak ve Garantiler ile Güvenlik konuları. Her birine değinildi, hiç konuşulmadı değil ama örneğin toprakta harita, yüzdelik, köy isimleri bütün bunlara hiç girilmedi dolayısıyla gerçek anlamda konuşuldu diyemeyiz’ dedi. Garantiler konusunda ise iki toplumun yanı sıra uluslararası bir anlaşmadan bahsettiklerini kaydeden Akıncı ‘Üç tane garantör ülke var o bağlamda bir beşli konferansta bunun ele alınması gerekiyor. O da diğer konularda tablo ortaya çıktıktan sonra’ diye konuştu.
“22 BAŞLIKTA UZLAŞI VAR”
Akıncı, mülkiyette etkilenmiş mülklerin kategorize edilmesi anlamında 22 başlıkta uzlaşı bulunduğunu, onun dışında belirli konularda mesafeler alındığını ancak kriterler konusunun tartışılmaya devam ettiğini belirtti. Akıncı ‘Herşey tam manasıyla bitmiş değil. Mülkiyette kriterlerde de bir uzlaşıya varılırsa diğer konuların daha rahat geçme olasılığı artar. Geçtiğimiz ilk üç başlıkta kalan konular şu kayıtla söyleyeyim dönüşümlü başkanlıktaki hakkımızı teslim etmeleri kaydıyla, çünkü o konu konuşuldu ama henüz bir anlaşma sağlanmış değil. Dönüşümlü başkanlık bizim için önemli çünkü bizim siyasi eşitliğimizin önemli göstergelerinden bir tanesi’ dedi. Akıncı, mümkün olan en az sayıda insanın yerinden olmasını hedeflediklerini söyledi.
Akıncı ‘Halka şu mesajı vermek isterim. Bir kere bizim birkaç tane hedefimiz var mülkiyet konusunda; bir tanesi mümkün olan en az sayıda insanımızın yerinden olması çünkü 74 öncesine yeniden dönüş mümkün değil, çünkü yaşamın koşullarına uygun değil. Hayat bize geleceği işaret ediyor yani bu 41 yılda çok farklı yaşamlar kuruldu hem Kuzey’de hem Güneyde dolayısıyla eğer biz 41 yıl önce burada oturan insanlar topyekün buraya dönecek diye bir anlayış sergilerse birileri bu gerçekleşmeyecek. Çünkü o insanların tümü hayatta değil, çocukları da yeni bir yaşam kurdular dolayısıyla biz geleceğe bakmak zorundayız’ diye konuştu. Mülkiyet konusunu komisyonlarda incir ipi gibi uzatmak niyetinde olmadıklarını da vurgulayan Akıncı bu konuyu erken bir zamanda bitirmeyi istediklerini, kriterlerin de bu anlamda önem taşıdığını söyledi. Kriterlerin net ve açık olması gerektiğine de dikkati çeken Cumhurbaşkanı Akıncı ‘Kimse alternatifi ve uygun bir seçeneği olmadan yerinden edilecek diye bir kayıt da söz konusu olamaz. Zaten çok sınırlı sayıda böyle bir durumun Kuzey’de yaşanmasını öngörüyoruz’ dedi.
“HEDEF AZ SAYIDA İADE”
Akıncı ‘Rum tarafında şöyle bir anlayış gündeme getiriliyor; ilk mülk sahibi yani 74’deki tapu sahibi ilk söz sahibi olacak ve müzakere heyeti de bunu kabul etti şeklinde, bu bir yanlış anlamadır. İlk koçan sahibi ilk müracaat sahibi olacak o da 1 yıl içerisinde diyecek ki bu mal bana aittir, ben tazminat istiyorum veya ben takas istiyorum veyahut da ben orada yaşamak istiyorum dediğinde o zaman içinde oturanın da durumuna bakılacak. Dimopulos davası AHİM’de bize bu hakkı getirdi. İlk mülk sahibinin müracaat hakkı olarak ama içinde oturanın da hakkı olacak. Bunlar üzerinde daha tartışılan konulardır’ diye konuştu.
Takas olabileceğini ancak iadenin çok fazla olmayacağını da belirten Akıncı, Güney’de yapılan araştırmaların da bu tarafa gelmek isteyenlerin sınırlı sayıda olduğunu gösterdiğini kaydetti. Akıncı ‘Daha az sayıda insanın gelmesi demek daha fazla tazminat demek. Biz de bunu tespit ettiğimiz için uluslararası ilginin de yoğun olduğu bu dönemde finansman konusunda sayın Espen Barth Eide’nin de yardımı ile uluslararası arenada bir arayış sürüyor. Buraya gelip giden yabancılar da olumlu mesajlar vardi’ dedi.
