Kalp krizleri son zamanlarda gündemden düşmeyen konulardan biri… Öyle ki yaş ve cinsiyet farkı olmaksızın gün geçtikçe artıyor. Peki kalp krizleri neden bu kadar yaygın? Vücudumuzdaki hangi işaretler kalbimizde bir sorun olduğunu gösterir? İşte Türk Kalp Vakfı Kardiyoloji Uzmanı Dr. Hüseyin Deniz Kılıç'ın bu sorularıma verdiği yanıtlar…
Kalp hastalıkları neden arttı?
Kalp hastalıklarının oluşumu çok etkenli bir süreçtir. Başlıca yanlış yaşam tarzı seçimleri, genetik ve çevresel faktörler rol oynamaktadır. Özellikle son yüzyıl içinde tütün (sigara) tüketiminin yaygın hale gelmesi, obez ve göbekli bireylerin toplum içinde oranının artması, günlük hareket ve egzersiz miktarının çok kısıtlı hale gelmesi, trans yağ kullanımının yaygınlaşması, basit rafine un ve şeker kullanımının artması kalp hastalıklarının daha sık görülmesinde önemli rol oynamaktadır.
Kalp hastalıklarının ilerleyen yaşla da görülme sıklığı artar. Pandemi süreci hareketsizlik, sağlıksız beslenme gibi nedenlerin yanı sıra kontrol ya da tedavilerdeki aksamalar nedeniyle kalp hastalıklarında artışa yol açan önemli bir etkendir. Covid-19'a yakalananlarda da pıhtılaşma riski nedeniyle kalp krizi tetiklenebilir.
Bu belirtileri sakın hafife almayın
– Kalp krizinin en sık belirtilerinden biri göğüs ağrısıdır. Özellikle göğüs kemiğinin gerisinde baskı, yanma ve sıkışma şeklinde ağrı hissedilir. Ağrı yürümekle, merdiven ya da yokuş çıkarken artar ve dinlenince azalır. Bazı hastalar yürüdükleri zaman göğüslerinde ağrı olduğunu dinlenmekle geçtiğini tekrar yürüyünce bu sefer ağrı olmadığını söyler. Bu da ağrının kalp nedenli olabileceğini gösteren tipik bir ifadedir. Göğüs ağrısı bazen göğüs kemiğinin alt kısmında yanma şeklinde olabilir ve mide ağrısıyla karıştırılabilir. Ağrı bazen boyuna, kola, sırta doğru yayılabilir fakat bu bir kural değildir. Kimi hastalardan duyduğumuz ‘Göğsüm ağrıdı ama kolumda ağrı olmadığı için kalp kaynaklı değildir diye düşündüm' cümlesi toplumdaki yanlış bir kanaati ifade etmektedir.
– Egzersizle göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı, baş dönmesi, çabuk ve aşırı yorulma, baygınlık hissi, bayılma gibi şikayetleri olan gençler doktora başvurmalıdır.
– Özellikle kalp krizi sırasında istirahat halindeyken hissedilen şiddetli baskı, sıkışma şeklindeki ağrıya fenalık hissi, yoğun ve ani soğuk terleme eşlik eder. Ne yazık ki özellikle yaşlı ve uzun yıllardır diyabeti olan kişiler göğüs ağrısı hissetmeyebilir. Ağrıları çok silik olabilir. Bunun yerine nefes alıp vermede zorluk, tuhaf bir fenalık hissi şeklinde belirtiler gelişebilir. Yaşlı ve diyabetiklerin bu durumu dikkate alınmalıdır.
– Kadınların kalp krizinden ölüm oranı erkeklerden fazladır. Bunun en önemli nedeni ise tipik kalp krizi belirtilerinin kadınlarda görülmemesidir. Dolayısıyla kadınlarda göğüs ağrısı yerine sırt ağrısı, nefes darlığı, mide bulantısı ve baygınlık hissi gibi belirtiler hafife alınmayıp, hastaneye başvurulmalıdır.
– Hareketle ya da yatınca nefes alıp vermekte zorluk hissediliyorsa, eskisine göre çok daha çabuk yorulur hale gelinmişse yatınca doğrulma ihtiyacı oluyorsa ancak yüksek yastıkta yatınca rahat nefes alıp verilebiliyorsa bu durum bir kalp hastalığı belirtisi olabilir.
– Kalbimizin atışını hissetmeyiz. Hisseder hale gelmişsek bu çarpıntıdır. Özellikle çarpıntı hissi sırasında baş dönmesi göz kararması baygınlık hissi oluyorsa çarpıntının önemli bir ritim bozukluğu olasılığı daha yüksektir.
– Tansiyon istikrarlı bir şekilde yüksekse kalp muayenesini de içeren sistemik bir değerlendirme mutlaka yapılmalıdır. Bazı kişiler özelikle yaşlılar zaman zaman başının döndüğünü, gözünün karardığını, bayılacak gibi olduğunu hatta bayıldığını ifade edebilirler. Bu hayati organlara özellikle beyine o sırada yetersiz kan ulaşmasından kaynaklanır. Bu duruma kalbin ritminde aşırı yavaşlama, elektriksel iletiminde bozulma, kalp kapağında aşırı derecede daralma neden olabilir. Bazen beyin felci geçiren hastada bu duruma kalp kapak hastalığı veya ritim bozukluğu sebep olabilir bu ihtimal değerlendirilmelidir.
– Birkaç haftadır düzelmeyen, sebebi anlaşılamayan ateş olgularında olası nedenlerden biri kalp iç zarı iltihabı olabilir. Bazı gribal üst solunum yolu enfeksiyonunun seyri sırasında ya da sonrasında göğüste ağrı, nefes darlığı, çarpıntı gelişmesi kalp kası veya kalp zarı iltihabından kaynaklanabilir.
– Bacak, ayak veya ayak bileklerinde şişlik, kalbin kanı gerektiği kadar etkili bir şekilde pompalamadığının bir işareti olabilir. Kalp yeterince kan pompalayamadığında özellikle vücudun alt bölgelerinde şişkinlik görülebilir.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.