Yolsuzlukla Mücadelede Uganda Bizden İleride

“Bundan sonraki adımınız ne?” Sorusu, ancak duranlara yöneltilebilir. Hızlı bir şekilde adım atıp, yol alanlara bu soruyu sormak anlamsızdır. Aşağıdaki örnek, istenilirse neler yapılabileceğinin kanıtıdır. Umutsuz olmayınız. Güven duygunuzu yitirmeyiniz. Mücadele ruhunuzu ortaya çıkarmanın tam zamanıdır. Verilen yüksek dozlu AFYONA asla inanmayınız. Gelin birlikte bir yola çıkalım… Sanırım, 26 suikast düzenlenip öldürülemeyen ve sonuçta sürgünde eceli ile ölen Mareşal İdi Amin’in Uganda’sını bilmeyen yoktur. Yaklaşık, 33 Milyon nüfusu ile kişi başına düşen Gayri Safi Yurt İçi Hasılası 1.194 $’dır. Okuma-yazma oranı %25 ile çok düşük seviyededir. Ülkede sadece bir Üniversite vardır (2009). Bu darbeler ülkesi, 1970’lerde ve 1980’lerin başında SİYASAL ve KURUMSAL bir kaosun içerisindedir. 1986 yılında ULUSAL DİRENİŞ HAREKETİ başladığında ülke dramatik ve yapısal değişimlere girer. Parlamenter ve mahalli bölge seçimleri, ekonomik ve liberalizasyon ve yönetsel desantrilizasyon (yerelleştirme) kavramları ve uygulamaları ilk defa hayat bulur. AHLAKİ DEĞERLERİ ve GÜVENİLİRLİĞİ inşa etmek Hareketin eylem programının öncelikli konusu olur. Reform sürecinin bir parçası olarak kurulan DEVLET GENEL MÜFETTİŞLİK OFİSİ, HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜNÜN ve YOLSUZLUĞUN AZALTILMASININ kilit unsuru olur. 1992 yılında, LİDERLİK DAVRANIŞ KURALLARI KANUNU, 1994 yılında, ULUSLARARASI SAYDAMLIK ÖRGÜTÜ ve UGANDA SAYDAMLIK DERNEĞİ işbirliğinde ULUSAL GÜVENİLİRLİK ATÖLYE ÇALIŞMASI organize edilir. Devlet ve özel kesimden çok geniş kapsamlı katılım gerçekleşir. 40’a yakın tavsiyede bulunulur ve 1998 yılına kadar bu tavsiyelerin hepsi UYGULAMAYA KONULUR. Anayasa değişikliği gündeme gelir. GENEL MÜFETTİŞLİK OFİSİ, Başkan yerine parlamentoya raporlama yapmaya başlar ve bu tartışmalar kamuoyuna açılır. 1995-1998 yılları arasında kamu çalışanlarının sayısı yarı yarıya AZALTILIR. Bu nasıl mı yapılır? “BANKAMATİK MEMURLARI” tespit edilerek işten atılır. Bundan elde edilen tasarrufla kamu görevlilerinin maaşları İNSANCA YAŞAM DÜZEYİNE ÇIKARTILIR. Medyanın ÖZGÜR ve BAĞIMSIZ olması sağlanır. Yapılan soruşturmalarda medya desteği sağlanır. 1998 yılında, YOLSUZLUKLA MÜCADELE EYLEM PLANI ve GÜVENİLİRLİK STRATEJİSİNİ hazırlayan ve Afrika’da tek örnek olan ETİK VE GÜVENİLİRLİK BAKANLIĞI kurulur. GENEL MÜFETTİŞLİK OFİSİ ülke çapında 7 bölge birimi daha açar. Bütçesi, personel sayısı, personelin seviyesi artırılarak HESAP VERME sorumluluğuna daha etkin biçimde hizmet etmesi sağlanır. Ayrıca DENETİM faaliyetlerinde bulunan diğer kamu kurumları olan SAYIŞTAY ve KAMU SAVCILIĞI BİRİMLERİ güçlendirilir. ULUSAL DİRENİŞ HAREKETİ’NİN Lideri YoweriMuseveni 1996 yılında Başkan seçildi. Askeri hizmetlerde çalışan kardeşini UYUMSUZLUĞUNDAN ötürü görevden aldı. Polis Kuvvetlerinde medya tarafından ortaya çıkartılan yolsuzluklar nedeniyle, polis şefini görevden uzaklaştırdı. Yolsuzluğa bulaşan üç Bakanı azletti. Lider Museveni’nin halk nezdinde İTİBARI ve GÜVENİLİRLİĞİ arttı. Uganda’da 3 içsel dinamik YOLSUZLUKLA MÜCADELE HAREKETİNİN İTİCİ GÜCÜ OLDU: 1) DESANTRİLİZASYON (Adem-i Merkeziyetçilik) (Yerelleştirme). 2) YÜKSEK DÜZEYDEKİ POLİTİK TAAHHÜT. 3) YETKİLERİ ARTIRILAN SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİ. Her şey son buldu mu? Hayır. Yolsuzluk tükendi mi? Hayır. Ama bağımsız ve aktif bir medya, Genel Müfettişlik Ofisi ve Sayıştay ile desteklenen güçlü bir parlamento ile Uganda tüm dikkatleri YOLSUZLUK OLGUSUNA çekerek işin en zor kısmını tamamladı. Uganda bize çok uzak, biz ona yaklaşsak? Çok mu zor? ( KAYNAK: Bir Olgu Olarak Yolsuzluk: Nedenler, Etkiler ve Çözüm Önerileri. TBMM Yayınları. http://www.tedmer.org.tr/pdf/yolsuzluk.pdf)