DÖNÜŞÜMLÜ BAŞKANLIK
Anastasiadis de mülkiyet konularına sizinle hemfikir mi sorusunu yanıtlayan Cumhurbaşkanı Akıncı, “Anastasiadis herşeye evet demiş olsa şimdiye mülkiyet başlığını bitirmiştik. Kriterler konusunu konuşuyoruz. Biz de onlar da kendi pozisyonlarını koyuyor ancak yıllarca süren söylemler vardı, onlar yavaş yavaş geride kalıyor” dedi.
Dönüşümlü başkanlık konusunda samimi inancının bu sorunun aşılacağı şeklinde olduğunu ancak henüz bir uzlaşı olmadığını belirten Akıncı, Mülkiyet konusunda da adım adım ilerleneceğine inanç belirtti. Akıncı, “iki kesimlilikten ne anlaşıldığı BM parametrelerinde olduğu gibi bir noktaya gidecek. Çünkü iki kesimlilikte Rumların hem Güney de hem de Kuzeyde nüfus ve mülkiyette çoğunlukta olacağı bir durum söz konusu olamaz” dedi.
“Tazminatlar ile ilgili uluslararası desteğe ihtiyacımız olacağı aşikardır” diyen Cumhurbaşkanı Akıncı hem AB hem de ABD yetkilileri ile konuyu görüştüklerini ve her türlü katkının yapılacağı konusunda söz verildiğini söyledi. Akıncı, bir çözüm ile birlikte Kıbrıs’ın ufkunun açılacağına inanç belirtti.
“GARANTÖRLÜK OLMAZSA TOPLUM HAYIR DER”
Garantörler konusundaki soruyu da yanıtlayan Cumhurbaşkanı, tüm konuları toparlayıp toprak konusunu bitirdikten sonra garantiler konusunun garantörlerle konuşulması gerektiği düşüncesini dile getirdi. Enerji konusuna da değinen Akıncı, doğalgazın gerginlik konusu yapılması yerine iki tarafın da yararlanacağı bir proje haline getirilebilineceğini söyledi.
Kıbrıslı Türklerin Türkiye’nin garantörlüğü konusuna önem verdiğini belirten Akıncı, yapılan araştırmalara göre referandumda Türkiye’nin garantörlüğü olmazsa toplumun hayır diyebileceğini söyledi. Akıncı “Türkiye’nin garantörlüğünün devamının gerekli olduğunu görüyoruz. Pozisyonumuz bu noktadadır. Halka istediğini vermek zorundayım” dedi. Akıncı Rumların Türkiye’nin garantörlüğü konusunu tehdit olarak gördüğünü belirterek, onların da bu konuyu tehdit olarak görmeyecekleri bir formülün bulunması gerektiğini söyledi.
“NÜFUS SABİTLENECEK DİYE BİR DURUM YOK”
Akıncı, “Müzakere sürecinde İçişleri Bakanlığından KKTC vatandaşlarının sayısını istedik. Gördük ki oranlar dörtte bire yakın. Rum tarafının 4’te bir söylemi bu nedenledir Ancak Kıbrıslı Türk ve Rumların nüfusu bu orana sabitlenecek diye bir durum yok. Nüfus doğal akışı içinde çoğalacak. Söz konusu olan gelecekte dışarıdan aktarmayla demografik yapının bozulmamasıdır. Akıncı, şu andaki vatandaşların birleşik Kıbrıs’ın ve AB’nin de vatandaşları olması konusunda uzlaşı olduğunu, Annan planındaki listenin sözkonusu olmadığını söyledi. Çözüm için Mart hedefinin, Güney’deki Mayıs’ta yapılacak seçimler nedeniyle seslendirildiğini kaydeden Cumhurbaşkanı Akıncı, Mart sözcüğünü kendisinin kullanmadığını ancak çözümün kararlılıkla devam ederse aylar içerisinde olabileceğini söylediğini hatırlattı.
“HERKESE BÜYÜK İLHAM VERECEK”
Kıbrıs müzakerelerinde farklı bir konjonktür bulunduğuna da işaret eden Akıncı farklı dilden farklı dinden insanların federal bir çatı altında buluşmanın herkese büyük ilham vereceğini belirtti. Akıncı, bu yeni dinamikte akıl yolunda buluşulmaması halinde gerginlik yerine ortak yarar üretileceğine dikkati çekti. Kıbrıs Türk Halkını uluslararası hukuk dışında ilanihaye tutmak istemediklerini de belirten Akıncı halkın kendisine duyduğu güveni boşa çıkarmayacağını vurguladı. Referandumda olumlu bir sonuç elde edileceğine inanç belirten Akıncı ‘Biz halkımıza hayır diyeceği bir anlaşma yapmayacağız. Halkımızın onay vereceği noktaya gelmeden bu imzayı atmayız’ diye konuştu.
“TÜRKİYE’DEN BİR ENGEL GÖRMEDİK”
Cumhurbaşkanı Akıncı görüşme masasını dışardan birilerinin idare etmediğini de vurgulayarak ‘Türkiye’den bir engel görmedik, bizim gayretlerimize olumlu destek gördük. Bu tarzda devam edersek 2016 çözüm yılı olabilir’ ifadelerini kullandı.
AB’ye hazırlık konusunda yapılması gerekenler bulunduğuna dikkati çeken Akıncı çözüm sonucunda Avrupa Birliği’ne girileceğine bu nedenle EURO para birimine geçileceğini ancak belli bir süre hem Türk Lirası hem de EURO para birimlerinin geçerli olacağını söyledi. Akıncı ‘Var gücümüzle bütün açıkları gidemeye çalışıyoruz. AD-Hoc komite kurduk, mesela AB’ye gidiğimizde EURO’ya geçeceğiz, ama belli bir süre hem TL hem EURO geçerli olacak. Aktif olarak somut çalışmalar yapılıyor, bu da sadece para birimi ile ilgili değil. Teknik donanımlarımızı AB standartlarına getirmemiz lazım ama önümüzdeki yıl çözüme gideceksek bunu yetiştirmemiz mümkün değil ama geçiş dönemleri olacak’ diye konuştu.
“AB UYUM YASALARI YAVAŞ İLERLİYOR”
AB ile ilgili uyum yasalarının uzun zamandan beri devam ettiğini sürecin yavaş ilerlediğini kaydeden Cumhurbaşkanı bunun hızlandırılması gerektiğini söyledi. Doğrudan Vergileri kurucu devletlerin toplayacağını Katma vergilerin ise Federal devlet tarafından toplanacağını belirten Cumhurbaşkanı Kurucu devletlerin ekonomi, turizm gibi uluslararası nitelikli anlaşmalar yapmaya hakkı olacağını ve bu bağlamda Türkiye ile de anlaşmalar yapabileceğini bunun federal yapıyı engellemeyeceğini söyledi. Su konusunda da değerlendirmede bulunan Cumhurbaşkanı Akıncı, bu konuda kriz yaşamaya gerek olmadığını, belediyeleri dışlamayacak bir formülün bulunması gerektiğini vurguladı.
“FEDERAL YAPIDA KENDİ KURUMLARIMZIN SAHİBİ OLMAMIZ SON DERECE ÖNEMLİ”
Federal yapıya geçileceğinde Kıbrıs Türkünün kendi kurumlarının sahibi olması, bunları iyi yönetmesinin son derece önemli olduğunu ifade eden Akıncı, “Türkiye’de bugün belediyeler suyu yönettiği gibi Kıbrıs Türk belediyeleri de bunu yapabilir. Ama bu iş kavga ile olmaz. Akıl yolunda bir çıkış yolu bulunmalı” dedi.
Konunun daha fazla sürüncemede kalmaya tahammülü olmadığını belirten Akıncı, konunun sadece ekonomik yada su ile ilgili olmadığını siyasi boyutunun da olduğunu kaydetti. Lefke-Aplıç ve Derinya kapılarında, mayın taramalarının yapılarak,Aplıç’taki mayınların temizlendiğini ve yol yapım çalışmalarına hazır hale getirildiğini kaydeden Cumhurbaşkanı Akıncı kapıların açılması ile bilinçli bir geciktirme söz konusu olmadığını vurguladı. Mobil telefonlar konusunun Rum tarafından kaynaklanan sorun nedeniyle yürürlüğe giremeyen tek konu olduğunu kaydeden Akıncı , Rumların Kuzey’deki operatörleri yasadışı olarak gördüğünü söyledi.
“HERŞEYİ ÇÖZÜM SONRASINA ERTELEME LÜKSÜMÜZ YOK”
Kurallara uymak için illa ki AB’ye girmenin beklenilmemesi gerektiğine dikkat çeken Akıncı, “Hep söylediğim bir şeyin altını çizmek isterim. Hastanede sigara içmemek için AB’ye girmeyi mi bekleyeceğiz? Kemerlerimizi takmamız için, her şeyden önce can güvenliğimiz için, illa ki güneye geçmeyi mi bekleyeceğiz? Ya da AB’ye girmeyi mi bekleyeceğiz. Ben bu anlayışın da değişmesi gerektiği taraftarıyım. Ben şimdiden de bir şeyleri yapabileceğimizi ve her şeyi çözüm sonrasına erteleme lüksümüz olmadığı kanaatindeyim” dedi.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.